Θολές δημοσκοπήσεις

[Επιστολή προς Καθημερινή, 23.3.09 - δημοσιεύτηκε 4.4.09]

Η σφυγμομέτρηση «Ζητείται ευνομούμενη δημοκρατία» που προβάλλετε στο φύλλο σας της 22.3.08 έχει κάποια ‘ψιλά γράμματα’ στο κάτω μέρος της που πιθανότατα πολλοί αναγνώστες δεν θα τα πρόσεξαν. Εκεί διαβάζει κανείς ότι τα συμπεράσματα για την άποψη της «πλειονότητας των πολιτών» βασίζονται σε δείγμα 522 ατόμων από όλη την Ελλάδα που ερωτήθηκαν τηλεφωνικά την Πέμπτη & Παρασκευή 19-20/3/09, με «τυπικό σφάλμα» αποτελεσμάτων +/-4.5%.
Δεν έχω ειδικές γνώσεις στατιστικής, αλλά επιτρέψτε στη ταπεινή μου νόηση να θέσει τα εξής ερωτήματα:
• Είναι άραγε επαρκές δείγμα τα 500 άτομα σε πανελλαδική έκταση (~10 ανά νομό) ώστε να βγάζετε με τόση βεβαιότητα συμπεράσματα για κρίσιμα θέματα της χώρας μας και να τα προβάλλετε με ιδιαίτερη έμφαση και χωρίς επιφύλαξη;
• Η σύνθεση του δείγματος ανά φύλο, ηλικία, εισόδημα, και περιοχή (στοιχεία που δεν αναφέρετε καθόλου) είναι άραγε αντιπροσωπευτική του συνολικού πληθυσμού; Ή μήπως οι 27 ερευνητές σας βρήκαν στα νοικοκυριά που τηλεφώνησαν (άγνωστο ποιες ώρες του εργασίμου διημέρου της έρευνας) πολλούς που δεν δουλεύουν ή δεν σπουδάζουν (π.χ. νοικοκυρές, γέρους, εισοδηματίες), πράγμα που θα σήμαινε ότι τα συμπεράσματα εκφράζουν μόνο ορισμένες κοινωνικές ομάδες;
• Μήπως το τυπικό σφάλμα του +/-4.5% δεν επιτρέπει τόσο στόμφο στην παρουσίαση των συμπερασμάτων και –αντίθετα- επιβάλλει κάποια επιφύλαξη;
Ανάλογα ερωτήματα ισχύουν βέβαια και για τα δεδομένα των σφυγμομετρήσεων του 2006 & 2007 που παρατίθενται για σύγκριση.
Με βάση τις ανωτέρω ασάφειες, υποψιάζομαι ότι η εμφατική δημοσιότητα της συγκεκριμένης έρευνας οφείλεται λιγότερο στην –αμφισβητήσιμη- εγκυρότητά της, και περισσότερο στην επιθυμία σας να προωθήσετε τις ρυθμίσεις για το πανεπιστημιακό άσυλο ή την αστυνομία που πρεσβεύετε οι ίδιοι, ντύνοντας την προσπάθειά σας αυτή με ένα μανδύα ‘λαϊκής βούλησης’ όπως δήθεν αυτή εκφράζεται ‘αντικειμενικά’ από θολές δημοσκοπήσεις των 500 ατόμων.
Επιτρέψτε μου να εκφράσω την άποψη ότι τέτοιες δημοσκοπήσεις επιχειρούν περισσότερο να κατευθύνουν τη κοινή γνώμη παρά να την εκφράσουν, πράγμα που φοβάμαι ότι συμβαίνει κατά κόρο στο ανιαρό μέτρημα κομματικών κουκιών που μας σερβίρεται τελευταία με αύξουσα συχνότητα από μαιτρ της κοινωνικής μηχανικής.

.