Ψήφος & κλήρος

Φαντάζομαι ότι είναι αρκετοί αυτοί που, σαν εμένα, βλέπουν ότι η αντιπροσωπευτική 'δημοκρατία' μας έχει ξεχάσει προ πολλού όχι μόνο τους παλιούς δάσκαλους σαν τον Περικλή, αλλά και τους νεότερους, σαν τον Montesquieu.
Στη καρικατούρα 'δημοκρατίας' που έχουμε σήμερα, βλέπουμε ότι η σύνθεση του κοινοβουλίου μας δεν έχει καμία σχέση με την κοινωνία μας από πολλές απόψεις: εισόδημα, επάγγελμα, ηλικία, φύλο.
Βλέπουμε τη διάκριση των 3 εξουσιών να έχει εξατμιστεί, αφήνοντας πίσω της ένα θολό αχταρμά, με τους ψηφοφόρους να αποφασίζουν μόνο για τη νομοθετική εξουσία (και πολύ τους πάει ίσως).
Βλέπουμε την πολιτική -είτε στο κοινοβούλιο είτε στη τοπική αυτοδιοίκηση- να έχει γίνει κανονικό βιοποριστικό επάγγελμα -και μάλιστα οικογενειακό και κληρονομικό για ορισμένους!
Βλέπουμε να διογκώνεται η συνδιαλλαγή με μεσίτες κάποιους 'αντιπροσώπους' μας, από αυτούς που ζητούν κάθε τόσο τη ψήφο μας "για να μας απαλλάξουν από τη διαπλοκή".
Βλέπουμε την υποψηφιότητα σε εκλογές να έχει γίνει μια σημαντική επένδυση που μπορούν να αντέξουν μόνο πλούσιοι.
Βλέπουμε ότι έχουμε δικαίωμα να αποφασίσουμε για τη τύχη μας μόνο μια φορά κάθε 4 χρόνια, ενώ στο ενδιάμεσο αναλαμβάνουν να μας κατευθύνουν οι εκπρόσωποί μας που "ξέρουν από πολιτική" (εμείς δεν κατέχουμε από τέτοια πράγματα ενώ εκείνοι είναι ξεφτέρια -όπως μας αποδεικνύουν διαρκώς).
Γι' αυτό δεν έχουμε δημοψηφίσματα ακόμη και για καίρια ζητήματα (π.χ. ΝΑΤΟ ή Ευρωπαϊκή Ένωση), και δεν εκλέγουμε άμεσα ούτε καν τον Πρόεδρο της χώρας!
Παραδόξως, τα τελευταία χρόνια μας εμπιστεύονται στο να απαντάμε σε 'σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης', όπως ακριβώς κάνουν και οι εμπορικές εταιρίες για τα προϊόντα τους.
Επιπλέον, προσπαθούν να μας πείσουν (και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία) ότι έχουμε το καλύτερο πολιτικό σύστημα, βασισμένο στη λαϊκή ψήφο (αποσιωπώντας βέβαια τα πόσα κόλπα χρησιμοποιούν για να μας την αποσπούν σαν επιδέξιοι παπατζήδες).
Το χειρότερο, διατυμπανίζουν σε κάθε ευκαιρία ότι αυτό το θέατρο προέρχεται κατ' ευθείαν από την αρχαία Αθήνα!
Εδώ δεν γελάμε, καγχάζουμε!
Για να τελειώσω την πολυλογία μου, ρίξτε μια ματιά εδώ (αν δεν βγαίνει το κείμενο, κάντε κλικ στο κουτάκι πριν το 'τελευταίες 10 δημοσιεύσεις')

Μια παρατήρηση πριν κλείσω αυτό το σημείωμα:
Αν κάποιος καλοθελητής ερμηνεύσει τα ανωτέρω ως "προσβολή" ή "απόπειρα ανατροπής του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος κ.λπ. κ.λπ.", διευκρινίζω ότι η μόνη πρόθεσή μου είναι να δείξω ότι η δημοκρατική εκπροσώπηση έχει αχρηστευτεί από εκείνους που την βασίζουν αποκλειστικά στην ψήφο και καθόλου στην -εξίσου αρχαιοελληνική αλλά τεχνηέντως ξεχασμένη- κλήρωση, περιορίζοντας την τελευταία μόνο στα ορκωτά δικαστήρια και στις σφυγμομετρήσεις.

Οι κουκούλες ή τα ημίψηλα;

Έχω μια απορία:
Την περασμένη βδομάδα, στην Αθήνα και αλλού, έγιναν πολλές υλικές ζημιές από "γνωστούς άγνωστους" σε δημόσια και ιδιωτική περιουσία. Οι εκτιμήσεις της οικονομικής επιβάρυνσης του δημοσίου για την αποκατάσταση των ζημιών και την αποζημίωση των ιδιωτών είναι ασαφείς αλλά σίγουρα μεγάλες.
Λίγους μήνες νωρίτερα, είχαμε μάθει για άλλη ζημιά του δημοσίου. Κι αυτή προήλθε από "γνωστούς άγνωστους", αλλά διαφορετικούς από τους πρώτους. Κι αντί να πρόκειται για ανταλλαγές Μολότωφ και δακρυγόνων, ήταν για ανταλλαγές 'λιμνών' και 'φιλέτων'.
Η απορία μου είναι ποιοί "γνωστοί άγνωστοι" προκάλεσαν μεγαλύτερη οικονομική ζημιά στο δημόσιο: αυτοί με τις κουκούλες και τα πανώ, ή αυτοί με τα ράσα και τα ημίψηλα;

Ηφαίστειο

Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα μοιάζει με ηφαίστειο σε συνεχή έξαρση: Κάθε τόσο εμφανίζεται μια έκρηξη, και φρέσκια καυτή λάβα κυλάει πάνω στη λίγο παλιότερη, σκεπάζοντάς την πριν καλά-καλά κρυώσει.
Εννοώ τα 'καυτά' θέματα της επικαιρότητας που σκάνε ξαφνικά και πλημμυρίζουν κανάλια κι εφημερίδες για μέρες, μέχρις ότου καλυφτούν από νεότερα, που θάβουν τα προηγούμενα αφήνοντάς τα σε εκκρεμότητα και σύντομα στη λήθη.
Σκεφτείτε την αλληλουχία 'εκρηκτικών' ειδήσεων: Τα πρόσφατα Δεκεμβριανά ανά την Ελλάδα, λίγο πιο πριν το Βατοπαίεδιο, νωρίτερα η πτώση Ζαχόπουλου, πιο πριν το δικαστικό κύκλωμα Γιοσάκη, οι τηλεφωνικές υποκλοπές, η φούσκα του χρηματιστηρίου, και τόσο άλλα που μου διαφεύγουν τώρα (άραγε ποιός τα θυμάται όλα;). Το καθένα εκτοπίζει το προηγόμενό του από το προσκήνιο.
Άραγε τι έχουν απογίνει οι έρευνες για όλα αυτά, οι ανακρίσεις, οι "παραπομπές στη δικαιοσύνη", οι προειδοποιήσεις και οι εξαγγελίες για "πλήρη διελεύκανση" και "τιμωρία των υπαιτίων";
Με τόσα περιστατικά, φοβάμαι ότι το κυβερνητικό μαχαίρι, αυτό που ακούμε κάθε λίγο και λιγάκι ότι "θα φτάσει στο κόκκαλο", πρέπει πλέον να έχει στομώσει!
Όσο κάποιο θέμα είναι φρέσκο, οι δημοσιογράφοι ανταγωνίζονται ποιός θα κάνει τις περισσότερες 'αποκλειστικές' αποκαλύψεις από τους άλλους, όμως λίγο αργότερα, όταν το θέμα μπαγιατέψει, παθαίνουν αμνησία, απασχολημένοι με τη νεότερη βρώμα -σαν τα παιδιά που πετάνε το παιχνίδι τους μόλις τους δώσεις άλλο.
Πραγματικά, νομίζεις ότι κανάλια και εφημερίδες κάνουν από κοινού ειδικά αφιερώματα πάνω σε επιμέρους πτυχές του δημόσιου βόθρου μας. Και μόλις βαρεθούν ένα αφιέρωμα, το παραμερίζουν και επικεντρώνονται στο επόμενο.
Όσο για τη συλλογική μνήμη, αυτή άγεται και φέρεται από τα -επιστημονικού επιπέδου- 'επικοινωνιακά τεχνάσματα' όπως λέγεται σήμερα η καλλιέργεια και εκμετάλλευση της εγκεφαλικής παχυσαρκίας.
Να γιατί οι αλλεπάλληλες 'αποκαλύψεις' μου θυμίζουν τις πλαγιές της Αίτνας, όπου βλέπεις μόνο τη πρόσφατη λάβα που κρύβει κάτω της δεκάδες άλλες στρώσεις. Μόνο που εδώ αντί για λάβα έχουμε το πύον της σήψης...

Καταναλωτές εφήμερων σκανδάλων ευτυχείτε!

Τα γλειφιτζούρια

Αυτό τον καιρό βλέπουμε τη γέννηση μιας νέας μόδας: απ’ τη μια μέρα στην άλλη, έχουμε μια ‘φοβερή οικονομική κρίση’ και όλοι, κυβερνήσεις και πόπολο, λένε ότι ‘βλέπουν’ σημάδια της και μιλούν γι’ αυτή.

Δεν ήξερα ότι όλα ήσαν ‘ρόδινα’ πριν αρχίσει αυτή η κρίση, ίσα-ίσα νόμιζα το αντίθετο. Και το νόμιζα επειδή, εδώ και 10ετίες ακούμε συνεχώς ότι βρισκόμαστε σε ‘κρίση’ και σε ‘ύφεση’, πράγμα που κάθε τόσο είναι η δικαιολογία για μαζικές απολύσεις, για μειώσεις μισθών, ή για περικοπές κοινωνικών δαπανών (ποτέ όμως αμυντικών) «λόγω της κρίσης». Μπορεί το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν να αυξάνεται σταθερά, μπορεί να μαθαίνουμε για αστρονομικά κέρδη εταιριών (ειδικά όσων διαχειρίζονται την υπεραξία που παράγουν όσοι δεν είναι ‘χαρτοπαίκτες’), ωστόσο παράλληλα ακούμε ξανά και ξανά τη κασέτα περί ‘κρίσης’ και ‘ύφεσης’.

Διαβάστε για παράδειγμα το εξής:

«Κλίμα απαισιοδοξίας κυριαρχεί όσον αφορά την παγκόσμια οικονομία. Η πρόβλεψη για ανάκαμψη από το δεύτερο εξάμηνο του 200X διαψεύδεται και η επιδείνωση της χρηματιστηριακής κρίσης κάνει δυσκολότερες τις οικονομικές προοπτικές … Άλλη μία ένδειξη της κακής εικόνας των επιχειρήσεων είναι και η αύξηση σε επίπεδα ρεκόρ των πτωχεύσεων που παρουσιάζουν τα επιχειρηματικά ομόλογα στο κόσμο.» [πλήρες άρθρο]

Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένα κείμενο του περασμένου Οκτώβρη 2008, έτσι δεν είναι; Λάθος! Είναι του Οκτώβρη 2002 –έξη χρόνια πιο παλιό! Στα παρακάτω δημοσιεύματα –απ’ όπου προέρχεται και αυτό το απόσπασμα- θα διαβάσετε πολλές παρόμοιες κλάψες, ανεξάρτητα από τη χρονιά. Και βέβαια η ίδια καραμέλα της ‘κρίσης’ υπάρχει και σε προηγούμενες χρονιές.

Όμως στο ίδιο διάστημα διαβάζεις και ειδήσεις π.χ. σαν αυτή (Αύγουστος 2006):

«Η παγκόσμια ανάπτυξη τρέχει την τελευταία τετραετία με τον δυναμικότερο ρυθμό των τελευταίων 25 χρόνων, με 4,8%. Το αποτέλεσμα ήταν να ανεβούν αρκετά τα κέρδη των εταιρειών και να σημειωθεί ένα τριετές ράλι στα χρηματιστήρια, δίνοντας καλά κέρδη στους μετόχους. Οι 500 μεγαλύτερες εταιρείες του πλανήτη αύξησαν πέρυσι τις πωλήσεις τους 13% και τα κέρδη 30%.» [πλήρες άρθρο]

Τελικά είμαστε ή δεν είμαστε σε ‘κρίση’; Πώς μπορούμε να μιλάμε ‘ύφεση’ όταν έχουμε ανάπτυξη 4.8% και αύξηση κερδών 30%; Άραγε πόση ανάπτυξη και πόσα κέρδη χρειάζονται για να ακούσουμε ότι, επιτέλους, είμαστε σε καλή φάση;

Για να ελέγξω αν θυμάμαι καλά τις επανειλημμένες δυσοίωνες εκτιμήσεις ή αν είμαι ένας προκατειλημμένος γκρινιάρης, έκανα ένα γρήγορο ψάξιμο –πού αλλού;- στο Διαδίκτυο.

Έβαλα λοιπόν για κλειδιά τις λέξεις ‘κρίση’ και ‘ύφεση’ στο διαδικτυακό αρχείο της Ελευθεροτυπίας μετά το 2001 (από τότε ξεκίνησε η αρχειοθέτηση), και να μια ενδεικτική σταχυολόγηση τίτλων άρθρων:

28/12/2001: Πογκρόμ 1,8 εκατ. εργαζομένων στη βιομηχανία, την τεχνολογία και τον τουρισμό - Ρεκόρ απολύσεων στις ΗΠΑ, μείωση παραγωγής στην Ιαπωνία.

13/10/2002: Η κρίση ψαλιδίζει τις προοπτικές της οικονομίας

13/10/2002: Η ώρα της αντίδρασης - Οι αγορές πέρασαν το χειρότερο τρίμηνο των τελευταίων 12 χρόνων

29/12/2002: Παραμένει σε στενωπό η παγκόσμια οικονομία

25/05/2003: Υπαρκτός κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία

08/08/2003: Γερμανία - Ύφεση δείχνουν οι βιομηχανικές παραγγελίες

19/10/2003: Η παγκόσμια οικονομία στα πρόθυρα

07/11/2004: Ο φαύλος κύκλος της οικονομίας

11/12/2004: Η ύφεση πλήττει τις εταιρείες ακινήτων - Μόλις 1 στις 7 εισηγμένες αύξησε ουσιαστικά τα κέρδη της

26/12/2004: Φαύλος κύκλος των διεθνών αγορών

01/05/2005: Η ύφεση προ των πυλών

26/06/2005: Στον πάγο μπήκαν τα ευρω-επιτόκια

11/09/2005: Από τον τυφώνα στη στασιμότητα - Φόβοι για την οικονομία λόγω πετρελαίου και «Κατρίνα»

04/12/2005: Κέρδη 2 ταχυτήτων - τι αποκαλύπτουν τα αποτελέσματα του 9μήνου

06/08/2006: Πληθωρισμός ή κραχ;

13/08/2006: Αλλάζουν τα δεδομένα στην παγκόσμια οικονομία - Τι φοβίζει τους επενδυτές

20/08/2006: Προβληματισμός για την παγκόσμια ανάπτυξη

22/12/2007: Με αφορμή την πιστωτική κρίση - Η Νέα Τάξη της παγκόσμιας καπιταλιστικής «αναρχίας»

30/12/2007: Σε σημείο καμπής οι αγορές

22/12/2007: 2008 - Ο κόσμος σε κατάσταση «στεγαστικού ρίσκου» - Θα αφήσει τα σημάδια της και στην Ελλάδα - Η ΕΚΤ δεν μπορεί να ξεκολλήσει από τα επιτόκια - Στην παγκοσμιοποίηση η κρίση δεν γνωρίζει σύνορα.

Αν διαβάσει κανείς μόνο τους τίτλους χωρίς τις ημερομηνίες, θα νομίσει ότι πρόκειται για δημοσιεύματα του τελευταίου διμήνου, με το καθιερωμένο λεξιλόγιο: ύφεση, στασιμότητα, κίνδυνος, στενωπός, πληθωρισμός, κραχ, προβληματισμός, φόβοι.

Η τελευταία λέξη –‘φόβοι’- είναι μάλλον το κλειδί αυτής της μονότονης επανάληψης τις ίδιας κινδυνολογίας: Αν πούμε στους ‘πολλούς’ ότι πάμε μια χαρά, τότε θα ξεθαρρέψουν και θα ζητάνε μεγαλύτερο μερίδιο. Τους λέμε λοιπόν ξανά και ξανά (η επανάληψη είναι θεμελιώδης τακτική της πλύσης εγκεφάλου) ότι ‘κινδυνεύουμε’, ώστε να κάθονται στ’ αυγά τους ήσυχα και χωρίς πολλές απαιτήσεις.

Το πρόβλημα με τη γνωστή μέθοδο «λύκος, λύκος!» είναι ότι κανείς δεν ξέρει πότε ο ‘λύκος’ (αν υπάρχει) ήρθε πραγματικά. Έχουμε λοιπόν τώρα τους ιθύνοντες και τα φερέφωνά τους να μας επαναλαμβάνουν με κάθε τρόπο ότι έχουμε ‘κρίση’, παίζοντας την ίδια παλιά κασέτα αλλά πιο δυνατά, ίσως για να μας προετοιμάσουν για την επόμενη τρύπα στη ζώνη μας. Γιατί άραγε να πιστέψουμε ότι, αυτή τη φορά, φάνηκε στ’ αλήθεια ο διαβόητος ‘λύκος’, αυτός που ακούμε για χρόνια ότι έρχεται με συνοδεία από όλο και περισσότερες Porsche και γιώτ και Lear jet και άλλες χλιδές; Μόνο και μόνο επειδή έτσι μας λένε, ποντάροντας στην αμνησία μας;

Η ‘μέθοδος του βότσαλου’ είναι σατανικά απλή και πολυφορεμένη: Βγάζεις μια βρώμα με στόμφο και κραυγές (‘λύκος, λύκος!’ είπαμε το κόλπο) γαρνιρισμένη με κάποια αληθοφανή επιχειρήματα και αμέσως αυτή απλώνεται παντού από μόνη της, σαν το βότσαλο που ρίχνεις στην ήσυχη λίμνη. Ποιος να κάτσει να ψάξει την εγκυρότητα της φήμης; Οι δημοσιογράφοι που επί χρόνια μας βομβαρδίζουν με ‘κρίσεις’, ή οι άρχοντές μας που διευκολύνονται από τον τρόμο του κοπαδιού;

Από στόμα σε στόμα -ή καλύτερα από κανάλι σε κανάλι- η φήμη μετατρέπεται σε πραγματικότητα. Ας θυμηθούμε για παράδειγμα τους Ιρακινούς που "άρπαζαν τις θερμοκοιτίδες στο Κουβέιτ πετώντας τα βρέφη". Ή τους αιμοσταγείς Σέρβους που "έσφαξαν εκατοντάδες χιλιάδες Κοσοβάρους". Ή "τα όπλα μαζικής καταστροφής του Σαντάμ". Στις περιπτώσεις αυτές –που δεν είναι οι μόνες βέβαια- το τεχνητό σοκ της ‘διεθνούς κοινότητας’ (αλήθεια τι σημαίνει αυτός ο όρος;) αξιοποιήθηκε δεόντως για το ξεκαθάρισμα ενοχλητικών εμποδίων. Όταν αποκαλύφτηκε η αλήθεια (μερικές φορές συμβαίνει κι αυτό) ήταν πια αργά, "η αποστολή είχε ολοκληρωθεί".

Είναι σαν να φωνάξεις σ' ένα κατάμεστο γήπεδο 'φωτιά, φωτιά' χωρίς να υπάρχει στ' αλήθεια: Το πλήθος πανικοβάλλεται, και με τον ξαφνικό συνωστισμό της φυγής προκαλείς πραγματική κρίση από το τίποτα. Όλη η ουσία είναι να κυλίσεις μια χιονόμπαλα που εύκολα μετατρέπεται σε χιονοστιβάδα και μετά μπορείς να εμφανιστείς σαν 'γιατρός' για τους 'πληγωμένους' που θα κάνουν ό,τι τους πεις...

Αναρωτιέμαι μήπως σήμερα βλέπουμε μια επανάληψη του φαινομένου 9/11: Το 2001 η ξαφνική κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων έδωσε ένα λαμπρό πρόσχημα επίθεσης σε διάφορα πολιτικά μέτωπα, από το Ιράκ ως τις ατομικές ελευθερίες. Έτσι και τώρα η ξαφνική κατάρρευση μερικών ‘λεσχών χαρτοπαιξίας’ της Wall Street από κακές μπλόφες φαίνεται να δίνει ένα νέο πρόσχημα επίθεσης, αυτή τη φορά οικονομικού χαρακτήρα.

Σίγουρα στη τρέχουσα ‘κρίση’ υπάρχει κάτι περίεργο: πώς άραγε εμφανίστηκε τόσο ξαφνικά, σε τόση έκταση, και με τόση ένταση; Τόσο ευαίσθητο είναι λοιπόν το περιβόητο οικονομικό σύστημά μας, ώστε να κινδυνεύει με γενική κατάρρευση από τη μια μέρα στην άλλη, χωρίς καμία εξωγενή αιτία (π.χ. κάποια εκτεταμένη φυσική καταστροφή, επιδημία, ή πόλεμο);;;

Είτε είναι τεχνητή η προέλευση της τρέχουσας υστερίας, είτε αντίθετα ολόκληρος ο κόσμος είναι πραγματικά εξαρτημένος από μερικούς τζογαδόρους, οι πρόσφατες εξελίξεις κάνουν ανάγλυφο το πόσο εύθραυστη είναι η ‘ευημερία’ της παγκοσμιοποίησης, καθώς και ότι η 'οικονομία της αγοράς' είναι πύργος από τραπουλόχαρτα. Μήπως λοιπόν είναι καιρός να φτύσουμε τα γλειφιτζούρια που μας βάζουν στο στόμα καθώς βλέπουμε τηλεόραση;