Το προσχεδιασμένο μέλλον

Newsweek τεύχος 26.11.1990 (ευρωπαϊκή έκδοση)

Το 2001 παρουσίασα σε ένα παλιό blog μου κάποιο ρεπορτάζ δημοσιευμένο στην ευρωπαϊκή έκδοση του περιοδικού Newsweek στις 26 Νοεμβρίου 1990.Το ρεπορτάζ με τίτλο "Η Ευρώπη το Έτος 2000" συντάχθηκε όταν ακόμη υπήρχε η Σοβιετική Ένωση με ηγέτη τον μοιραίο Γκορμπατσόφ. Εκείνη την εποχή  ο δυτικός τύπος παρουσίαζε τον Γιέλτσιν σαν άχρηστο μεθύστακα (μη γνωρίζοντας ότι λίγο αργότερα θα έπρεπε να τον προβάλλουν ως υπερασπιστή της δημοκρατίας), η Γιουγκοσλαβία ευημερούσε ενιαία και ειρηνική υπό τον Μιλόσεβιτς, ο δε Σαντάμ αποτελούσε μια βολική ασπίδα της "δημοκρατικής" Δύσης κατά του Χομεϊνί.

Όταν γράφτηκε το συγκεκριμένο άρθρο κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί τη κατάρρευση της σοβιετικής αυτοκρατορίας με συνοπτικές διαδικασίες και την αιματηρή διάλυση της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας υπό τους ανθρωπιστικούς βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ. Ή μάλλον σχεδόν κανείς: Για παράδειγμα, το παλιό ρεπορτάζ του Newsweek παρουσιάζει ένα χάρτη της τέως Γιουγκοσλαβίας που διαφέρει ελάχιστα από τη σημερινή κατάσταση. Εκεί βλέπουμε αποτυπωμένες μερικές εντυπωσιακές προφητείες, όπως π.χ. ότι το μικρό Μαυροβούνιο θα γίνει ανεξάρτητο κράτος (όπως και συνέβη 16 χρόνια αργότερα), ή ότι η Σερβία θα χάσει το Κόσοβο (εθνικό λίκνο των Σέρβων). Μερικές ατέλειες όπως η απουσία της ανεξάρτητης Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και της μακεδονικής κρατικής οντότητας δεν μειώνουν την ευστοχία των άλλων προβλέψεων. Όσο για την υποτιθέμενη ενσωμάτωση του Κοσόβου στην Αλβανία ίσως χρειάζεται να περιμένουμε λίγο.

Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας σε πρόβλεψη του 1990.

Εξίσου εντυπωσιακή είναι η ακρίβεια των προβλέψεων για την Ανατολική Ευρώπη. Στον σχετικό χάρτη βλέπουμε τη σημερινή επέκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκής Κοινότητας το 1990) προς το Ανατολικό Μπλοκ, και μερικές σοβιετικές δημοκρατίες ως ανεξάρτητα κράτη, όπως τις Βαλτικές Χώρες, τη Μολδαβία, ή  τη Γεωργία. Αξίζει να σημειωθεί η παρουσία της "Δυτικής Ουκρανίας" στον χάρτη του 1990, 24 χρόνια πριν από τον τρέχοντα "αυθόρμητο" ξεσηκωμό στη χώρα της τηλεκατευθυνόμενης "Πορτοκαλί Επανάστασης".  Κι εδώ ίσως χρειάζεται να περιμένουμε λίγο μέχρι να επαληθευτεί ο χρησμός του Newsweek.

[κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση]

Πραγματικά είναι να θαυμάζει κανείς τις μαντικές ικανότητες των δημοσιογράφων του Newsweek το 1990. Εκτός αν αυτή η εντυπωσιακή διορατικότητά τους οφείλεται στο ότι απλά έτυχε να ανακαλύψουν στοιχεία από κάποιο μακρόπνοο στρατηγικό σχέδιο. Ένα σχέδιο κάποιων που με μεγάλη υπομονή και επιμονή διαμορφώνουν σιγά-σιγά τον κόσμο στα μέτρα τους, απλώνοντας τη δυστυχία μαζί με τη κυριαρχία τους, με προπέτασμα καπνού την "αυτοδιάθεση των λαών", τη "δημοκρατία", και όλα τα παρεμφερή νανουρίσματα που συγκινούν τους εύπιστους με βραχεία μνήμη.

Το να βλέπεις τον σημερινό χάρτη της Ευρώπης σχεδιασμένο από το 1990 ίσως θα έπρεπε να απασχολήσει όσους ταυτίζουν την πραγματικότητα με τη τηλεοπτική εκδοχή της. Γιατί κάποτε πρέπει επιτέλους να ενώσουμε τις κουκίδες που θεωρούμε μεμονωμένα "φυσικά" γεγονότα και να διακρίνουμε την εικόνα που σχηματίζουν...