Φαντάζομαι ότι είναι αρκετοί αυτοί που, σαν εμένα, βλέπουν ότι η αντιπροσωπευτική 'δημοκρατία' μας έχει ξεχάσει προ πολλού όχι μόνο τους παλιούς δάσκαλους σαν τον Περικλή, αλλά και τους νεότερους, σαν τον Montesquieu.
Στη καρικατούρα 'δημοκρατίας' που έχουμε σήμερα, βλέπουμε ότι η σύνθεση του κοινοβουλίου μας δεν έχει καμία σχέση με την κοινωνία μας από πολλές απόψεις: εισόδημα, επάγγελμα, ηλικία, φύλο.
Βλέπουμε τη διάκριση των 3 εξουσιών να έχει εξατμιστεί, αφήνοντας πίσω της ένα θολό αχταρμά, με τους ψηφοφόρους να αποφασίζουν μόνο για τη νομοθετική εξουσία (και πολύ τους πάει ίσως).
Βλέπουμε την πολιτική -είτε στο κοινοβούλιο είτε στη τοπική αυτοδιοίκηση- να έχει γίνει κανονικό βιοποριστικό επάγγελμα -και μάλιστα οικογενειακό και κληρονομικό για ορισμένους!
Βλέπουμε να διογκώνεται η συνδιαλλαγή με μεσίτες κάποιους 'αντιπροσώπους' μας, από αυτούς που ζητούν κάθε τόσο τη ψήφο μας "για να μας απαλλάξουν από τη διαπλοκή".
Βλέπουμε την υποψηφιότητα σε εκλογές να έχει γίνει μια σημαντική επένδυση που μπορούν να αντέξουν μόνο πλούσιοι.
Βλέπουμε ότι έχουμε δικαίωμα να αποφασίσουμε για τη τύχη μας μόνο μια φορά κάθε 4 χρόνια, ενώ στο ενδιάμεσο αναλαμβάνουν να μας κατευθύνουν οι εκπρόσωποί μας που "ξέρουν από πολιτική" (εμείς δεν κατέχουμε από τέτοια πράγματα ενώ εκείνοι είναι ξεφτέρια -όπως μας αποδεικνύουν διαρκώς).
Γι' αυτό δεν έχουμε δημοψηφίσματα ακόμη και για καίρια ζητήματα (π.χ. ΝΑΤΟ ή Ευρωπαϊκή Ένωση), και δεν εκλέγουμε άμεσα ούτε καν τον Πρόεδρο της χώρας!
Παραδόξως, τα τελευταία χρόνια μας εμπιστεύονται στο να απαντάμε σε 'σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης', όπως ακριβώς κάνουν και οι εμπορικές εταιρίες για τα προϊόντα τους.
Επιπλέον, προσπαθούν να μας πείσουν (και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία) ότι έχουμε το καλύτερο πολιτικό σύστημα, βασισμένο στη λαϊκή ψήφο (αποσιωπώντας βέβαια τα πόσα κόλπα χρησιμοποιούν για να μας την αποσπούν σαν επιδέξιοι παπατζήδες).
Το χειρότερο, διατυμπανίζουν σε κάθε ευκαιρία ότι αυτό το θέατρο προέρχεται κατ' ευθείαν από την αρχαία Αθήνα!
Εδώ δεν γελάμε, καγχάζουμε!
Για να τελειώσω την πολυλογία μου, ρίξτε μια ματιά εδώ (αν δεν βγαίνει το κείμενο, κάντε κλικ στο κουτάκι πριν το 'τελευταίες 10 δημοσιεύσεις')
Μια παρατήρηση πριν κλείσω αυτό το σημείωμα:
Αν κάποιος καλοθελητής ερμηνεύσει τα ανωτέρω ως "προσβολή" ή "απόπειρα ανατροπής του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος κ.λπ. κ.λπ.", διευκρινίζω ότι η μόνη πρόθεσή μου είναι να δείξω ότι η δημοκρατική εκπροσώπηση έχει αχρηστευτεί από εκείνους που την βασίζουν αποκλειστικά στην ψήφο και καθόλου στην -εξίσου αρχαιοελληνική αλλά τεχνηέντως ξεχασμένη- κλήρωση, περιορίζοντας την τελευταία μόνο στα ορκωτά δικαστήρια και στις σφυγμομετρήσεις.
14.12.08
Οι κουκούλες ή τα ημίψηλα;
Έχω μια απορία:
Την περασμένη βδομάδα, στην Αθήνα και αλλού, έγιναν πολλές υλικές ζημιές από "γνωστούς άγνωστους" σε δημόσια και ιδιωτική περιουσία. Οι εκτιμήσεις της οικονομικής επιβάρυνσης του δημοσίου για την αποκατάσταση των ζημιών και την αποζημίωση των ιδιωτών είναι ασαφείς αλλά σίγουρα μεγάλες.
Λίγους μήνες νωρίτερα, είχαμε μάθει για άλλη ζημιά του δημοσίου. Κι αυτή προήλθε από "γνωστούς άγνωστους", αλλά διαφορετικούς από τους πρώτους. Κι αντί να πρόκειται για ανταλλαγές Μολότωφ και δακρυγόνων, ήταν για ανταλλαγές 'λιμνών' και 'φιλέτων'.
Η απορία μου είναι ποιοί "γνωστοί άγνωστοι" προκάλεσαν μεγαλύτερη οικονομική ζημιά στο δημόσιο: αυτοί με τις κουκούλες και τα πανώ, ή αυτοί με τα ράσα και τα ημίψηλα;
Την περασμένη βδομάδα, στην Αθήνα και αλλού, έγιναν πολλές υλικές ζημιές από "γνωστούς άγνωστους" σε δημόσια και ιδιωτική περιουσία. Οι εκτιμήσεις της οικονομικής επιβάρυνσης του δημοσίου για την αποκατάσταση των ζημιών και την αποζημίωση των ιδιωτών είναι ασαφείς αλλά σίγουρα μεγάλες.
Λίγους μήνες νωρίτερα, είχαμε μάθει για άλλη ζημιά του δημοσίου. Κι αυτή προήλθε από "γνωστούς άγνωστους", αλλά διαφορετικούς από τους πρώτους. Κι αντί να πρόκειται για ανταλλαγές Μολότωφ και δακρυγόνων, ήταν για ανταλλαγές 'λιμνών' και 'φιλέτων'.
Η απορία μου είναι ποιοί "γνωστοί άγνωστοι" προκάλεσαν μεγαλύτερη οικονομική ζημιά στο δημόσιο: αυτοί με τις κουκούλες και τα πανώ, ή αυτοί με τα ράσα και τα ημίψηλα;
Ηφαίστειο
Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα μοιάζει με ηφαίστειο σε συνεχή έξαρση: Κάθε τόσο εμφανίζεται μια έκρηξη, και φρέσκια καυτή λάβα κυλάει πάνω στη λίγο παλιότερη, σκεπάζοντάς την πριν καλά-καλά κρυώσει.
Εννοώ τα 'καυτά' θέματα της επικαιρότητας που σκάνε ξαφνικά και πλημμυρίζουν κανάλια κι εφημερίδες για μέρες, μέχρις ότου καλυφτούν από νεότερα, που θάβουν τα προηγούμενα αφήνοντάς τα σε εκκρεμότητα και σύντομα στη λήθη.
Σκεφτείτε την αλληλουχία 'εκρηκτικών' ειδήσεων: Τα πρόσφατα Δεκεμβριανά ανά την Ελλάδα, λίγο πιο πριν το Βατοπαίεδιο, νωρίτερα η πτώση Ζαχόπουλου, πιο πριν το δικαστικό κύκλωμα Γιοσάκη, οι τηλεφωνικές υποκλοπές, η φούσκα του χρηματιστηρίου, και τόσο άλλα που μου διαφεύγουν τώρα (άραγε ποιός τα θυμάται όλα;). Το καθένα εκτοπίζει το προηγόμενό του από το προσκήνιο.
Άραγε τι έχουν απογίνει οι έρευνες για όλα αυτά, οι ανακρίσεις, οι "παραπομπές στη δικαιοσύνη", οι προειδοποιήσεις και οι εξαγγελίες για "πλήρη διελεύκανση" και "τιμωρία των υπαιτίων";
Με τόσα περιστατικά, φοβάμαι ότι το κυβερνητικό μαχαίρι, αυτό που ακούμε κάθε λίγο και λιγάκι ότι "θα φτάσει στο κόκκαλο", πρέπει πλέον να έχει στομώσει!
Όσο κάποιο θέμα είναι φρέσκο, οι δημοσιογράφοι ανταγωνίζονται ποιός θα κάνει τις περισσότερες 'αποκλειστικές' αποκαλύψεις από τους άλλους, όμως λίγο αργότερα, όταν το θέμα μπαγιατέψει, παθαίνουν αμνησία, απασχολημένοι με τη νεότερη βρώμα -σαν τα παιδιά που πετάνε το παιχνίδι τους μόλις τους δώσεις άλλο.
Πραγματικά, νομίζεις ότι κανάλια και εφημερίδες κάνουν από κοινού ειδικά αφιερώματα πάνω σε επιμέρους πτυχές του δημόσιου βόθρου μας. Και μόλις βαρεθούν ένα αφιέρωμα, το παραμερίζουν και επικεντρώνονται στο επόμενο.
Όσο για τη συλλογική μνήμη, αυτή άγεται και φέρεται από τα -επιστημονικού επιπέδου- 'επικοινωνιακά τεχνάσματα' όπως λέγεται σήμερα η καλλιέργεια και εκμετάλλευση της εγκεφαλικής παχυσαρκίας.
Να γιατί οι αλλεπάλληλες 'αποκαλύψεις' μου θυμίζουν τις πλαγιές της Αίτνας, όπου βλέπεις μόνο τη πρόσφατη λάβα που κρύβει κάτω της δεκάδες άλλες στρώσεις. Μόνο που εδώ αντί για λάβα έχουμε το πύον της σήψης...
Καταναλωτές εφήμερων σκανδάλων ευτυχείτε!
Εννοώ τα 'καυτά' θέματα της επικαιρότητας που σκάνε ξαφνικά και πλημμυρίζουν κανάλια κι εφημερίδες για μέρες, μέχρις ότου καλυφτούν από νεότερα, που θάβουν τα προηγούμενα αφήνοντάς τα σε εκκρεμότητα και σύντομα στη λήθη.
Σκεφτείτε την αλληλουχία 'εκρηκτικών' ειδήσεων: Τα πρόσφατα Δεκεμβριανά ανά την Ελλάδα, λίγο πιο πριν το Βατοπαίεδιο, νωρίτερα η πτώση Ζαχόπουλου, πιο πριν το δικαστικό κύκλωμα Γιοσάκη, οι τηλεφωνικές υποκλοπές, η φούσκα του χρηματιστηρίου, και τόσο άλλα που μου διαφεύγουν τώρα (άραγε ποιός τα θυμάται όλα;). Το καθένα εκτοπίζει το προηγόμενό του από το προσκήνιο.
Άραγε τι έχουν απογίνει οι έρευνες για όλα αυτά, οι ανακρίσεις, οι "παραπομπές στη δικαιοσύνη", οι προειδοποιήσεις και οι εξαγγελίες για "πλήρη διελεύκανση" και "τιμωρία των υπαιτίων";
Με τόσα περιστατικά, φοβάμαι ότι το κυβερνητικό μαχαίρι, αυτό που ακούμε κάθε λίγο και λιγάκι ότι "θα φτάσει στο κόκκαλο", πρέπει πλέον να έχει στομώσει!
Όσο κάποιο θέμα είναι φρέσκο, οι δημοσιογράφοι ανταγωνίζονται ποιός θα κάνει τις περισσότερες 'αποκλειστικές' αποκαλύψεις από τους άλλους, όμως λίγο αργότερα, όταν το θέμα μπαγιατέψει, παθαίνουν αμνησία, απασχολημένοι με τη νεότερη βρώμα -σαν τα παιδιά που πετάνε το παιχνίδι τους μόλις τους δώσεις άλλο.
Πραγματικά, νομίζεις ότι κανάλια και εφημερίδες κάνουν από κοινού ειδικά αφιερώματα πάνω σε επιμέρους πτυχές του δημόσιου βόθρου μας. Και μόλις βαρεθούν ένα αφιέρωμα, το παραμερίζουν και επικεντρώνονται στο επόμενο.
Όσο για τη συλλογική μνήμη, αυτή άγεται και φέρεται από τα -επιστημονικού επιπέδου- 'επικοινωνιακά τεχνάσματα' όπως λέγεται σήμερα η καλλιέργεια και εκμετάλλευση της εγκεφαλικής παχυσαρκίας.
Να γιατί οι αλλεπάλληλες 'αποκαλύψεις' μου θυμίζουν τις πλαγιές της Αίτνας, όπου βλέπεις μόνο τη πρόσφατη λάβα που κρύβει κάτω της δεκάδες άλλες στρώσεις. Μόνο που εδώ αντί για λάβα έχουμε το πύον της σήψης...
Καταναλωτές εφήμερων σκανδάλων ευτυχείτε!
4.12.08
Τα γλειφιτζούρια
Αυτό τον καιρό βλέπουμε τη γέννηση μιας νέας μόδας: απ’ τη μια μέρα στην άλλη, έχουμε μια ‘φοβερή οικονομική κρίση’ και όλοι, κυβερνήσεις και πόπολο, λένε ότι ‘βλέπουν’ σημάδια της και μιλούν γι’ αυτή.
Δεν ήξερα ότι όλα ήσαν ‘ρόδινα’ πριν αρχίσει αυτή η κρίση, ίσα-ίσα νόμιζα το αντίθετο. Και το νόμιζα επειδή, εδώ και 10ετίες ακούμε συνεχώς ότι βρισκόμαστε σε ‘κρίση’ και σε ‘ύφεση’, πράγμα που κάθε τόσο είναι η δικαιολογία για μαζικές απολύσεις, για μειώσεις μισθών, ή για περικοπές κοινωνικών δαπανών (ποτέ όμως αμυντικών) «λόγω της κρίσης». Μπορεί το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν να αυξάνεται σταθερά, μπορεί να μαθαίνουμε για αστρονομικά κέρδη εταιριών (ειδικά όσων διαχειρίζονται την υπεραξία που παράγουν όσοι δεν είναι ‘χαρτοπαίκτες’), ωστόσο παράλληλα ακούμε ξανά και ξανά τη κασέτα περί ‘κρίσης’ και ‘ύφεσης’.
Διαβάστε για παράδειγμα το εξής:
«Κλίμα απαισιοδοξίας κυριαρχεί όσον αφορά την παγκόσμια οικονομία. Η πρόβλεψη για ανάκαμψη από το δεύτερο εξάμηνο του 200X διαψεύδεται και η επιδείνωση της χρηματιστηριακής κρίσης κάνει δυσκολότερες τις οικονομικές προοπτικές … Άλλη μία ένδειξη της κακής εικόνας των επιχειρήσεων είναι και η αύξηση σε επίπεδα ρεκόρ των πτωχεύσεων που παρουσιάζουν τα επιχειρηματικά ομόλογα στο κόσμο.» [πλήρες άρθρο]
Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένα κείμενο του περασμένου Οκτώβρη 2008, έτσι δεν είναι; Λάθος! Είναι του Οκτώβρη 2002 –έξη χρόνια πιο παλιό! Στα παρακάτω δημοσιεύματα –απ’ όπου προέρχεται και αυτό το απόσπασμα- θα διαβάσετε πολλές παρόμοιες κλάψες, ανεξάρτητα από τη χρονιά. Και βέβαια η ίδια καραμέλα της ‘κρίσης’ υπάρχει και σε προηγούμενες χρονιές.
Όμως στο ίδιο διάστημα διαβάζεις και ειδήσεις π.χ. σαν αυτή (Αύγουστος 2006):
«Η παγκόσμια ανάπτυξη τρέχει την τελευταία τετραετία με τον δυναμικότερο ρυθμό των τελευταίων 25 χρόνων, με 4,8%. Το αποτέλεσμα ήταν να ανεβούν αρκετά τα κέρδη των εταιρειών και να σημειωθεί ένα τριετές ράλι στα χρηματιστήρια, δίνοντας καλά κέρδη στους μετόχους. Οι 500 μεγαλύτερες εταιρείες του πλανήτη αύξησαν πέρυσι τις πωλήσεις τους 13% και τα κέρδη 30%.» [πλήρες άρθρο]
Τελικά είμαστε ή δεν είμαστε σε ‘κρίση’; Πώς μπορούμε να μιλάμε ‘ύφεση’ όταν έχουμε ανάπτυξη 4.8% και αύξηση κερδών 30%; Άραγε πόση ανάπτυξη και πόσα κέρδη χρειάζονται για να ακούσουμε ότι, επιτέλους, είμαστε σε καλή φάση;
Για να ελέγξω αν θυμάμαι καλά τις επανειλημμένες δυσοίωνες εκτιμήσεις ή αν είμαι ένας προκατειλημμένος γκρινιάρης, έκανα ένα γρήγορο ψάξιμο –πού αλλού;- στο Διαδίκτυο.
Έβαλα λοιπόν για κλειδιά τις λέξεις ‘κρίση’ και ‘ύφεση’ στο διαδικτυακό αρχείο της Ελευθεροτυπίας μετά το 2001 (από τότε ξεκίνησε η αρχειοθέτηση), και να μια ενδεικτική σταχυολόγηση τίτλων άρθρων:
28/12/2001: Πογκρόμ 1,8 εκατ. εργαζομένων στη βιομηχανία, την τεχνολογία και τον τουρισμό - Ρεκόρ απολύσεων στις ΗΠΑ, μείωση παραγωγής στην Ιαπωνία.
13/10/2002: Η κρίση ψαλιδίζει τις προοπτικές της οικονομίας
13/10/2002: Η ώρα της αντίδρασης - Οι αγορές πέρασαν το χειρότερο τρίμηνο των τελευταίων 12 χρόνων
29/12/2002: Παραμένει σε στενωπό η παγκόσμια οικονομία
25/05/2003: Υπαρκτός κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία
08/08/2003: Γερμανία - Ύφεση δείχνουν οι βιομηχανικές παραγγελίες
19/10/2003: Η παγκόσμια οικονομία στα πρόθυρα
07/11/2004: Ο φαύλος κύκλος της οικονομίας
11/12/2004: Η ύφεση πλήττει τις εταιρείες ακινήτων - Μόλις 1 στις 7 εισηγμένες αύξησε ουσιαστικά τα κέρδη της
26/12/2004: Φαύλος κύκλος των διεθνών αγορών
01/05/2005: Η ύφεση προ των πυλών
26/06/2005: Στον πάγο μπήκαν τα ευρω-επιτόκια
11/09/2005: Από τον τυφώνα στη στασιμότητα - Φόβοι για την οικονομία λόγω πετρελαίου και «Κατρίνα»
04/12/2005: Κέρδη 2 ταχυτήτων - τι αποκαλύπτουν τα αποτελέσματα του 9μήνου
06/08/2006: Πληθωρισμός ή κραχ;
13/08/2006: Αλλάζουν τα δεδομένα στην παγκόσμια οικονομία - Τι φοβίζει τους επενδυτές
20/08/2006: Προβληματισμός για την παγκόσμια ανάπτυξη
22/12/2007: Με αφορμή την πιστωτική κρίση - Η Νέα Τάξη της παγκόσμιας καπιταλιστικής «αναρχίας»
30/12/2007: Σε σημείο καμπής οι αγορές
22/12/2007: 2008 - Ο κόσμος σε κατάσταση «στεγαστικού ρίσκου» - Θα αφήσει τα σημάδια της και στην Ελλάδα - Η ΕΚΤ δεν μπορεί να ξεκολλήσει από τα επιτόκια - Στην παγκοσμιοποίηση η κρίση δεν γνωρίζει σύνορα.
Αν διαβάσει κανείς μόνο τους τίτλους χωρίς τις ημερομηνίες, θα νομίσει ότι πρόκειται για δημοσιεύματα του τελευταίου διμήνου, με το καθιερωμένο λεξιλόγιο: ύφεση, στασιμότητα, κίνδυνος, στενωπός, πληθωρισμός, κραχ, προβληματισμός, φόβοι.
Η τελευταία λέξη –‘φόβοι’- είναι μάλλον το κλειδί αυτής της μονότονης επανάληψης τις ίδιας κινδυνολογίας: Αν πούμε στους ‘πολλούς’ ότι πάμε μια χαρά, τότε θα ξεθαρρέψουν και θα ζητάνε μεγαλύτερο μερίδιο. Τους λέμε λοιπόν ξανά και ξανά (η επανάληψη είναι θεμελιώδης τακτική της πλύσης εγκεφάλου) ότι ‘κινδυνεύουμε’, ώστε να κάθονται στ’ αυγά τους ήσυχα και χωρίς πολλές απαιτήσεις.
Το πρόβλημα με τη γνωστή μέθοδο «λύκος, λύκος!» είναι ότι κανείς δεν ξέρει πότε ο ‘λύκος’ (αν υπάρχει) ήρθε πραγματικά. Έχουμε λοιπόν τώρα τους ιθύνοντες και τα φερέφωνά τους να μας επαναλαμβάνουν με κάθε τρόπο ότι έχουμε ‘κρίση’, παίζοντας την ίδια παλιά κασέτα αλλά πιο δυνατά, ίσως για να μας προετοιμάσουν για την επόμενη τρύπα στη ζώνη μας. Γιατί άραγε να πιστέψουμε ότι, αυτή τη φορά, φάνηκε στ’ αλήθεια ο διαβόητος ‘λύκος’, αυτός που ακούμε για χρόνια ότι έρχεται με συνοδεία από όλο και περισσότερες Porsche και γιώτ και Lear jet και άλλες χλιδές; Μόνο και μόνο επειδή έτσι μας λένε, ποντάροντας στην αμνησία μας;
Η ‘μέθοδος του βότσαλου’ είναι σατανικά απλή και πολυφορεμένη: Βγάζεις μια βρώμα με στόμφο και κραυγές (‘λύκος, λύκος!’ είπαμε το κόλπο) γαρνιρισμένη με κάποια αληθοφανή επιχειρήματα και αμέσως αυτή απλώνεται παντού από μόνη της, σαν το βότσαλο που ρίχνεις στην ήσυχη λίμνη. Ποιος να κάτσει να ψάξει την εγκυρότητα της φήμης; Οι δημοσιογράφοι που επί χρόνια μας βομβαρδίζουν με ‘κρίσεις’, ή οι άρχοντές μας που διευκολύνονται από τον τρόμο του κοπαδιού;
Από στόμα σε στόμα -ή καλύτερα από κανάλι σε κανάλι- η φήμη μετατρέπεται σε πραγματικότητα. Ας θυμηθούμε για παράδειγμα τους Ιρακινούς που "άρπαζαν τις θερμοκοιτίδες στο Κουβέιτ πετώντας τα βρέφη". Ή τους αιμοσταγείς Σέρβους που "έσφαξαν εκατοντάδες χιλιάδες Κοσοβάρους". Ή "τα όπλα μαζικής καταστροφής του Σαντάμ". Στις περιπτώσεις αυτές –που δεν είναι οι μόνες βέβαια- το τεχνητό σοκ της ‘διεθνούς κοινότητας’ (αλήθεια τι σημαίνει αυτός ο όρος;) αξιοποιήθηκε δεόντως για το ξεκαθάρισμα ενοχλητικών εμποδίων. Όταν αποκαλύφτηκε η αλήθεια (μερικές φορές συμβαίνει κι αυτό) ήταν πια αργά, "η αποστολή είχε ολοκληρωθεί".
Είναι σαν να φωνάξεις σ' ένα κατάμεστο γήπεδο 'φωτιά, φωτιά' χωρίς να υπάρχει στ' αλήθεια: Το πλήθος πανικοβάλλεται, και με τον ξαφνικό συνωστισμό της φυγής προκαλείς πραγματική κρίση από το τίποτα. Όλη η ουσία είναι να κυλίσεις μια χιονόμπαλα που εύκολα μετατρέπεται σε χιονοστιβάδα και μετά μπορείς να εμφανιστείς σαν 'γιατρός' για τους 'πληγωμένους' που θα κάνουν ό,τι τους πεις...
Αναρωτιέμαι μήπως σήμερα βλέπουμε μια επανάληψη του φαινομένου 9/11: Το 2001 η ξαφνική κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων έδωσε ένα λαμπρό πρόσχημα επίθεσης σε διάφορα πολιτικά μέτωπα, από το Ιράκ ως τις ατομικές ελευθερίες. Έτσι και τώρα η ξαφνική κατάρρευση μερικών ‘λεσχών χαρτοπαιξίας’ της Wall Street από κακές μπλόφες φαίνεται να δίνει ένα νέο πρόσχημα επίθεσης, αυτή τη φορά οικονομικού χαρακτήρα.
Σίγουρα στη τρέχουσα ‘κρίση’ υπάρχει κάτι περίεργο: πώς άραγε εμφανίστηκε τόσο ξαφνικά, σε τόση έκταση, και με τόση ένταση; Τόσο ευαίσθητο είναι λοιπόν το περιβόητο οικονομικό σύστημά μας, ώστε να κινδυνεύει με γενική κατάρρευση από τη μια μέρα στην άλλη, χωρίς καμία εξωγενή αιτία (π.χ. κάποια εκτεταμένη φυσική καταστροφή, επιδημία, ή πόλεμο);;;
Είτε είναι τεχνητή η προέλευση της τρέχουσας υστερίας, είτε αντίθετα ολόκληρος ο κόσμος είναι πραγματικά εξαρτημένος από μερικούς τζογαδόρους, οι πρόσφατες εξελίξεις κάνουν ανάγλυφο το πόσο εύθραυστη είναι η ‘ευημερία’ της παγκοσμιοποίησης, καθώς και ότι η 'οικονομία της αγοράς' είναι πύργος από τραπουλόχαρτα. Μήπως λοιπόν είναι καιρός να φτύσουμε τα γλειφιτζούρια που μας βάζουν στο στόμα καθώς βλέπουμε τηλεόραση;
21.7.08
Ράγες & ρόδες
Διαβάζοντας στην Καθημερινή την «απόρρητη εισήγηση στο Μαξίμου για τον ΟΣΕ» για περικοπές των επενδύσεων του ΟΣΕ, φαντάστηκα τον ενθουσιασμό που προκάλεσε η είδηση στο κύκλωμα του πετρελαίου και τα ποικίλα παρακλάδια του, από τα διυλιστήρια έως τα βουλκανιζατέρ. Η παράταση του σιδηροδρομικού μαρασμού στη χώρα μας ευνοεί βέβαια τις οδικές μεταφορές κάθε κλίμακας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από άποψη σπατάλης ενέργειας, περιβαλλοντικής ρύπανσης και πολεοδομικής υποβάθμισης.
Μένοντας στις οικονομικές παραμέτρους, το ψαλίδισμα των επενδυτικών σχεδίων του ΟΣΕ με το επιχείρημα ότι «έχει χαμηλά έσοδα κίνησης» δείχνει αξιοπερίεργη απροθυμία να μεγαλώσουν αυτά τα έσοδα μέσω της αναβάθμισης του δικτύου. Δεν είναι κάπως οξύμωρο το επιχείρημα του τύπου ‘δεν ενισχύω την αυριανή αύξηση των εσόδων σου γιατί έχεις λίγα έσοδα σήμερα’;
Στην οικονομική σύγκριση σιδηροδρομικών και οδικών μεταφορών υπάρχει ένα σημαντικό στοιχείο που παραβλέπουμε συνήθως: το τεράστιο κόστος της υποδομής των οδικών μεταφορών το επωμίζονται οι φορολογούμενοι, όχι οι επιχειρήσεις που την εκμεταλλεύονται. Έτσι π.χ. στο εισιτήριο των ΚΤΕΛ ή τις χρεώσεις των μεταφορικών εταιριών δεν περιλαμβάνεται το κόστος κατασκευής και συντήρησης των εθνικών οδών, ούτε και η διαχείριση πρατηρίων βενζίνης, συνεργείων, καταστημάτων ανταλλακτικών, κ.λπ. Αντίθετα, ο ΟΣΕ περιλαμβάνει στα έξοδά του όλες τις ανάλογες δαπάνες του δικτύου του. Αν έκαναν το ίδιο και τα ΚΤΕΛ, τα πρακτορεία πούλμαν, ή οι εταιρίες διανομών, τι τιμές θα χρέωναν και πόσο κερδοφόρες θα ήσαν;
Ενδεικτικά για την έκταση της έμμεσης επιδότησης των οδικών μεταφορών, το κόστος της Εγνατίας Οδού ξεπερνά τα 6.5 δισ. ευρώ. Για τη γέφυρα Ρίο-Αντίρριο ξοδεύτηκαν 800 εκατομμύρια ευρώ (αποκλειστικά για αυτοκίνητα, χωρίς πρόβλεψη για τραίνα). Γενικότερα, οι δαπάνες οδοποιίας το διάστημα 1994-2006 φθάνουν τα 20 δισ. ευρώ, ενώ το πρόγραμμα ‘Δρόμοι Ανάπτυξης’ του ΥΠΕΧΩΔΕ έχει προϋπολογισμό πάνω από 8 δισ. Όλα αυτά για να διευκολυνθεί το αχανές κύκλωμα που εξυπηρετεί και εξυπηρετείται από το ιερό αυτοκίνητο.
Ο επί 10ετίες παραμελημένος ΟΣΕ έχει επενδύσει 4.6 δισ. ευρώ τα προηγούμενα 5 χρόνια και προγραμματίζει επενδύσεις 11 δισ. ευρώ για τα επόμενα 10, ώστε να αναβαθμιστεί το δίκτυο και οι υπηρεσίες του. Ήδη βλέπουμε μερικά αποτελέσματα, με πιο χαρακτηριστικό τον Προαστιακό της Αττικής: η μεγάλη πληρότητα των δρομολογίων του παρά τις ενοχλητικές οργανωτικές ατέλειες δείχνει ότι το κοινό τον προτιμά ιδιαίτερα –και γι’ αυτό προτείνεται να ιδιωτικοποιηθεί βέβαια.
Ας δούμε εδώ μια ενδιαφέρουσα χρονική σύμπτωση: πέρα από τη παραγωγή ηλεκτρισμού, τα τελευταία χρόνια οι ιδιωτικές εταιρίες έχουν αγκαλιάσει με ιδιαίτερη θέρμη τη κατασκευή ή αναβάθμιση εθνικών οδών. Αυτό δεν είναι περίεργο, αφενός επειδή μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης καλύπτεται από το Δημόσιο ή Ευρωπαϊκά προγράμματα, αφετέρου επειδή συνεπάγονται διόδια άγνωστου ύψους για 30-50 χρόνια (ένας κακόβουλος θα πρόσθετε και τον λόγο ότι το κόστος κατασκευής ανά χιλιόμετρο στην Ελλάδα περιέργως είναι από τα ψηλότερα στην Ευρώπη, παρόλο που δεν έχουμε μονοπώλιο ορεινών όγκων). Είναι αυτονόητο ότι όσο θα μεγαλώνει η χρήση των ‘ιδιωτικών’ αυτοκινητόδρομων, τόσο θα αυξάνονται και τα κέρδη των διαχειριστών τους. Εδώ ο ΟΣΕ είναι ο μόνος υποψήφιος ανταγωνιστής.
Τον τελευταίο καιρό, με αφορμή το μπάχαλο και τα παράσιτα που αποκαλύφθηκαν στον ΟΣΕ, κάποιοι προτείνουν σημαντικές περικοπές στα αναπτυξιακά σχέδιά του. Να υποθέσουμε ότι αυτό οφείλεται σε ενδιαφέρον για περιστολή των κρατικών δαπανών, ή μήπως στο ότι μια αναβαθμισμένη σιδηροδρομική σύνδεση π.χ. Κόρινθος-Καλαμάτα θα ανταγωνίζεται την ‘Ανατολική Οδό Πελοποννήσου’, και μια Αθήνα-Λάρισα τον ‘Αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδας’;
Τα οικονομικά χάλια του ΟΣΕ δεν οφείλονται μόνο στην ‘αδέξια διαχείριση’ και τους ‘πολλούς κηφήνες’: αντίθετα με τους απαιτητικούς ιδιώτες, ο δημόσιος ΟΣΕ κρατά τις τιμές των εισιτηρίων πολύ χαμηλά. Για παράδειγμα, το εισιτήριο της διαδρομής Κιάτο-Πάτρα (112 km) με απλό τραίνο στοιχίζει σχεδόν όσο τα διόδια ΙΧ στην Αττική Οδό (2.80 έναντι 2.70€), ενώ με Intercity το μισό από τα διόδια της γέφυρας του Ρίο (6 έναντι 11.20). Αντί λοιπόν να προτείνονται «περικοπές» και «ιδιωτικοποίηση», μήπως πρέπει να ενισχυθεί και ο ΟΣΕ τουλάχιστον στον βαθμό που διευκολύνεται με δημόσιο χρήμα η ακόρεστη οδοποιία; Με αναβαθμισμένες υπηρεσίες, οι επενδύσεις στα τραίνα θα μπορούν δικαιολογημένα να καλυφθούν με μελλοντική αύξηση του -αστείου σήμερα- ύψους των εισιτηρίων. Αναμφίβολα, τα σωστά τραίνα μπορούν από τη φύση τους να προσφέρουν συνθήκες ταξιδιού και μεταφορικά πλεονεκτήματα που τα ΚΤΕΛ, τα ΙΧ, ή οι νταλίκες ποτέ δεν θα καταφέρουν -και μάλιστα με μικρότερο κόστος. Μήπως όμως έτσι θα μειωθεί η χρήση των νέων αυτοκινητόδρομων και η κερδοφορία τους; Πιθανόν…
[το αμέσως επόμενο κείμενο διαφωτίζει το πώς αναπτύσσονται οι οδικές μεταφορές σε βάρος των σιδηροδρόμων]
Μένοντας στις οικονομικές παραμέτρους, το ψαλίδισμα των επενδυτικών σχεδίων του ΟΣΕ με το επιχείρημα ότι «έχει χαμηλά έσοδα κίνησης» δείχνει αξιοπερίεργη απροθυμία να μεγαλώσουν αυτά τα έσοδα μέσω της αναβάθμισης του δικτύου. Δεν είναι κάπως οξύμωρο το επιχείρημα του τύπου ‘δεν ενισχύω την αυριανή αύξηση των εσόδων σου γιατί έχεις λίγα έσοδα σήμερα’;
Στην οικονομική σύγκριση σιδηροδρομικών και οδικών μεταφορών υπάρχει ένα σημαντικό στοιχείο που παραβλέπουμε συνήθως: το τεράστιο κόστος της υποδομής των οδικών μεταφορών το επωμίζονται οι φορολογούμενοι, όχι οι επιχειρήσεις που την εκμεταλλεύονται. Έτσι π.χ. στο εισιτήριο των ΚΤΕΛ ή τις χρεώσεις των μεταφορικών εταιριών δεν περιλαμβάνεται το κόστος κατασκευής και συντήρησης των εθνικών οδών, ούτε και η διαχείριση πρατηρίων βενζίνης, συνεργείων, καταστημάτων ανταλλακτικών, κ.λπ. Αντίθετα, ο ΟΣΕ περιλαμβάνει στα έξοδά του όλες τις ανάλογες δαπάνες του δικτύου του. Αν έκαναν το ίδιο και τα ΚΤΕΛ, τα πρακτορεία πούλμαν, ή οι εταιρίες διανομών, τι τιμές θα χρέωναν και πόσο κερδοφόρες θα ήσαν;
Ενδεικτικά για την έκταση της έμμεσης επιδότησης των οδικών μεταφορών, το κόστος της Εγνατίας Οδού ξεπερνά τα 6.5 δισ. ευρώ. Για τη γέφυρα Ρίο-Αντίρριο ξοδεύτηκαν 800 εκατομμύρια ευρώ (αποκλειστικά για αυτοκίνητα, χωρίς πρόβλεψη για τραίνα). Γενικότερα, οι δαπάνες οδοποιίας το διάστημα 1994-2006 φθάνουν τα 20 δισ. ευρώ, ενώ το πρόγραμμα ‘Δρόμοι Ανάπτυξης’ του ΥΠΕΧΩΔΕ έχει προϋπολογισμό πάνω από 8 δισ. Όλα αυτά για να διευκολυνθεί το αχανές κύκλωμα που εξυπηρετεί και εξυπηρετείται από το ιερό αυτοκίνητο.
Ο επί 10ετίες παραμελημένος ΟΣΕ έχει επενδύσει 4.6 δισ. ευρώ τα προηγούμενα 5 χρόνια και προγραμματίζει επενδύσεις 11 δισ. ευρώ για τα επόμενα 10, ώστε να αναβαθμιστεί το δίκτυο και οι υπηρεσίες του. Ήδη βλέπουμε μερικά αποτελέσματα, με πιο χαρακτηριστικό τον Προαστιακό της Αττικής: η μεγάλη πληρότητα των δρομολογίων του παρά τις ενοχλητικές οργανωτικές ατέλειες δείχνει ότι το κοινό τον προτιμά ιδιαίτερα –και γι’ αυτό προτείνεται να ιδιωτικοποιηθεί βέβαια.
Ας δούμε εδώ μια ενδιαφέρουσα χρονική σύμπτωση: πέρα από τη παραγωγή ηλεκτρισμού, τα τελευταία χρόνια οι ιδιωτικές εταιρίες έχουν αγκαλιάσει με ιδιαίτερη θέρμη τη κατασκευή ή αναβάθμιση εθνικών οδών. Αυτό δεν είναι περίεργο, αφενός επειδή μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης καλύπτεται από το Δημόσιο ή Ευρωπαϊκά προγράμματα, αφετέρου επειδή συνεπάγονται διόδια άγνωστου ύψους για 30-50 χρόνια (ένας κακόβουλος θα πρόσθετε και τον λόγο ότι το κόστος κατασκευής ανά χιλιόμετρο στην Ελλάδα περιέργως είναι από τα ψηλότερα στην Ευρώπη, παρόλο που δεν έχουμε μονοπώλιο ορεινών όγκων). Είναι αυτονόητο ότι όσο θα μεγαλώνει η χρήση των ‘ιδιωτικών’ αυτοκινητόδρομων, τόσο θα αυξάνονται και τα κέρδη των διαχειριστών τους. Εδώ ο ΟΣΕ είναι ο μόνος υποψήφιος ανταγωνιστής.
Τον τελευταίο καιρό, με αφορμή το μπάχαλο και τα παράσιτα που αποκαλύφθηκαν στον ΟΣΕ, κάποιοι προτείνουν σημαντικές περικοπές στα αναπτυξιακά σχέδιά του. Να υποθέσουμε ότι αυτό οφείλεται σε ενδιαφέρον για περιστολή των κρατικών δαπανών, ή μήπως στο ότι μια αναβαθμισμένη σιδηροδρομική σύνδεση π.χ. Κόρινθος-Καλαμάτα θα ανταγωνίζεται την ‘Ανατολική Οδό Πελοποννήσου’, και μια Αθήνα-Λάρισα τον ‘Αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδας’;
Τα οικονομικά χάλια του ΟΣΕ δεν οφείλονται μόνο στην ‘αδέξια διαχείριση’ και τους ‘πολλούς κηφήνες’: αντίθετα με τους απαιτητικούς ιδιώτες, ο δημόσιος ΟΣΕ κρατά τις τιμές των εισιτηρίων πολύ χαμηλά. Για παράδειγμα, το εισιτήριο της διαδρομής Κιάτο-Πάτρα (112 km) με απλό τραίνο στοιχίζει σχεδόν όσο τα διόδια ΙΧ στην Αττική Οδό (2.80 έναντι 2.70€), ενώ με Intercity το μισό από τα διόδια της γέφυρας του Ρίο (6 έναντι 11.20). Αντί λοιπόν να προτείνονται «περικοπές» και «ιδιωτικοποίηση», μήπως πρέπει να ενισχυθεί και ο ΟΣΕ τουλάχιστον στον βαθμό που διευκολύνεται με δημόσιο χρήμα η ακόρεστη οδοποιία; Με αναβαθμισμένες υπηρεσίες, οι επενδύσεις στα τραίνα θα μπορούν δικαιολογημένα να καλυφθούν με μελλοντική αύξηση του -αστείου σήμερα- ύψους των εισιτηρίων. Αναμφίβολα, τα σωστά τραίνα μπορούν από τη φύση τους να προσφέρουν συνθήκες ταξιδιού και μεταφορικά πλεονεκτήματα που τα ΚΤΕΛ, τα ΙΧ, ή οι νταλίκες ποτέ δεν θα καταφέρουν -και μάλιστα με μικρότερο κόστος. Μήπως όμως έτσι θα μειωθεί η χρήση των νέων αυτοκινητόδρομων και η κερδοφορία τους; Πιθανόν…
[το αμέσως επόμενο κείμενο διαφωτίζει το πώς αναπτύσσονται οι οδικές μεταφορές σε βάρος των σιδηροδρόμων]
20.7.08
Τραίνα & αυτοκίνητα
Η εταιρία ΑΜΕΛ που εκμεταλλεύεται το μετρό της Αθήνας εκδίδει ένα μηνιαίο περιοδικό όπου βρίσκεις ενδιαφέροντα άρθρα καμιά φορά. Ξεφυλλίζοντας ένα παλιό τεύχος (Οκτώβριος 2003), έπεσα τυχαία σε ένα 2σέλιδο άρθρο για την «Ιστορία και τεχνική των αστικών σιδηροδρόμων». Δεν με εντυπωσίασε τόσο η συστηματική απαρίθμηση των πτυχών της μακρόχρονης «Συνομωσίας» -όπως την αποκαλεί- κατά των σιδηροδρόμων (δεν ήταν κάτι νέο για μένα), όσο το γεγονός ότι ένα τόσο αποκαλυπτικό άρθρο το δημοσίευσε οργανισμός που ελέγχεται από το κατεστημένο.
Προτείνω να το διαβάσετε εδώ [pdf 1.6 MB].
Μπορείτε επίσης να δείτε στην Ελευθεροτυπία και τον Ριζοσπάστη αναδρομές στην ιστορία και κατάργηση του Αθηναϊκού τραμ. Στη Καθημερινή υπάρχει επίσης αναφορά στα τραμ άλλων Ελληνικών πόλεων (Πάτρα, Βόλος, Καρλόβασι, Καλαμάτα).
Προτείνω να το διαβάσετε εδώ [pdf 1.6 MB].
Μπορείτε επίσης να δείτε στην Ελευθεροτυπία και τον Ριζοσπάστη αναδρομές στην ιστορία και κατάργηση του Αθηναϊκού τραμ. Στη Καθημερινή υπάρχει επίσης αναφορά στα τραμ άλλων Ελληνικών πόλεων (Πάτρα, Βόλος, Καρλόβασι, Καλαμάτα).
Μπράβο ΟΛΠ!
Μέσα σ' όλες τις αντιλογίες εδώ πέρα, ας γράψω και δυο-τρία λόγια για κάτι πραγματικά καλό.
Τις προάλλες πήγα στο λιμάνι του Πειραιά για να ταξιδέψω. Πήγα με τον Ηλεκτρικό, κάτι που είχα χρόνια να κάνω αφού συνήθως ταξίδευα με αυτοκίνητο. Βγαίνοντας από τον σταθμό, αντίκρισα ένα άλλο περιβάλλον από αυτό που ήξερα: Δίπλα στη θάλασσα των Αφρικανών μικροπωλητών, είδα τη νέα μεταλλική πεζογέφυρα με κυλιόμενες σκάλες και ασανσέρ, καλοφτιαγμένη και άνετη, που σε περνάει εύκολα στη προβλήτα πάνω από τις εκατοντάδες των αυτοκινήτων. Δίπλα, ο ηλεκτρονικός πίνακας με δρομολόγια και κατευθύνσεις προς τα πλοία. Στο τσιμέντο της προβλήτας, χρωματισμένες λωρίδες ειδικά για τους πεζούς χωριστά από τα αυτοκίνητα. Πιο πέρα ένα συμπαθητικό μπλε κτίριο για την αναμονή των ταξιδιωτών. Παρά τη μεσημεριανή ζέστη, χάρηκα το άνετο σύρσιμο της βαλίτσας μου. Επιπλέον, περιμένοντας το πλοίο μου, είχα και την ευκαιρία να συνδεθώ με το ασύρματο wi-fi του ΟΛΠ (δεν μπόρεσα και να μπω στο internet, αλλά ίσως να φταίει ο υπολογιστής μου γι’ αυτό).
Ακόμη και οργανωμένη πιάτσα ταξί είδα, με στέγαστρο για τον κόσμο και τα ταξί να περιμένουν σε σειρά αντί για το παραδοσιακό ψάρεμα-γιουρούσι. Και –ω τι θαύμα!- μια μεγάλη πινακίδα με το ενδεικτικό κόστος βασικών διαδρομών. Δυστυχώς το τελευταίο με έκανε να υποψιαστώ ότι δεν ήμουν στη Βαρκελώνη ή το Άμστερνταμ αλλά στη χώρα του Καραγκιόζη: Εντελώς τυχαία, οι τιμές είχαν σβηστεί από τη πινακίδα αχρηστεύοντάς την. Μέσα στον ενθουσιασμό μου για τη πρόοδο της Ελλαδάρας, πιστεύω ότι το σωματείο των ταξιτζήδων θα φροντίσει σύντομα για την αναγραφή των τιμών ώστε να δυσκολευτούν οι ατσίδες του κλάδου τους.
Πάντως τα λαμόγια δεν μειώνουν τα συγχαρητήρια που αξίζουν στον ΟΛΠ για αυτή την αναβάθμιση!
Τις προάλλες πήγα στο λιμάνι του Πειραιά για να ταξιδέψω. Πήγα με τον Ηλεκτρικό, κάτι που είχα χρόνια να κάνω αφού συνήθως ταξίδευα με αυτοκίνητο. Βγαίνοντας από τον σταθμό, αντίκρισα ένα άλλο περιβάλλον από αυτό που ήξερα: Δίπλα στη θάλασσα των Αφρικανών μικροπωλητών, είδα τη νέα μεταλλική πεζογέφυρα με κυλιόμενες σκάλες και ασανσέρ, καλοφτιαγμένη και άνετη, που σε περνάει εύκολα στη προβλήτα πάνω από τις εκατοντάδες των αυτοκινήτων. Δίπλα, ο ηλεκτρονικός πίνακας με δρομολόγια και κατευθύνσεις προς τα πλοία. Στο τσιμέντο της προβλήτας, χρωματισμένες λωρίδες ειδικά για τους πεζούς χωριστά από τα αυτοκίνητα. Πιο πέρα ένα συμπαθητικό μπλε κτίριο για την αναμονή των ταξιδιωτών. Παρά τη μεσημεριανή ζέστη, χάρηκα το άνετο σύρσιμο της βαλίτσας μου. Επιπλέον, περιμένοντας το πλοίο μου, είχα και την ευκαιρία να συνδεθώ με το ασύρματο wi-fi του ΟΛΠ (δεν μπόρεσα και να μπω στο internet, αλλά ίσως να φταίει ο υπολογιστής μου γι’ αυτό).
Ακόμη και οργανωμένη πιάτσα ταξί είδα, με στέγαστρο για τον κόσμο και τα ταξί να περιμένουν σε σειρά αντί για το παραδοσιακό ψάρεμα-γιουρούσι. Και –ω τι θαύμα!- μια μεγάλη πινακίδα με το ενδεικτικό κόστος βασικών διαδρομών. Δυστυχώς το τελευταίο με έκανε να υποψιαστώ ότι δεν ήμουν στη Βαρκελώνη ή το Άμστερνταμ αλλά στη χώρα του Καραγκιόζη: Εντελώς τυχαία, οι τιμές είχαν σβηστεί από τη πινακίδα αχρηστεύοντάς την. Μέσα στον ενθουσιασμό μου για τη πρόοδο της Ελλαδάρας, πιστεύω ότι το σωματείο των ταξιτζήδων θα φροντίσει σύντομα για την αναγραφή των τιμών ώστε να δυσκολευτούν οι ατσίδες του κλάδου τους.
Πάντως τα λαμόγια δεν μειώνουν τα συγχαρητήρια που αξίζουν στον ΟΛΠ για αυτή την αναβάθμιση!
10.7.08
Τσαφ τσουφ τσουφ: ένα βήμα μπρος, δύο πίσω
Έχω την εντύπωση ότι στη χώρα μας η λέξη ‘βελτίωση’ χρησιμοποιείται τελευταία για να σημάνει ‘επιδείνωση’. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το ταξίδι Αθήνα-Πάτρα με τραίνο. Ας εξηγήσω:
Μέχρι να επεκταθεί ο Προαστιακός ως Κόρινθο και Κιάτο, ανέβαινες στο τραίνο στον Σταθμό Πελοποννήσου και κατέβαινες στη Πάτρα χωρίς ενδιάμεσες αλλαγές. Συγκριτικά με σήμερα, οι συνθήκες ταξιδιού τότε ήσαν εξαιρετικές, τουλάχιστον στα δρομολόγια Intercity: άνετη πρώτη θέση, τουαλέτες, υποτυπώδες πλην όμως εξυπηρετικό μπαρ.
Κάποια στιγμή, με τη προέκτασή του Προαστιακού μέχρι το Κιάτο, ήλθε η ‘βελτίωση’: Καθίσματα άβολα για τη 1½ ώρα του ταξιδιού, κατάργηση της πιο άνετης πρώτης θέσης, κατάργηση της τουαλέτας στους περισσότερους από τους ποικίλους τύπους συρμών του Προαστιακού. Στο Κιάτο σε περιμένουν τα παλιά βαγόνια του ΟΣΕ για το ταξίδι προς Πάτρα και πιο πέρα. Παρά τα μειονεκτήματα λόγω παλαιότητας γραμμών και τροχαίου υλικού, η μετεπιβίβαση αυτή ήταν και παραμένει μια ανακούφιση -και ένα βάρος όταν επιστρέφεις στην Αθήνα.
Πριν λίγες μέρες ο Προαστιακός ‘βελτιώθηκε’ περισσότερο. Στις 3 Ιουλίου ανακοινώθηκαν τα νέα δρομολόγια που άρχισαν να ισχύουν μόλις 3 μέρες αργότερα. Στα πρόσφατα εβδομαδιαία ταξίδια μου Αθήνα-Πάτρα-Αθήνα, δεν είχα δει καμία προειδοποίηση για επικείμενες μεταβολές, αφού τα σχετικά ενημερωτικά φυλλάδια και αφίσες εμφανίστηκαν ταυτόχρονα με την αλλαγή. Έτσι, όποιος δεν τηλεφωνά στο 1110 του ΟΣΕ πριν από κάθε ταξίδι του για να μάθει μήπως άλλαξαν τα δρομολόγια και περιμένει να δει στον φωτεινό πίνακα την ένδειξη ‘Κιάτο', έχασε: Για τους μυημένους, η λέξι-κλειδί για να πας από το Αεροδρόμιο στο Κιάτο είναι πλέον ‘Νερατζιώτισσα’ και μετά ‘Άνω Λιόσια’. Μόνο εκεί γίνεται ‘Κιάτο’ -εύρηκα!
Αυτή η τροποποίηση έγινε «για την καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού» όπως λέει χαριτολογώντας η ανακοίνωση του Προαστιακού: Μέχρι πρόσφατα, έμπαινες από το Αεροδρόμιο σε ένα τραίνο και πήγαινες κατευθείαν στο Κιάτο χωρίς ενδιάμεση αλλαγή. Τώρα πρέπει να αλλάξεις δύο φορές, πρώτα στη Νερατζιώτισσα, και μετά στα Άνω Λιόσια. Αν τυχόν έχεις αποσκευές μαζί σου, τότε καλή δύναμη.
Εκτός από τα 18 απευθείας δρομολόγια από το Αεροδρόμιο, μπορούσες πιο πριν να πας στο Κιάτο και από τον Πειραιά ή Σταθμό Λαρίσης με 6 επιπλέον δρομολόγια, που ανέβαζαν το ημερήσιο σύνολο προς/από Κιάτο σε 18+6=24. Σήμερα τα συνολικά δρομολόγια ‘βελτιώθηκαν’ αριθμητικά κατά 25% από 24 σε 18, προφανώς για να ικανοποιήσουν τη θερινή κίνηση. Έτσι, παρά τη «καθιέρωση τριπλών συρμών τις ώρες αιχμής» βλέπεις κάμποσους υποχρεωτικά όρθιους επιβάτες.
Όμως η ‘βελτίωση’ έχει και άλλες πτυχές: Μέχρι πρόσφατα, οι συρμοί Προαστιακού και ΟΣΕ σταματούσαν στο Κιάτο στην ίδια πλατφόρμα, πράγμα που διευκόλυνε τη μετεπιβίβαση. Σήμερα σταθμεύουν σε απέναντι πλευρές, αναγκάζοντας τους επιβάτες να ανεβοκατεβαίνουν τις σκάλες προς την άλλη πλατφόρμα -ανάμεσά τους και πολλοί βαρυφορτωμένοι ταξιδιώτες των φεριμπότ της Πάτρας.
Φαίνεται λοιπόν ότι Προαστιακός και ΟΣΕ ενδιαφέρονται για τη σωματική άσκηση των επιβατών τους. Επιπλέον φροντίζουν να κρατήσουν τους τουρίστες μας απασχολημένους με πνευματικά παιχνίδια στο ταξίδι τους προς ή από Πάτρα. Για παράδειγμα, σε μερικά βαγόνια του Προαστιακού έχω δει διαγράμματα της νέας γραμμής Θεσσαλονίκη-Σέρρες, όπως και της παλαιάς Αθήνα-Λουτράκι σε βαγόνια του ΟΣΕ. Υποθέτω ότι όποιος ξένος βγάλει άκρη από αυτά χωρίς τη βοήθεια ιθαγενή που γνωρίζει τις Ελληνικές ιδιαιτερότητες δικαιούται δωρεάν ταξίδια εφόρου ζωής.
Ανάλογα δείγματα της ‘βελτιωτικής’ πολιτικής του Προαστιακού απέναντι στο κοινό ξεκίνησαν από νωρίς: Όντας φίλος των τραίνων, θέλησα να χρησιμοποιήσω τον Προαστιακό αμέσως μετά την εμφάνισή του. Χάρη στην επιμονή μου, κατάφερα στη τρίτη μου απόπειρα να βρω τη διαδρομή από το κοντινό Μαρκόπουλο μέχρι τον σταθμό του Κορωπίου με αυτοκίνητο. Καμία σήμανση τότε, καμία και σήμερα. Και διαπίστωσα ότι αυτό δεν είναι εξαίρεση: Πόσες επίσημες επιγραφές ‘Προς Σταθμό Προαστιακού’ έχετε δει εσείς σε οποιονδήποτε δρόμο;
Τα επικοινωνιακά ελλείμματα του Προαστιακού δεν αφορούν μόνο τους οδηγούς. Για παράδειγμα, φτάνω για πρώτη φορά με το μετρό στον σταθμό Πλακεντίας για να συνεχίσω με τον Προαστιακό. Ανεβαίνοντας στη μεγάλη αίθουσα βλέπω την επιγραφή ‘Εισιτήρια’, αλλά μαθαίνω ότι είναι μόνο για το μετρό. Δίπλα διακρίνω την επιγραφή ‘Προς Προαστιακό’ (ζήτω!) και την ακολουθώ φτάνοντας στα μηχανήματα ακύρωσης των εισιτηρίων -μόνο που ακόμη δεν τα έχω βγάλει. Χωρίς να ρωτήσω κάποιον πιο έμπειρο περαστικό, ανακάλυψα τυχαία τα εκδοτήρια 2 επίπεδα πιο πάνω. Αισθάνθηκα σαν Κολόμβος.
Συνεχίζουμε: Το τηλέφωνο 1110 με πληροφορεί ότι μπορώ να βγάλω εισιτήριο ΟΣΕ για Πάτρα από οποιοδήποτε σταθμό του Προαστιακού –π.χ. Πλακεντίας. Όμως στα εκδοτήρια του σταθμού Πλακεντίας μαθαίνω ότι δεν έχουν online σύνδεση και γι’ αυτό πρέπει να πάω στη Νερατζιώτισσα. Μέρες αργότερα, το 1110 επιμένει στην άποψή του, το ίδιο και τα εκδοτήρια της Πλακεντίας. Έξοχα…
Τελειώνω με κάτι για την αρχιτεκτονική των σταθμών του Προαστιακού. Ομολογώ ότι μου αρέσει η ανάλαφρη μεταλλική κατασκευή, το απαλό πράσινο χρώμα τους, τα υλικά επένδυσης. Όμως κάποια χειμωνιάτικα ξημερώματα περιμένοντας στο σταθμό του Κορωπίου απροστάτευτος στο κρύο αγιάζι, έχω περάσει στιγμές τόσο απολαυστικές που μου προκάλεσαν την εκδικητική σκέψη ότι θα πρέπει να δέσουν στην ίδια θέση μερικούς υπεύθυνους σχεδιασμού των εντελώς εκτεθειμένων σταθμών. Ευτυχώς δεν έχω ακόμη και την εμπειρία της δυνατής βροχής με άνεμο…
Αυτές λοιπόν είναι μερικές εμπειρίες μου από τις ‘βελτιώσεις’ του Προαστιακού. Ίσως στο μεταξύ κάποια πράγματα να άλλαξαν. Θα χαρώ να τα μάθω.
Ευτυχείτε!
Μέχρι να επεκταθεί ο Προαστιακός ως Κόρινθο και Κιάτο, ανέβαινες στο τραίνο στον Σταθμό Πελοποννήσου και κατέβαινες στη Πάτρα χωρίς ενδιάμεσες αλλαγές. Συγκριτικά με σήμερα, οι συνθήκες ταξιδιού τότε ήσαν εξαιρετικές, τουλάχιστον στα δρομολόγια Intercity: άνετη πρώτη θέση, τουαλέτες, υποτυπώδες πλην όμως εξυπηρετικό μπαρ.
Κάποια στιγμή, με τη προέκτασή του Προαστιακού μέχρι το Κιάτο, ήλθε η ‘βελτίωση’: Καθίσματα άβολα για τη 1½ ώρα του ταξιδιού, κατάργηση της πιο άνετης πρώτης θέσης, κατάργηση της τουαλέτας στους περισσότερους από τους ποικίλους τύπους συρμών του Προαστιακού. Στο Κιάτο σε περιμένουν τα παλιά βαγόνια του ΟΣΕ για το ταξίδι προς Πάτρα και πιο πέρα. Παρά τα μειονεκτήματα λόγω παλαιότητας γραμμών και τροχαίου υλικού, η μετεπιβίβαση αυτή ήταν και παραμένει μια ανακούφιση -και ένα βάρος όταν επιστρέφεις στην Αθήνα.
Πριν λίγες μέρες ο Προαστιακός ‘βελτιώθηκε’ περισσότερο. Στις 3 Ιουλίου ανακοινώθηκαν τα νέα δρομολόγια που άρχισαν να ισχύουν μόλις 3 μέρες αργότερα. Στα πρόσφατα εβδομαδιαία ταξίδια μου Αθήνα-Πάτρα-Αθήνα, δεν είχα δει καμία προειδοποίηση για επικείμενες μεταβολές, αφού τα σχετικά ενημερωτικά φυλλάδια και αφίσες εμφανίστηκαν ταυτόχρονα με την αλλαγή. Έτσι, όποιος δεν τηλεφωνά στο 1110 του ΟΣΕ πριν από κάθε ταξίδι του για να μάθει μήπως άλλαξαν τα δρομολόγια και περιμένει να δει στον φωτεινό πίνακα την ένδειξη ‘Κιάτο', έχασε: Για τους μυημένους, η λέξι-κλειδί για να πας από το Αεροδρόμιο στο Κιάτο είναι πλέον ‘Νερατζιώτισσα’ και μετά ‘Άνω Λιόσια’. Μόνο εκεί γίνεται ‘Κιάτο’ -εύρηκα!
Αυτή η τροποποίηση έγινε «για την καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού» όπως λέει χαριτολογώντας η ανακοίνωση του Προαστιακού: Μέχρι πρόσφατα, έμπαινες από το Αεροδρόμιο σε ένα τραίνο και πήγαινες κατευθείαν στο Κιάτο χωρίς ενδιάμεση αλλαγή. Τώρα πρέπει να αλλάξεις δύο φορές, πρώτα στη Νερατζιώτισσα, και μετά στα Άνω Λιόσια. Αν τυχόν έχεις αποσκευές μαζί σου, τότε καλή δύναμη.
Εκτός από τα 18 απευθείας δρομολόγια από το Αεροδρόμιο, μπορούσες πιο πριν να πας στο Κιάτο και από τον Πειραιά ή Σταθμό Λαρίσης με 6 επιπλέον δρομολόγια, που ανέβαζαν το ημερήσιο σύνολο προς/από Κιάτο σε 18+6=24. Σήμερα τα συνολικά δρομολόγια ‘βελτιώθηκαν’ αριθμητικά κατά 25% από 24 σε 18, προφανώς για να ικανοποιήσουν τη θερινή κίνηση. Έτσι, παρά τη «καθιέρωση τριπλών συρμών τις ώρες αιχμής» βλέπεις κάμποσους υποχρεωτικά όρθιους επιβάτες.
Όμως η ‘βελτίωση’ έχει και άλλες πτυχές: Μέχρι πρόσφατα, οι συρμοί Προαστιακού και ΟΣΕ σταματούσαν στο Κιάτο στην ίδια πλατφόρμα, πράγμα που διευκόλυνε τη μετεπιβίβαση. Σήμερα σταθμεύουν σε απέναντι πλευρές, αναγκάζοντας τους επιβάτες να ανεβοκατεβαίνουν τις σκάλες προς την άλλη πλατφόρμα -ανάμεσά τους και πολλοί βαρυφορτωμένοι ταξιδιώτες των φεριμπότ της Πάτρας.
Φαίνεται λοιπόν ότι Προαστιακός και ΟΣΕ ενδιαφέρονται για τη σωματική άσκηση των επιβατών τους. Επιπλέον φροντίζουν να κρατήσουν τους τουρίστες μας απασχολημένους με πνευματικά παιχνίδια στο ταξίδι τους προς ή από Πάτρα. Για παράδειγμα, σε μερικά βαγόνια του Προαστιακού έχω δει διαγράμματα της νέας γραμμής Θεσσαλονίκη-Σέρρες, όπως και της παλαιάς Αθήνα-Λουτράκι σε βαγόνια του ΟΣΕ. Υποθέτω ότι όποιος ξένος βγάλει άκρη από αυτά χωρίς τη βοήθεια ιθαγενή που γνωρίζει τις Ελληνικές ιδιαιτερότητες δικαιούται δωρεάν ταξίδια εφόρου ζωής.
Ανάλογα δείγματα της ‘βελτιωτικής’ πολιτικής του Προαστιακού απέναντι στο κοινό ξεκίνησαν από νωρίς: Όντας φίλος των τραίνων, θέλησα να χρησιμοποιήσω τον Προαστιακό αμέσως μετά την εμφάνισή του. Χάρη στην επιμονή μου, κατάφερα στη τρίτη μου απόπειρα να βρω τη διαδρομή από το κοντινό Μαρκόπουλο μέχρι τον σταθμό του Κορωπίου με αυτοκίνητο. Καμία σήμανση τότε, καμία και σήμερα. Και διαπίστωσα ότι αυτό δεν είναι εξαίρεση: Πόσες επίσημες επιγραφές ‘Προς Σταθμό Προαστιακού’ έχετε δει εσείς σε οποιονδήποτε δρόμο;
Τα επικοινωνιακά ελλείμματα του Προαστιακού δεν αφορούν μόνο τους οδηγούς. Για παράδειγμα, φτάνω για πρώτη φορά με το μετρό στον σταθμό Πλακεντίας για να συνεχίσω με τον Προαστιακό. Ανεβαίνοντας στη μεγάλη αίθουσα βλέπω την επιγραφή ‘Εισιτήρια’, αλλά μαθαίνω ότι είναι μόνο για το μετρό. Δίπλα διακρίνω την επιγραφή ‘Προς Προαστιακό’ (ζήτω!) και την ακολουθώ φτάνοντας στα μηχανήματα ακύρωσης των εισιτηρίων -μόνο που ακόμη δεν τα έχω βγάλει. Χωρίς να ρωτήσω κάποιον πιο έμπειρο περαστικό, ανακάλυψα τυχαία τα εκδοτήρια 2 επίπεδα πιο πάνω. Αισθάνθηκα σαν Κολόμβος.
Συνεχίζουμε: Το τηλέφωνο 1110 με πληροφορεί ότι μπορώ να βγάλω εισιτήριο ΟΣΕ για Πάτρα από οποιοδήποτε σταθμό του Προαστιακού –π.χ. Πλακεντίας. Όμως στα εκδοτήρια του σταθμού Πλακεντίας μαθαίνω ότι δεν έχουν online σύνδεση και γι’ αυτό πρέπει να πάω στη Νερατζιώτισσα. Μέρες αργότερα, το 1110 επιμένει στην άποψή του, το ίδιο και τα εκδοτήρια της Πλακεντίας. Έξοχα…
Τελειώνω με κάτι για την αρχιτεκτονική των σταθμών του Προαστιακού. Ομολογώ ότι μου αρέσει η ανάλαφρη μεταλλική κατασκευή, το απαλό πράσινο χρώμα τους, τα υλικά επένδυσης. Όμως κάποια χειμωνιάτικα ξημερώματα περιμένοντας στο σταθμό του Κορωπίου απροστάτευτος στο κρύο αγιάζι, έχω περάσει στιγμές τόσο απολαυστικές που μου προκάλεσαν την εκδικητική σκέψη ότι θα πρέπει να δέσουν στην ίδια θέση μερικούς υπεύθυνους σχεδιασμού των εντελώς εκτεθειμένων σταθμών. Ευτυχώς δεν έχω ακόμη και την εμπειρία της δυνατής βροχής με άνεμο…
Αυτές λοιπόν είναι μερικές εμπειρίες μου από τις ‘βελτιώσεις’ του Προαστιακού. Ίσως στο μεταξύ κάποια πράγματα να άλλαξαν. Θα χαρώ να τα μάθω.
Ευτυχείτε!
6.7.08
Δώστε και σώστε (το πετρέλαιο)
Το πετρέλαιο πετά. Μαζί του και άλλες πηγές ενέργειας που βασίζονται σε καύση. Οι τιμές της ΔΕΗ ακολουθούν, πράγμα αναπόφευκτο αφού το μεγαλύτερο μέρος ηλεκτρισμού στη χώρα μας παράγεται μέσα σε σύννεφα καυσαερίων -και κάτω από στοίβες Ευρωπαϊκών προστίμων για τους υπερβολικούς ρύπους.
Οι ανεμογεννήτριες θα μπορούσαν να μειώσουν τις συνέπειες που επιφέρουν τα παιχνίδια της πετρελαϊκής Μαφίας, όμως είναι πολύ λίγες δυστυχώς. Στα χαρτιά βέβαια είναι πολύ περισσότερες, αλλά η νομογεννήτρια και νομοταγής γραφειοκρατία μας –προς μεγάλη ικανοποίηση των ανιδιοτελών φίλων των ορυκτών καυσίμων- φρόντισε ώστε οι σχετικές προτάσεις να σιτεύουν για καιρό σε ποικίλα συρτάρια αντί να ‘μας χαλούν την αισθητική’ στις βουνοκορφές.
Στο μεταξύ, μέχρι να ωριμάσουν οι αιτήσεις, προωθούμε τους ιδιωτικούς ηλεκτροσταθμούς λιθάνθρακα, φυσικού αερίου, ή και πυρηνικής ενέργειας (αν πετύχει η ξαναζεσταμένη καμπάνια), λύσεις που όλες συνεπάγονται προμηθευτές, προστάτες και μεσάζοντες. Επιπλέον, υποχρεώνουμε κάθε νέα οικοδομή να συνδέεται με το κοντινό δίκτυο της ΔΕΦΩΣ (χωρίς όμως να διευκολύνουμε ανάλογα τους ηλιακούς θερμοσίφωνες), και κάνουμε πρακτικά αδύνατη την αιολική ή ηλιακή παραγωγή ηλεκτρισμού σε κλίμακα κτιρίου. Κατά τα άλλα μιλάμε για ‘εξοικονόμηση φυσικών πόρων’, ‘προστασία του περιβάλλοντος’, και ‘μέριμνα για τον καταναλωτή’, εκθειάζοντας δήθεν τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Μέσα σε όλο αυτό το θεατρικό σκηνικό, προκύπτει το ερώτημα: Αν η ΔΕΗ, που υπερηφανεύεται ότι εγκατέστησε το πρώτο αιολικό πάρκο της Ευρώπης στη Κύθνο το 1982, είχε ειλικρινά προωθήσει τις ΑΠΕ από τότε, οι επιπτώσεις του πετρελαίου στα σημερινά τιμολόγιά της θα ήσαν οι ίδιες;
Η καραμέλα ότι "οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ακριβές" και μαζί ότι "η μεγάλη κλίμακα παραγωγής ρίχνει το κόστος της κιλοβατώρας" (παρά τις μεγάλες απώλειες μεταφοράς), δεν μας εξηγεί τι κάνουμε όταν το θαυματουργό πετρέλαιο ανεβαίνει στον Όλυμπο, παρασέρνοντας και τα άλλα ορυκτά ξαδέλφια του. Το αντίπαλο 'σόι', το ανανεώσιμο, δεν μπορεί να 'ορειβατήσει' μαζί τους, γιατί απλούστατα δεν έχει κόστος πρώτης ύλης (ούτε και μεσιτικά).
Ξανά λοιπόν ένα ρητορικό ερώτημα: Ποιός πληρώνει την ολιγωρία της ΔΕΗ επί 25 χρόνια (!) να προωθήσει τις δωρεάν (και άκαπνες) ΑΠΕ;
1.7.08
Οικολογικά τραίνα
Ταξιδεύω συχνά από Αθήνα σε Πάτρα με τραίνο, αλλάζοντας στο Κιάτο από τον Προαστιακό στον ΟΣΕ. Νομίζω ότι αυτοί οι δύο οργανισμοί αξίζουν συγχαρητήρια για τα μέτρα εξοικονόμησης νερού που εφαρμόζουν:
- Ο μεν Προαστιακός δεν έχει καθόλου τουαλέτες ή μπαρ -τουλάχιστον στους περισσότερους συρμούς- πράγμα που εξαλείφει εντελώς κάθε σπατάλη νερού. Αν τυχόν κάποιος ασυγκράτητος επιβάτης χρειαστεί τουαλέτα στη μιάμιση ώρα από Αθήνα ως Κιάτο, τότε πρέπει να ενημερώσει τον υπεύθυνο για να του δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος σε κάποιο σταθμό όπου ίσως υπάρχουν τα αναγκαία.
- Στα παλιά βαγόνια του ΟΣΕ που κινούνται δυτικά από το Κιάτο υπάρχουν ακόμη τουαλέτες από την εποχή της σπατάλης. Σε αυτά εφαρμόζεται μια απλή μέθοδος εξοικονόμησης νερού: Οι δεξαμενές του τραίνου παραμένουν άδειες, καταργώντας έτσι τη χρήση νερού στη λεκάνη ή τον νιπτήρα. Στις 5-6 ώρες από Κιάτο σε Καλαμάτα, όποιος απαιτητικός θελήσει οπωσδήποτε νερό στη τουαλέτα μπορεί να αγοράσει εμφιαλωμένο από το μπαρ ανάλογα με τις ανάγκες του. Εδώ υπάρχει και ένα άλλο 'πράσινο' εύρημα: Δεν ανοίγει πλέον ο κινητός πυθμένας της λεκάνης κι έτσι οι ακαθαρσίες παραμένουν στη τουαλέτα αντί να πέφτουν στις γραμμές ρυπαίνοντας το περιβάλλον όπως παλιότερα.
Αυτή η επίδειξη οικολογικής μέριμνας, που διαπίστωσα σε αρκετά τραίνα τους τελευταίους μήνες, δεν είναι η μόνη αιτία που κάνει Προαστιακό και ΟΣΕ άξιους συγχαρητηρίων. Υπάρχουν και διάφορες άλλες, για τις οποίες θα επανέλθω άλλη φορά.
[Σημείωση 9.7.08: Θρίαμβος! Σήμερα βρήκα λίγο νερό σε νιπτήρα βαγονιού και τον πυθμένα της λεκάνης σταθερά ανοιχτό. ΘΝΣ]
29.6.08
Πυρηνολογίες
Στο πάντα επίκαιρο θέμα της ενέργειας εμφανίζεται πρόσφατα μια ενορχηστρωμένη αναμάσηση των δήθεν πλεονεκτημάτων της πυρηνικής ενέργειας: «φθηνή», «άφθονη», «ακίνδυνη», ακόμη και «πράσινη»!!! Είναι έτσι άραγε;
- Οι όποιοι οικονομικοί υπολογισμοί -θα έπρεπε να- βασίζονται και στο κόστος καυσίμου σε όλη τη διάρκεια ζωής του εργοστασίου. Αν ο κόσμος γεμίσει πυρηνικά εργοστάσια είναι φυσικό να ανέβει κατακόρυφα η τιμή του ουρανίου/πλουτωνίου. Αυτό ακριβώς συμβαίνει με το πετρέλαιο -όπως και με το φυσικό αέριο που ακολουθεί τα κερδοσκοπικά ή μη παιχνίδια ανεξάρτητα από τη παραγωγή του. Παράλληλα, τα πολλαπλάσια πυρηνικά απόβλητα εκατοντάδων εργοστασίων θα αυξήσουν βέβαια το διεθνές πρόβλημα και το κόστος της διάθεσης τους. Μπορούμε λοιπόν να περιμένουμε ότι η πυρηνική ενέργεια θα παραμείνει και μακροπρόθεσμα «φθηνή» (αν υποθέσουμε ότι είναι σήμερα);
- Ο χαρακτηρισμός της πυρηνικής ενέργειας ως «πράσινης» επειδή δεν εκπέμπει αέρια του θερμοκηπίου είναι ένα ανόητο διαφημιστικό εύρημα. Μήπως το Τσερνόμπιλ ήταν ένα ‘πράσινο’ συμβάν; Εδώ θα πρέπει να γίνει επιτέλους γνωστό ότι το ασφαλιστικό κόστος των πυρηνικών εργοστασίων για ατύχημα κ.λπ. δεν το αναλαμβάνουν οι εταιρείες αλλά το δημόσιο. Χωρίς αυτό τον διακανονισμό, καμιά εταιρεία δεν θα αναλάμβανε πυρηνικό εργοστάσιο, ούτε το ρεύμα τους θα ήταν φθηνό…
- Στο θέμα των καυσίμων, είναι γεγονός ότι για πετρέλαιο, λιθάνθρακα, φυσικό αέριο, ή ουράνιο είμαστε και θα παραμείνουμε στο έλεος διαφόρων προμηθευτών, κερδοσκόπων και μιζαδόρων. Το ίδιο ισχύει και για τη περίπλοκη διάθεση των ‘πράσινων’ πυρηνικών αποβλήτων, η οποία δεν λύνεται απλά με μια καμινάδα όπως στους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς. Αντίθετα, το μελτέμι και ο Ήλιος είναι δωρεάν, χωρίς μεσάζοντες ή ελεγκτές της πορείας τους από στεριά ή θάλασσα –και φυσικά δεν έχουν ανεπιθύμητα κατάλοιπα.
- Η κατασκευή & λειτουργία πυρηνικών εργοστασίων είναι άκρως εξειδικευμένη δουλειά, με λιγοστές εταιρείες στον διεθνή χώρο και καμία Ελληνική. Αν ο Σαρκοζί, ο Πούτιν, ή κάποιος άλλος μας ‘πείσει’ να αγοράσουμε πυρηνική τεχνολογία από τη χώρα του, τι συνέπειες θα έχει αυτό στην ενεργειακή αυτονομία μας; Το ίδιο ισχύει βέβαια και για την προμήθεια ουρανίου. Αυτά ας τα θυμόμαστε σε κάθε πανηγυρικό περί ‘εθνικής ανεξαρτησίας’…
- Με το φάσμα της ανεργίας, ας σκεφθούμε και τις προσδοκώμενες θέσεις εργασίας: Η νέα μονάδα στη Βουλγαρία (Μπέλενε) που θα κατασκευαστεί από τις Avena (Γαλλική) & Siemens (…) θα δημιουργήσει 6,000 νέες θέσεις από τις οποίες 2,000 θα καταλάβουν εξειδικευμένοι Ρώσοι. Σίγουρα κάτι παρόμοιο θα γίνει και στη χώρα μας, που δεν φημίζεται για την υψηλή τεχνολογία της.
- Αντίθετα, οι Ελληνικές συνθήκες και νοοτροπία είναι πολύ πιο κοντά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας παρά σε ‘διαστημικά’ εργοστάσια. Γι’ αυτό η μεθοδική ανάπτυξη της εγχώριας έρευνας και βιομηχανίας προς γνήσια πράσινη κατεύθυνση θα ενίσχυε ιδιαίτερα την Ελληνική επιστήμη, την αγορά εργασίας αλλά και τις εξαγωγές. Αν πρόκειται για πυρηνική ενέργεια, θα πρέπει αναμφίβολα να εισάγουμε τεχνογνωσία & τεχνολογία, ενώ θα μπορούσαμε να εξάγουμε αν επρόκειτο για ΑΠΕ. Μήπως θα έπρεπε οι αρμόδιοι, αντί να υιοθετούν τεχνάσματα αποδοχής της πυρηνικής ενέργειας, να προωθήσουν ουσιαστικά τις ΑΠΕ, εξαφανίζοντας πρώτα απ’ όλα τα απίστευτα γραφειοκρατικά εμπόδια;
Και κάτι ακόμη: Αντί να τρέχουμε να προλάβουμε την αέναη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρισμού, μήπως είναι καιρός να σκεφτούμε στα σοβαρά τη μείωσή της; Π.χ. με φορολογία στα κλιματιστικά ή τους κοινούς λαμπτήρες, με επιβολή διακοπτών-ανιχνευτών κίνησης στους κατάφωτους άδειους δρόμους τη νύχτα, ή με έκπτωση/επιβάρυνση σε κάθε λογαριασμό ρεύματος ανάλογα με την εκάστοτε μείωση/αύξηση της κατανάλωσης; Με τη τρέχουσα ανάπτυξη κατά 3% κάθε χρόνο, θα διπλασιάζουμε τις ανάγκες μας κάθε 20-25 χρόνια. Είναι δυνατόν σε 20 χρόνια να έχουμε διπλάσια εγκατεστημένη ισχύ από σήμερα, πυρηνική ή μη; Οι κερδοσκόποι που κινούν νήματα πλουτίζουν από την αύξηση και όχι τη μείωση της κατανάλωσης, όπως παρόμοια και οι νεκροθάφτες από την αύξηση των θανάτων ή οι φαρμακοβιομηχανίες από ένα μη υγιή πληθυσμό. Όμως οι υπόλοιποι θα αφεθούμε στη πορεία που μας σέρνει ο μαγικός αυλός;;;
24.6.08
Ο σύγχρονος Γκοτζίλα
[προς το Ενημερωτικό Δελτίο ΤΕΕ]
Διαβάζω ανελιπώς το Σημειωματάριο κάθε Ενημερωτικού Δελτίου - νομίζω ότι είναι συνήθως η πιο ενδιαφέρουσα στήλη του ΕΔ, με εναργείς, σύντομες και εύστοχες επισημάνσεις από την επικαιρότητα. Ένα σημείο του στο τεύχος 2492 με έβαλε στον πειρασμό να επισημάνω κι εγώ κάτι: Γράφει ο συντάκτης του Σημειωματάριου για το πρόβλημα του πληθωρισμού και τις προσπάθειες να δαμαστεί παγκοσμίως, καταλήγοντας ότι αυτές γίνονται «…αφού αφέθηκαν τα κερδοσκοπικά συμφέροντα να γίνουν πανίσχυρα.»
Νομίζω ότι αυτή η μικρή φράση αποκαλύπτει τη καρδιά της σημερινής παγκόσμιας δυσπραγίας, που δυσκολεύει τις ελπίδες για μελλοντική βελτίωση –τουλάχιστον με τις τρέχουσες μεθόδους. Ναι, το αεριτζίδικο χρήμα έχει αποκτήσει τερατώδη δύναμη χάρη στον υπνωτισμένο κονφορμισμό μας, που του επιτρέπει να γιγαντώνεται ανεξέλεγκτα και να μετατρέπεται σε πολιτικό Γκοτζίλα καταπατώντας κάθε αντίδραση –με το καλό ή με το άγριο, τόσο παγκόσμια όσο και στη χώρα μας.
Αν το συνειδητοποιήσουμε, τότε ίσως να καταφέρουμε κάποτε να ξεφύγουμε από τα αποπλανητικά δίχτυα του πριν καταλήξουμε όλοι στο τηγάνι του…
Ευτυχείτε!
6.6.08
Βενιζέλος & άρμεγμα
Το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος έχει μερικά ιδιαίτερα γνωρίσματα: Για παράδειγμα, είναι ίσως το μοναδικό μέρος στην Ελλάδα όπου οι οδηγοί (ακόμη και οι ταξιτζήδες) σέβονται συστηματικά τις ριγέ διαβάσεις των πεζών!
Επιπλέον είναι ένα αεροδρόμιο όπου πληρώνεις ένα ολόκληρο ευρώ για να χρησιμοποιήσεις καροτσάκι για αποσκευές. Πολύ θα ήθελα να μάθω από κάποιον πολυταξιδεμένο σε ποια άλλα αεροδρόμια της Ευρώπης ή αλλού συμβαίνει κάτι τέτοιο…
Υπάρχουν όμως και άλλες ενδείξεις ότι πρόκειται για ένα 'αλμυρό' αεροδρόμιο, όπου πολλοί απλώνουν το χέρι τους προς τη τσέπη όποιου το πλησιάζει: Ας αφήσουμε τις τιμές στα καφέ, εστιατόρια κ.λπ. -αφού μπορείς να αποφύγεις αυτό τουλάχιστον το γδάρσιμο- και ας δούμε τη συγκοινωνία. Το εισιτήριο του εξπρές λεωφορείου κοστίζει 3.20€. Αν πας με το μετρό ή τον προαστιακό από την Αθήνα κατ’ ευθείαν στο αεροδρόμιο πληρώνεις 6€. Αν όμως πας στο Κορωπί (τελευταίο σταθμό πριν το αεροδρόμιο, κάπου 25km από το Σύνταγμα) τότε πληρώνεις μόλις 0.80€.
Εδώ συμβαίνει κάτι αξιοπερίεργο: Για να πας από το Κορωπί στο αεροδρόμιο (απόσταση 5km) το εισιτήριο είναι 4€ (ή 'μόνο' 3€ για τους ντόπιους), όπως δείχνουν οι σχετικοί επίσημοι πίνακες. Άρα από Αθήνα ως το αεροδρόμιο μέσω Κορωπίου πληρώνεις συνολικά 4.80€ αντί για 6!
Πού οφείλονται άραγε αυτά τα περίεργα αεροδρομικά χαράτσια;
4.6.08
IKEA & άρμεγμα
Το IKEA είναι μια εταιρία Σουηδικής έμπνευσης με έδρα στην Ολλανδία και με καταστήματα σε 4 ηπείρους. Ο εμπνευστής & ιδιοκτήτης του Ingvar Kamprad άρχισε να πουλάει έπιπλα το 1947 και σήμερα είναι ένας από τους 5 πλουσιότερους του κόσμου, εντελώς αυτοδημιούργητος.
Τα ΙΚΕΑ της Ευρώπης είναι πολλά -τρία έχουμε στη χώρα μας (franchise του ομίλου Φουρλή). Θα περίμενε κανείς ότι στις χώρες του ευρώ οι τιμές του ΙΚΕΑ είναι ίδιες ή έστω παραπλήσιες λόγω μικροδιαφορών ΦΠΑ ή απόστασης μεταφοράς. Και ίσως θα περίμενε κανείς ότι σε χώρες χαμηλότερης αγοραστικής δύναμης οι τιμές είναι χαμηλότερες απ’ ότι στις πλουσιότερες.
Λάθος!
Έκανα μια σύντομη δειγματοληψία τιμών από τον on-line κατάλογο 2008 του IKEA της Ιταλίας και Ελλάδας. Διάλεξα εντελώς τυχαία μερικά έπιπλα και να τι βρήκα (τα ποσοστά στρογγυλευμένα στον πλησιέστερο ακέραιο):
| Είδος | Όνομα | Τιμή Ελλάδας | Τιμή Ιταλίας | Ελλάδα/Ιταλία |
| Καναπές | Kramfors 3θ. | 675 | 549 | +23% |
| Καναπές | Klippan 2θ. | 195 | 179 | +9% |
| Πολυθρόνα | Klappsta (δέρμα) | 229 | 219 | +5% |
| Ράφια | Expedit καφέ 5x5 | 159 | 149 | +7% |
| Κρεβάτι | Malm Π177 | 199 | 149 | +34% |
| Στρώμα | Sultan Enebakk Π90 | 199 | 169 | +18% |
| | Σύνολο: | 1656 | 1414 | +17% |
Οι αριθμοί δείχνουν ότι για άγνωστους λόγους οι Έλληνες πληρώνουν περισσότερο από τους Ιταλούς για τα ίδια πράγματα, στην ίδια διεθνή αλυσίδα.
Παρόμοια δειγματοληπτική διερεύνηση είχα κάνει και πέρσι, συγκρίνοντας τα IKEA Ελλάδας, Ιταλίας & Αυστρίας. Και τότε φάνηκε ότι οι Έλληνες πληρώνουν περισσότερα από τους Ιταλούς, που πληρώνουν περισσότερα από τους Αυστριακούς.
Στατιστικά το δείγμα είναι πολύ μικρό βέβαια για να βγάλει κανείς οριστικά συμπεράσματα. Πάντως όση επιφύλαξη και αν χρειάζεται, οι παραπάνω αριθμοί δείχνουν ότι κάτι τρέχει με τις τιμές στην Ελλάδα αφού όλες οι πιο πάνω τυχαίες επιλογές είναι αρκετά ανώτερες της Ιταλίας. Το αν τελικά η διαφορά είναι 17%, 7%, ή 27% έχει δευτερεύουσα σημασία: η ουσία είναι ότι μάλλον κάποιοι μας θεωρούν πλούσιους ή κορόιδα.
Θα έχει ενδιαφέρον αν κάποιος με περισσότερο διαθέσιμο χρόνο από εμένα κάνει μια εκτενέστερη σύγκριση με πιο έγκυρα αποτελέσματα. Και αν το συμπέρασμα και πάλι είναι το ίδιο, θα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να μάθουμε γιατί τα Ελληνικά πρόβατα πρέπει να παράγουν περισσότερο γάλα για την ίδια καρδάρα.
Κατά τα άλλα ας δούμε τα φλέγοντα θέματα στα πρωτοσέλιδα (κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση):
Ευτυχείτε!
Μπεεε…
2.6.08
Κύματα & άρμεγμα
Από Το Βήμα (προσοχή στις ημερομηνίες):
- Κύμα ακρίβειας σαρώνει την αγορά [Μάιος 2001]
- Τσουνάμι ακρίβειας χτυπά την κυβέρνηση [Μάιος 2008]
Το 'κύμα' του 2001 ήταν φταίξιμο "του ανίσχυρου ευρώ έναντι του δολαρίου, της «κούρσας» των διεθνών τιμών των καυσίμων και των δεδομένων διαρθρωτικών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας".
7 χρόνια αργότερα, το 'κύμα' εξελίχτηκε σε 'τσουνάμι': η σχέση ευρώ & δολλάριου αντιστράφηκε μεν, αλλά πάλι έχουμε "κούρσα" του πετρελαίου και εξακολουθούμε να ακούμε για "αδυναμίες της οικονομίας μας". Και φυσικά βάζουμε το χέρι όλο και πιο βαθιά στη τσέπη μας (όπου βρίσκουμε και μερικά χέρια τρίτων).
Και ακούμε επί 10ετίες για "κρίση", "λιτότητα" και "σφίξιμο ζώνης", αλλά ταυτόχρονα έχουμε και υψηλό ρυθμό ανάπτυξης, με τα κέρδη π.χ. των τραπεζών να σπάνε ρεκόρ. Πραγματικά, οι Κροίσοι δεν φαίνεται να έχουν κρίση! Και ίσως ούτε οι πολλοί έχουν κρίση (εδώ η λέξη έχει άλλη έννοια).
Κατά τα άλλα ευτυχείτε: ο Ολυμπιακός κέρδισε χθες τον Παναθηναϊκό και στο Euro θα εκδικηθούμε για τη 3η θέση της Καλομοίρας στη Eurovision!
Μπεεεεε....
17.5.08
Πυρηνικά επιχειρήματα
[προς Καθημερινή 17.05.08, δημοσιεύτηκε 24.5.08]
Ένα επαναλαμβανόμενο επιχείρημα του πυρηνικού λόμπυ στη χώρα μας είναι το πρόσφατο εύρημα ότι οι «Η Ελλάδα σταδιακά κυκλώνεται από πυρηνικούς αντιδραστήρες» προτείνοντας «να ξεκινήσει ο διάλογος ώστε να ξεκαθαρίσει ποια είναι η θέση της χώρας μας στο θέμα αυτό» όπως γράφει –μεταξύ άλλων- ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ προς τον επίτροπο κ. Δήμα.
Σκέφτομαι λοιπόν:
Αν θεωρούμε το κάπνισμα βλαβερό και ο διπλανός μας ανάψει τσιγάρο, τι κάνουμε; Ανάβουμε κι εμείς ένα ή του ζητάμε να το σβήσει;
Αν ο γείτονάς μας πετάει τα σκουπίδια στο δρόμο, τι κάνουμε; Τα πετάμε κι εμείς, ή του φωνάζουμε να σταματήσει;
Αν τώρα οι γείτονές μας στα Βαλκάνια σχεδιάζουν πυρηνικά εργοστάσια, τι πρέπει να κάνουμε; Να κατασκευάσουμε κι εμείς, ή να τους πιέσουμε να αναθεωρήσουν τα σχέδιά τους;
(Εκτός βέβαια αν 'οι γείτονες' είναι απλά ένα πρόσχημα -αναγκαίο όσο και κούφιο, όπως και το καταπληκτικό «τα πυρηνικά εργοστάσια δεν εκπέμπουν ρύπους»...)
9.5.08
Πράσσειν άλογα
[email προς ΥΠΕΧΩΔΕ]
Η «Απάντηση στον Επίτροπο κ. Δήμα για το θέμα της Πυρηνικής Ενέργειας» του ΥΠΕΧΩΔΕ στις 6.5.08 μου προκάλεσε δύο απορίες:
1. Διαβάζοντας ότι «η πυρηνική ενέργεια θεωρείται ‘πράσινη ενέργεια’, αφού δεν παράγει διοξείδιο του άνθρακα ούτε άλλους ρύπους», αναρωτιέμαι ποιοι πιστεύουν στα σοβαρά ότι η ραδιενέργεια των πυρηνικών αποβλήτων δεν είναι ρύπος. Αν βαφτίσουμε το ‘κρέας’ ‘ψάρι’ και δεχτούμε ότι τα πυρηνικά εργοστάσια είναι πραγματικά ‘πράσινα’, θα πρέπει άραγε να τα περιμένουμε σύντομα και στη γειτονιά μας –π.χ. στο Κερατσίνι ή στο Λαύριο; Όταν ήδη έχουμε τόσο μεγάλες αντιδράσεις για την εγκατάσταση χωματερών ή σταθμών λιθάνθρακα, πόσο εύκολα θα βρεθεί περιοχή που να φιλοξενήσει αυτά τα ‘πράσινα’ εργοστάσια; Ποιος υπουργός ή βουλευτής θα τολμήσει να επιβάλει τέτοια ‘πράσινη πρόοδο’ στην εκλογική του περιφέρεια;
2. Στην απάντηση αναφέρεται και το επιχείρημα που ακούμε όλο και πιο συχνά τελευταία, ότι «Η Ελλάδα σταδιακά κυκλώνεται από πυρηνικούς αντιδραστήρες», υπονοώντας ότι θα πρέπει να κάνουμε κι εμείς το ίδιο. Όμως πυρηνικά εργοστάσια –όπως και σοσιαλισμό- είχαμε στα βόρεια σύνορά μας για πολλές δεκαετίες, χωρίς αυτό να έχει χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα για να κάνουμε κι εμείς τέτοια εργοστάσια ή να γίνουμε σοσιαλιστές. Υιοθετώντας τη λογική του πιθήκου, θα πρέπει άραγε να κάνουμε και άλλα πράγματα που γίνονται μεν στις γειτονικές χώρες –μερικά όχι τόσο νόμιμα ή ηθικά- αλλά όχι στη δική μας;
Ελπίζω ότι θα μπορέσετε να διαφωτίσετε τις απορίες μου.
Ευχαριστώ,
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)