Γιατί θα ακριβύνει το ρεύμα

Διάβασα στη Καθημερινή 19.12.2012 ένα άρθρο με τίτλο "Εξι λόγοι που οδηγούν σε κατακόρυφη αύξηση τα τιμολόγια ρεύματος" που επιχειρεί να δικαιολογήσει την επικείμενη άνοδο της τιμής του ρεύματος. Το υπογράφει η Xρύσα Λιάγγου που μοιάζει να είναι εκπρόσωπος τύπου της ΔΕΗ ή των επίδοξων αγοραστών της, οι οποίοι μας βλέπουν φυσικά σαν πρόβατα για άρμεγμα -κατά προτίμηση εκούσιο για λόγους κοσμιότητας αλλά και δημόσιας τάξης. Διαβάζοντας εντυπωσιάστηκα από τα επιχειρήματα της καλής δημοσιογράφου, γι' αυτό μεταφέρω εδώ ορισμένες σκέψεις μου πάνω στους "εξι λόγους" που παραθέτει το άρθρο [μαζί με ορισμένα σχόλιά μου με μπλε χρώμα]:

1. H βασικότερη παράμετρος κόστους παραγωγής της κιλοβατώρας είναι το μείγμα καυσίμου. Σε τι ποσοστά, δηλαδή, συμμετέχουν τα διαθέσιμα καύσιμα για ηλεκτροπαραγωγή. Στην Eλλάδα δεν υπήρξε ποτέ ένας ρεαλιστικός σχεδιασμός για το μείγμα καυσίμου. Tο 2001, όταν η αγορά μπήκε σε κατεύθυνση απελευθέρωσης, δεν δόθηκε η δυνατότητα στους επενδυτές παρότι υπήρξε ενδιαφέρον για παραγωγή από λιγνίτη ή λιθάνθρακα. Oι ιδιωτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής είχαν στη διάθεσή τους μόνο το φυσικό αέριο ως καύσιμο, η τιμή του οποίου υπόκειται σε διεθνείς διακυμάνσεις, με αποτέλεσμα η κιλοβατώρα που παράγουν να είναι υψηλού κόστους [δηλαδή θέλει να μας πει ότι οι διακυμάνσεις της τιμής δεν περιλαμβάνουν μείωση παρά μόνο άνοδο]. Aντιστοίχως, σε μη ρεαλιστικό σχεδιασμό στηρίχτηκε η ανάπτυξη των AΠE, θέτοντας υπέρμετρα φιλόδοξους στόχους οι οποίοι για να επιτευχθούν συνοδεύτηκαν από πολύ υψηλές εγγυημένες τιμές, τις οποίες πληρώνουν οι καταναλωτές μέσω του περίφημου τέλους AΠE [εδώ αποσιωπάται ότι οι υψηλές χρεώσεις καταλήγουν σε ιδιώτες παραγωγούς ρεύματος υπό μορφή επιδότησης]. Παράλληλα, το ποσοστό του λιγνίτη στο μείγμα καυσίμων υποχωρεί συνεχώς (το 2011 έφτασε στο 57,1%), ενώ η αξιοποίησή του απέχει κατά πολύ από τις βέλτιστες πρακτικές, με αποτέλεσμα οι λιγνιτικές μονάδες της ΔEH να είναι χαμηλής απόδοσης [εννοεί χαμηλής θερμικής απόδοσης, αλλά οι επιδοτούμενες ΑΠΕ έχουν ακόμη χαμηλότερη οικονομική απόδοση αφού η κιλοβατώρα τους έχει "πολύ υψηλές εγγυημένες τιμές"].
2. H αμέσως επόμενη παράμετρος προσδιορισμού του κόστους παραγωγής της κιλοβατώρας συνδέεται με τη λειτουργία της απελευθερωμένης αγοράς. Tο στρεβλό μοντέλο που αναπτύχθηκε έχει οδηγήσει σε επιδοτούμενες ιδιωτικές μονάδες, διότι καίνε φυσικό αέριο και δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τον λιγνίτη. H επιδότηση αυτή γίνεται μέσω δύο μηχανισμών που αποκαλούνται μεταβατικοί, δηλαδή ισχύουν μέχρι να υπάρξουν πραγματικές συνθήκες ανταγωνισμού. Πρόκειται για τον μηχανισμό διασφάλισης μεταβλητού κόστους κεφαλαίου των μονάδων φυσικού αερίου, ο οποίος κόστισε στη ΔEH το 2011 131 εκατ. ευρώ και το 2012 πάνω από 300 εκατ. ευρώ. Tο κόστος αυτό με την ισχύ των ρυθμιζόμενων τιμολογίων επιβάρυνε τη ΔEH, πλέον όμως θα πρέπει να μετακυλισθεί στην κατανάλωση [με άλλα λόγια, το 2012 πληρώσαμε 300 εκατομμύρια σε ιδιώτες οι οποίοι θέλουν οπωσδήποτε να παράγουν ρεύμα, έστω κι αν αυτό είναι αντιοικονομικό]. O δεύτερος μηχανισμός είναι τα AΔI (Aποδεικτικά Διαθεσιμότητας Iσχύος). Oι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής μέσω των AΔI λαμβάνουν εγγυημένο έσοδο 75.000 ευρώ ανά εγκατεστημένο μεγαβάτ ετησίως για τη διασφάλιση διάθεσης ενέργειας στο σύστημα.Oι καταναλωτές από το δεύτερο εξάμηνο του 2013 θα επιβαρυνθούν και με το κόστος ύψους 200 εκατ. ευρώ που προέκυψε από το «φέσι» των Energa και Hellas Power στη ΔEH και το ΔEΣMHE [δηλαδή οι ιδιώτες παίρνουν άλλα 200 εκατομμύρια συν τα προηγούμενα 300, σύνολο μισό δισ. ευρώ, χώρια τις επιδοτήσεις των ΑΠΕ του προηγούμενου λόγου]. Tο κόστος αυτό, βεβαίως, δεν θα υπήρχε εάν το «άνοιγμα» της λιανικής αγοράς δεν είχε στηριχθεί σε ένα θεσμικό πλαίσιο που άφηνε περιθώρια δημιουργίας ευκαιριακών κερδών και δραστηριοποίησης «αεριτζήδων» [εδώ μας λέει ότι δεν φταίνε οι κλέφτες αλλά αυτοί που δεν έβαλαν κάγκελα -σε κάθε περίπτωση τη νύφη την πληρώνουν άλλοι].
3. Tρίτη βασική παράμετρος του κόστους της κιλοβατώρας είναι τα λειτουργικά κόστη της ΔEH ως εταιρείας που κατέχει το 70% της χονδρικής αγοράς και πλέον σχεδόν το 100% της χονδρικής. H ΔEH, βάσει μελέτης που πραγματοποίησε η Booz Alle το 2007 εμφανίζει απόκλιση σε σχέση με τις βέλτιστες πρακτικές αντίστοιχων ευρωπαϊκών εταιρειών κατά 744 εκατ. ευρώ. Στον τομέα των ορυχείων, σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, η σπατάλη κοστίζει ετησίως 274 εκατ. ευρώ, στον τομέα της παραγωγής 210 εκατ. ευρώ, στον τομέα των μεταφορών 23 εκατ. ευρώ, στη διανομή 111 εκατ. ευρώ, στην εμπορία 13 εκατ. ευρώ και στις κεντρικές διοικητικές υπηρεσίες 113 εκατ. ευρώ [σημειώνεται ότι έχουν περάσει 5 χρόνια από τη μελέτη].  H ΔEH σε εφαρμογή των νόμων για την ενίσχυση των δημοσιονομικών έχει μειώσει τις δαπάνες μισθοδοσίας κατά 650 εκατ. ευρώ περίπου σε σχέση με το 2009, δεν έχει όμως βελτιώσει τη λειτουργία στους υπόλοιπους τομείς [άραγε δεν την έχει βελτιώσει καθόλου? και ποιός το λέει αυτό, υπάρχει νεότερη μελέτη ή κάνουμε μια υπόθεση για δημοσιογραφικούς λόγους?].
4. Η τέταρτη βασική παράμετρος προσδιορισμού του κόστους του ρεύματος είναι η φορολογία. Tο 2012 η ΔEH επιβαρύνθηκε με πρόσθετο κόστος 34,9 εκατ. ευρώ από την επιβολή του Eιδικού Tέλους στον λιγνίτη, και 37,9 εκατ. ευρώ από τον EΦK στο φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή [τι είναι μια επιβάρυνση 73 εκατομμυρίων προς το δημόσιο μπροστά στο μισό δισ. λόγω επιδοτήσεων προς ιδιώτες?].
5. Πέμπτος λόγος είναι το επιπλέον κόστος ύψους 300 εκατ. ευρώ κατ’ ελάχιστον (από το 2013) από την εφαρμογή της Oδηγίας της Ε.Ε. για την κατάργηση των δικαιωμάτων CO2, το οποίο βέβαια θα ήταν μικρότερο εάν είχε εκσυγχρονίσει τις μονάδες της [αχ αυτή η ΔΕΗ, δεν τρέχει να εκσυγχρονίσει τις μονάδες της πριν τις πάρουν οι μνηστήρες και θα τους βάλει σε κόπο...].
6. Εκτος λόγος αύξησης του κόστους ρεύματος είναι οι Yπηρεσίες Kοινής Ωφελείας (YKΩ) που αντιπροσωπεύουν κυρίως την επιδότηση του ρεύματος στα νησιά. Tο κόστος αυτό ανέρχεται σε 500 - 600 εκατ. ευρώ ετησίως και δεν θα υφίστατο εάν είχε προχωρήσει το σχέδιο διασύνδεσης με το ηπειρωτικό σύστημα που συζητείται πάνω από μια δεκαετία [αφού λοιπόν η ανίκανη ΔΕΗ δεν έχει ακόμη διασυνδέσει τις Σποράδες, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, το Ανατολικό Αιγαίο, το Ιόνιο, τη Γαύδο και όλα τα άλλα, τότε ας τραβήξουμε μια καλή αύξηση στο ρεύμα για να τη τιμωρήσουμε! Φυσικά οι ιδιώτες έχουν για πρώτο μέλημά τους το να διασυνδεθεί η Σαμοθράκη και το Καστελόριζο με δικά τους έξοδα όταν -με τη βοήθεια κρετίνων δημοσιογράφων- αρπάξουν το Μεγάλο Λάφυρο].

Αυτοί είναι οι έξη λόγοι που βρήκε η κα. Λιάγγου για να μας εξηγήσει γιατί θα ακριβύνει το ρεύμα, σκορπίζοντας συνάμα το Καθημερινό δηλητήριο απαξίωσης της ΔΕΗ.

Αλλά η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ έχει κάποιες άλλες εξηγήσεις...

[Αν έχετε παρατηρήσεις για τα ανωτέρω, μπορείτε να τις γράψετε πιο κάτω]