[γράμμα στη Καθημερινή, 4.9.10]
Το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι ποσοτικό όσο ποιοτικό. Οι λίγοι που κάνουν σωστά τη δουλειά τους είναι ξένα σώματα για την ωχαδελφική πλειοψηφία. Ο ποιοτικός έλεγχος σε κάθε τομέα και επίπεδο της συλλογικής λειτουργίας –από τον δάσκαλο ως τους κυβερνώντες- είναι περιστασιακός και υποτυπώδης, όποτε αφυπνίζεται. Οι εκφράσεις μιας ομαδικής οργάνωσης τύπου παράγκας αποτυπώνονται σε κάθε κλίμακα γύρω μας, π.χ. στη κωμικοτραγική οδική σήμανση, στα μηχανήματα που αχρηστεύονται μετά τα εγκαίνια, στον Ελληναρικό τρόπο οδήγησης, ή στη χωριάτικη πολεοδομία της Πρωτεύουσας. Ο μυωπικός ατομισμός εκτρέφει τον νεποτισμό, τις μίζες, το βόλεμα, την αρπαχτή. Όλα αυτά είναι εγγενείς αναπηρίες της σημερινής Ελλάδας. Είναι καίρια ελλείμματα που δεν θα ισοσκελιστούν με λογιστικά μέτρα και επιτεύγματα.
Ανάλογα παραγκοειδές είναι και το πλαίσιο ρύθμισης της κοινωνικής συλλειτουργίας. Η ουσιαστική δικαιοσύνη ναυαγεί σε μια νομική θάλασσα με θολά νερά, ρεύματα και ξέρες, όπου πολλοί νόμοι εφαρμόζονται εθελοντικά -ή και καθόλου, επειδή απλά είναι ανεφάρμοστοι. Το τελευταίο επιτείνει την ανυποληψία των άνωθεν κανονιστικών πλαισίων, συμπαρασέρνοντας και τους σωστούς κανόνες στην απαξίωση.
Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η ξενόφερτη αντικαπνιστική εκστρατεία, η οποία σε αυτή την φάση της έφτασε σε σημείο αδιανόητο πριν λίγα μόλις χρόνια: απόλυτη απαγόρευση του τσιγάρου σε καφενεία και μπαρ, τους κατ’ εξοχήν χώρους εθιμικού καπνίσματος. Οι εμπνευστές της απαγόρευσης φιλοδοξούν να την επιβάλουν στη χώρα με τη μεγαλύτερη κατανάλωση τσιγάρων κατά κεφαλή, η οποία κατά σύμπτωση έχει και υψηλότερους δείκτες προσδόκιμου ζωής από τις χώρες με λιγότερους καπνιστές.
Είναι εντελώς αμφίβολο ότι θα επικρατήσει ένα τόσο απόλυτο όσο και αψυχολόγητο μέτρο, βασισμένο μάλλον σε ευχές παρά σε ρεαλισμό. Η πίεση του ατμού χωρίς δικλείδες ασφαλείας θα τινάξει αργά ή γρήγορα όλο το καζάνι. Και η αποτυχία της πλήρους απαγόρευσης θα κάνει περισσότερο θόρυβο από την προβολή της, με αποτέλεσμα να έχουμε ακόμη ένα παράδειγμα ανόητων κανόνων άξιων περιφρόνησης.
Μια λογική λύση θα ήταν να καθιερωθούν δύο ξεχωριστές κατηγορίες τέτοιων χώρων αναψυχής, για καπνιστές ή μη, με ανάλογη εξωτερική σήμανση. Η πρώτη χρεώνεται με κάποιον «ειδικό φόρο καπνιστών» (π.χ. αυξημένα δημοτικά τέλη) που επιβαρύνει αντίστοιχα όλες τις τιμές. Όσοι αντιπαθούν τον καπνό επιλέγουν τη δεύτερη κατηγορία που θα είναι και φθηνότερη. Η αυστηρή εφαρμογή της διάκρισης ελέγχεται με τον ίδιο τρόπο που προβλέπεται για την ολική απαγόρευση, μόνο που με τη λύση αυτή το έργο της αντικαπνιστικής αστυνόμευσης είναι μικρότερο.
Τα πλεονεκτήματα είναι πολλαπλά: οι καπνιστές ασκούν το δικαίωμά τους στην επιλογή τρόπου αναψυχής χωρίς να ενοχλούν, οι επιχειρήσεις διατηρούν την πελατεία τους, το δημόσιο εισπράττει φόρους, οι μη καπνιστές πληρώνουν λιγότερο. Και κάτι επιπλέον: ο νόμος δεν είναι εξωπραγματικός και δεν γελοιοποιείται. Αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από την αναμετάδοση των εντολών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας επειδή -μαζί με άλλα δείγματα κοινής λογικής στη νομοθεσία- μπορεί να μας κάνει να πάρουμε τους κανόνες στα σοβαρά και χωρίς μαστίγιο.
.
4.9.10
28.8.10
Πράσσειν άλογα με ηλεκτρισμό
[γράμμα στη Καθημερινή, 28.8.10]
Μένω έκπληκτος διαβάζοντας στο σημερινό φύλλο της Καθημερινής την είδηση για «Αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος έως 50% για μικροκαταναλωτές» και «Μείωση της τάξης του 15% για τις μεγάλες καταναλώσεις και τους εμπόρους», που «θα εισηγηθεί η PAE στο YΠEKA». Μια τέτοια τιμολογιακή πολιτική είναι αντίστροφη της τωρινής, όπου όσο πιο πολύ ρεύμα καταναλώνεις τόσο πιο ακριβά το πληρώνεις, επιδιώκοντας τον περιορισμό της σπατάλης ηλεκτρισμού -με ό,τι περιβαλλοντικά οφέλη συνεπάγεται αυτό.
Υποτίθεται ότι η εξοικονόμηση ενέργειας –ειδικά ηλεκτρικής- είναι πρωταρχικός στόχος όσων ενδιαφέρονται για την προστασία του περιβάλλοντος, υπουργείων και μη. Για τον λόγο αυτό, έχουμε πολυάριθμες εκστρατείες, νόμους, κίνητρα, και πολλά άλλα μέτρα που –με όρους αγοράς- ενθαρρύνουν τη σύνεση και αποθαρρύνουν τη σπατάλη. Αδυνατώ να καταλάβω πώς θα συνδυάζονται όλα αυτά με τη διευκόλυνση αντί για τη ‘τιμωρία’ των μεγάλων καταναλώσεων, κάτι που αναπόφευκτα θα μεγαλώσει τη ζήτηση ρεύματος και την ανάγκη νέων ηλεκτροσταθμών. Και βρίσκω παράλογο να καίμε περισσότερο λιγνίτη και να εγκαθιστούμε περισσότερες ανεμογεννήτριες π.χ. για να φωτίζουμε τις βιτρίνες στους φωταγωγημένους έρημους δρόμους τη νύχτα, ή για να κλιματίζουμε χλιδάτα γυάλινα μεγαθήρια. Ο παραλογισμός γίνεται ακόμη πιο εμφανής αν αναλογιστούμε ότι τα μειωμένα έσοδα από τις εκπτώσεις τιμών σε τέτοιες ανόητες σπατάλες θα αντισταθμίζονται από την επιβάρυνση των μικρών καταναλωτών.
Στην εποχή της κατάχρησης των ευφημισμών και του Οργουελιανού ‘Doublespeak’, μήπως τελικά το ΥΠΕΚΑ επιδιώκει την προώθηση της ‘Κλιματικής Αλλαγής’ του τίτλου του αντί τον περιορισμό της;
.
Μένω έκπληκτος διαβάζοντας στο σημερινό φύλλο της Καθημερινής την είδηση για «Αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος έως 50% για μικροκαταναλωτές» και «Μείωση της τάξης του 15% για τις μεγάλες καταναλώσεις και τους εμπόρους», που «θα εισηγηθεί η PAE στο YΠEKA». Μια τέτοια τιμολογιακή πολιτική είναι αντίστροφη της τωρινής, όπου όσο πιο πολύ ρεύμα καταναλώνεις τόσο πιο ακριβά το πληρώνεις, επιδιώκοντας τον περιορισμό της σπατάλης ηλεκτρισμού -με ό,τι περιβαλλοντικά οφέλη συνεπάγεται αυτό.
Υποτίθεται ότι η εξοικονόμηση ενέργειας –ειδικά ηλεκτρικής- είναι πρωταρχικός στόχος όσων ενδιαφέρονται για την προστασία του περιβάλλοντος, υπουργείων και μη. Για τον λόγο αυτό, έχουμε πολυάριθμες εκστρατείες, νόμους, κίνητρα, και πολλά άλλα μέτρα που –με όρους αγοράς- ενθαρρύνουν τη σύνεση και αποθαρρύνουν τη σπατάλη. Αδυνατώ να καταλάβω πώς θα συνδυάζονται όλα αυτά με τη διευκόλυνση αντί για τη ‘τιμωρία’ των μεγάλων καταναλώσεων, κάτι που αναπόφευκτα θα μεγαλώσει τη ζήτηση ρεύματος και την ανάγκη νέων ηλεκτροσταθμών. Και βρίσκω παράλογο να καίμε περισσότερο λιγνίτη και να εγκαθιστούμε περισσότερες ανεμογεννήτριες π.χ. για να φωτίζουμε τις βιτρίνες στους φωταγωγημένους έρημους δρόμους τη νύχτα, ή για να κλιματίζουμε χλιδάτα γυάλινα μεγαθήρια. Ο παραλογισμός γίνεται ακόμη πιο εμφανής αν αναλογιστούμε ότι τα μειωμένα έσοδα από τις εκπτώσεις τιμών σε τέτοιες ανόητες σπατάλες θα αντισταθμίζονται από την επιβάρυνση των μικρών καταναλωτών.
Στην εποχή της κατάχρησης των ευφημισμών και του Οργουελιανού ‘Doublespeak’, μήπως τελικά το ΥΠΕΚΑ επιδιώκει την προώθηση της ‘Κλιματικής Αλλαγής’ του τίτλου του αντί τον περιορισμό της;
.
3.8.10
Οι αλλαγές και η αλήθεια
[γράμμα προς την Καθημερινή, 2.8.10]
Το κύριο άρθρο της 2.8.10 ‘Οι αλλαγές και η αλήθεια’ μου προκάλεσε μια έκπληξη με την φράση «Οι Έλληνες πολίτες καταλαβαίνουν πως κάθε εκατομμύριο ευρώ που πηγαίνει στη μαύρη τρύπα του ΟΣΕ στερεί από τα παιδιά τους καλύτερα πανεπιστήμια και από τους ίδιους σύγχρονα καλοδιοικούμενα νοσοκομεία».
Είχα την εντύπωση ότι η εφημερίδα σας υποστηρίζει τη λύση των προβλημάτων στην παιδεία και την υγεία με την απαγκίστρωσή τους από το κράτος. Ωστόσο στο άρθρο σας δίνετε την εντύπωση ότι θέλετε το δημόσιο να παρέχει καλύτερη χρηματοδότηση σε αυτούς τους δύο τομείς, εξοικονομώντας χρήματα από τον ΟΣΕ.
Αυτό νομίζω ότι προκαλεί σύγχυση για τις πάγιες αρχές σας, γι’ αυτό θα πρέπει να διευκρινίσετε ότι εξακολουθείτε να είστε υποστηρικτές της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε κάθε τομέα, χωρίς οποιαδήποτε ανάμιξη του δημοσίου.
Επιπλέον, χρειάζεται η διαβεβαίωση ότι το ενδιαφέρον σας για τη δημόσια σπατάλη θα περιοριστεί στις ΔΕΚΟ και δεν θα επεκταθεί στις προμήθειες, τις οικονομικές ατασθαλίες, τις καταχρήσεις, και τις συναφείς μαύρες τρύπες, έστω κι αν επίσης «στερούν πανεπιστήμια και νοσοκομεία από τους Έλληνες πολίτες». Αυτό θα καθησυχάσει όσους ασχολούνται με τον συγκεκριμένο σφριγηλό τομέα της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, η οποία πρέπει να παραμείνει ανεπηρέαστη για χάρη αυτού που αποκαλείτε «συμφέρον του τόπου».
.
Το κύριο άρθρο της 2.8.10 ‘Οι αλλαγές και η αλήθεια’ μου προκάλεσε μια έκπληξη με την φράση «Οι Έλληνες πολίτες καταλαβαίνουν πως κάθε εκατομμύριο ευρώ που πηγαίνει στη μαύρη τρύπα του ΟΣΕ στερεί από τα παιδιά τους καλύτερα πανεπιστήμια και από τους ίδιους σύγχρονα καλοδιοικούμενα νοσοκομεία».
Είχα την εντύπωση ότι η εφημερίδα σας υποστηρίζει τη λύση των προβλημάτων στην παιδεία και την υγεία με την απαγκίστρωσή τους από το κράτος. Ωστόσο στο άρθρο σας δίνετε την εντύπωση ότι θέλετε το δημόσιο να παρέχει καλύτερη χρηματοδότηση σε αυτούς τους δύο τομείς, εξοικονομώντας χρήματα από τον ΟΣΕ.
Αυτό νομίζω ότι προκαλεί σύγχυση για τις πάγιες αρχές σας, γι’ αυτό θα πρέπει να διευκρινίσετε ότι εξακολουθείτε να είστε υποστηρικτές της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε κάθε τομέα, χωρίς οποιαδήποτε ανάμιξη του δημοσίου.
Επιπλέον, χρειάζεται η διαβεβαίωση ότι το ενδιαφέρον σας για τη δημόσια σπατάλη θα περιοριστεί στις ΔΕΚΟ και δεν θα επεκταθεί στις προμήθειες, τις οικονομικές ατασθαλίες, τις καταχρήσεις, και τις συναφείς μαύρες τρύπες, έστω κι αν επίσης «στερούν πανεπιστήμια και νοσοκομεία από τους Έλληνες πολίτες». Αυτό θα καθησυχάσει όσους ασχολούνται με τον συγκεκριμένο σφριγηλό τομέα της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, η οποία πρέπει να παραμείνει ανεπηρέαστη για χάρη αυτού που αποκαλείτε «συμφέρον του τόπου».
.
28.7.10
Ένα γράμμα στον Ξεφτέλληνα *
Ένα καλογραμμένο κείμενο αγνώστου που βρήκα εδώ.
Στα μέσα του 70, μετά την επαναδημοκράτιση, είδα τον Σπύρο να σουλατσάρει από καφενείο σε καφενείο με δυο τρεις εφημερίδες στη μασχάλη. Όλες στο πρωτοσέλιδο είχαν τη φωτογραφία του ‘εθνάρχη’ με τα ατάσταλα φρύδια. Κοτλέ καμπάνα παντελόνι, πουκαμισάκι ξεκούμπωτο με την τρίχα βιτρίνα και τον παχύ σταυρό απ’ τα βαπτίσια του. Έλεγε ιστορίες στους θαμώνες για την εξορία που τον έστειλε η χούντα. ‘Αυτοεξορισμένος’ κι αυτός στη Σουηδία. Δεν ήταν κι άσχημα τελικά. Έλεγε και ξανάλεγε την ιστορία για τα κορόιδα τους σουηδούς που του αγοράσανε αμάξι επειδή είχε κάνε δήλωση πως το δικό του κάηκε. Κρατική ασφάλεια, κοινωνικό κράτος εκεί. Ένα πλαστό χαρτί απώλειας και να σου ο λαζός με το καινούριο volvo.
Mε το volvo ήρθε στην Ελλάδα το 76 και με την ιδιότητα του αντιστασιακού, αυτοεξόριστου, κατατρεγμένου αντιφρονούντα, κι αμέσως έπιασε δουλειά. Ένας κολλητός του δούλευε στη νομαρχία… τμήμα πολεοδομίας. Κάτι μαγειρέψανε με ένα οικόπεδο, κάτι άδειες πλαστογραφήσανε και με μια αντιπαροχή βρέθηκε με δυο τρία διαμερίσματα στην κατοχή του. Νοίκιασε τα τρία σε φοιτητές της σχολής που άνοιξε στην πόλη και κάαααθονταν. Τώρα είχε χρόνο να σώσει τους συμπολίτες του από την κατάρα της αντιπαροχής που τσιμέντωσε τα πάντα.
Στις αρχές του 80 το σχέδιο των κυβερνόντων πήγαινε καλά. Μαζέψανε όλο τον πληθυσμό στις πόλεις, τον ένα πάνω στον άλλο. Φθηνά εργατικά χέρια. Το Σπύρο τον συνάντησα τότε πάλι στην Αθήνα. Δεν κρατούσε πια ‘δεξιές’ εφημερίδες αλλά κάτι αφίσες με τον πράσινο ήλιο. Μόλις είχε κερδίσει τις εκλογές ο μεσιέ με το ζιβάγκο και η χώρα έμπαινε στη νέα εποχή. Ο Σπύρος ήταν πια πρόεδρος πολιτιστικού συλλόγου στα Πατήσια, αλλά και παράγοντας σε ποδοσφαιρική ομάδα. Έδωσε το volvo και πήρε μια 318, Μπεμβέ με καθίσματα από δερματίνη, χαμηλωμένη. Τα λεφτά έρχονταν μόνα τους από τότε που οργανώθηκε στο κόμμα. Τον χώσανε οι κολλητοί σε κάτι επιτροπές, και ρούφαγε το μερίδιό του από τα πακέτα που έρχονταν από την Ευρώπη. Ο ΄μεγάλος΄, ο Ανδρέας, δεν γούσταρε την Ευρώπη, αλλά μια χαρά τα πήγε μαζί τους τελικά. Το σύνθημα ‘ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο’ ήταν καλή ατάκα για τα αντανακλαστικά του λαού, αλλά μέχρι εκεί. Ο Ανδρέας ήταν όσο ευρωπαίος ήταν κι ο Κωνσταντίνος. Όσο ο λαός στην ελλάδα είχε χούντα, αυτοί και οι κουστωδία τους ήταν ‘εξορία’… όχι… όχι Μακρόνησο… πιο δύσκολη, στην ξενιτιά. Παρίσια, Στοκχόλμες, Τορόντα, Μανχάταν… όπου υπήρχαν αμερικάνικες και αγγλικές πρεσβείες, ακριβώς δίπλα κάνανε τα σπίτια τους.
Ο Ανδρέας λοιπόν έφερε λεφτά από την Ευρώπη με το σύνθημα ‘αλλαγή’. Πακέτα Ντελόρ. Λεφτά, πολλά λεφτά. Από αυτά τα λεφτά ο Σπύρος ζούσε καλά. Συνδικαλίζονταν στα πράσινα στέκια μαζεύοντας ψήφους για το κόμμα. Με το πακέτο μάλμπορο να εξέχει απ την κωλοτσέπη, τα κλειδιά της μπέμπας σε ρόλο κομπολογιού, το μαλλί μπούκλα μπριγιαντομένο, έτρεχε από σύναξη σε σύναξη πρασινίζοντας τον τόπο. Τα βράδια συνήθως άφηνε στο σπίτι την κυρά, και πήγαινε να ‘σηκώσει’ το κοινωνικό του προφίλ με κολλητούς από κάτι υπουργεία. Παραλιακή, σκυλάδικο, πρώτο τραπέζι, άσπρη κάλτσα, καφέ λουστρίνι εισαγωγής. Λεπά, Χριστοδουλόπουλος, ουίσκι και σαμπάνια μαζί, πιάτα και γαρίφαλα, γκόμενες να κωλοτρίβονται στις γραβάτες, τσιφτετέλια στην πίστα με το χέρι στον αέρα να μοστράρει το μακρύ νύχι του μικρού δακτύλου με το δαχτυλίδι. Παχύς χρυσός με πράσινη πέτρα πάνω. Ξημερώματα για πατσά στη Συγγρού, δίπλα στις πουτάνες.
Αρχές δεκαετίας του 90. Ο γιός του Σπύρου μεγάλωσε και ήταν πια στο Λύκειο. Από το Γυμνάσιο όμως ήταν ‘ενεργός’ πολίτης. Πρόεδρος του 15μελούς που ‘κατέβαινε’ στις σχολικές εκλογές με το κόμμα. Το κόμμα ήταν παντού. Όχι στα νηπιαγωγεία ακόμα, αλλά από το γυμνάσιο μπορούσες να διαλέξεις το κοπάδι σου. Ο γιός ήταν άξιο τέκνο του Σπύρου. Είχε μάθει τα κόλπα πως να βγάζει λεφτά από τις μίζες στις εκδρομές στήνοντας την κατάσταση ανάμεσα στους λεωφορτζήδες και τους καθηγητές. Όλοι κάτι βάζανε στην τσεπούλα κι όλοι μια χαρά. Ο γιός είχε εξαντλήσει το όριο των απουσιών αλλά κανένα πρόβλημα, όλα με λίγο λάδωμα από τον μπαμπά κυλάνε καλύτερα. Ο διευθυντής του σχολείου άλλωστε είχε βλέψεις για προϊστάμενος δευτεροβάθμιας και χρειαζόταν πλάτες στο κόμμα. Ο Σπύρος είχε καημό ο γιος του να πάει στο Κολέγιο Αθηνών αλλά δεν του ‘κατσε. Ήταν σημαντικό να είσαι συμμαθητής με τον γόνο του εφοπλιστή, του εφημεριδά και του μεγαλέμπορου… αργότερα οι μπίζνες με ποιούς θα γίνονταν άλλωστε… με άγνωστους; Με τους συμμαθητές φυσικά! Αλλά κι έτσι όλα τακτοποιήθηκαν.
Στις αρχές του 90 ο γιος του Σπύρου πήγε δυο χρόνια διακοπές στην Αμερική και γύρισε με πτυχίο μάρκετινγκ. Έμαθε απ’ έξω όλα τα καφέ του Γιέιλ και τις μαζορέτες των αδελφάτων, αλλά τα αγγλικούλια του ήταν επιπέδου ελεμέντρι, ίδια μ αυτά του Καραμανλή του νεωτέρου που κι αυτός στο Αμέρικα έφαγε τα νιάτα του σπουδάζοντας …πρωθυπουργός. Γύρισε στην Ελλάδα λοιπόν πτυχιούχος κι άνοιξε με κάτι μαγειρεμένες επιδοτήσεις διαφημιστική εταιρία, ξήγα του μπαμπά. Το μαγαζί πήγε καλά από την αρχή καθώς έπαιρνε ‘αβέρτα’ δημόσια έργα. Τουριστική προβολή Νομού τάδε 150.000, οργάνωση εκθέσεως Υπ. Τουρισμού 900.000, έντυπα Περιφέρειας 1.200.000, κονκάρδες για το Δήμο 500.000 … … και πάει λέγοντας. Πουλούσε και μίντια στα κανάλια που γέμισαν τον τόπο… ελεύθερη τηλεόραση γαρ. Είχε κάνει κολλητούς μερικούς Νομάρχες και Δήμαρχους και έπαιρνε τη δουλειά. Με διαγωνισμό πάντα. Διαφανέστατα. Ήξερε καλά πως αν δεν χώσεις μαύρα, δεν θα πάρεις τη δουλειά. Έτσι, ένας δούλευε, δέκα πληρώνονταν. Ένας έσκαβε (κι αυτός με stage επιδοτήσεις) και δέκα κονομάγανε.
Η πιο κερδοφόρα δουλειά στην Ελλάδα έγινε ο αέρας. Χρυσοπληρωμένοι αεριτζήδες, πετυχημένοι και κονομημένοι. Έτσι κι ο γιός του Σπύρου. Άλλαξε το φοιτητικό κόκκινο celica με το μπουρί από πίσω και πήρε μια καγιέν μαύρη. Την τούρμπο με φιμέ τζάμια επίσης. Αριθμός κυκλοφορίας ΑΜΡ-7777. Ήθελε να τον καταλαβαίνουν όλοι και ένας κολλητός στο συγκοινωνιών του έδωσε το νούμερο. Δεν ήθελε όμως να φαίνεται στην εφορία, γι αυτό και το καγιέν το ‘έβαλε’ στην οφ-σορ του που είχε έδρα την Κύπρο. Εταιρικό το αμάξι, όπως και η γκαρσονιέρα που αγόρασε για γαμηστρώνα στο Κολωνάκι κοντά στου Σημίτη για να τον χαιρετάνε οι μπάτσοι της φρουράς. Στις γκόμενες που ξεμονάχιαζε εκεί έλεγε πως ήταν σύμβουλος του ΥΠ.ΠΟ, έτσι για φιγούρα. Ψέματα βεβαίως, δεν ήταν σύμβουλος, πελάτη τον είχε.
Ο μπάρμπα Σπύρος ήταν περήφανος για το βλαστάρι του. Είχε βγεί στη σύνταξη από τα πενήντα του ΄δουλεύοντας΄ το ΤΕΒΕ με πλαστά παραστατικά εργασίας από τη Σουηδία, αλλά έβγαζε χοντρά φράγκα από τότε που το κόμμα τον έβαλε σύμβουλο στο κρατικό κανάλι. Πολλά λεφτά! Και δεν πατούσε και το πόδι του εκεί. Από τη Μύκονο τηλεφωνικώς οι πολύτιμες συμβουλές του μέσα από την πισίνα ή το τζακούζι που ‘φερε απ΄ τη Σουηδία να του θυμίζει την ξενιτιά. Έφερε και μια σάουνα αλλά την πήγε στο άλλο εξοχικό στην Αράχοβα. Από τη Μύκονο ερχόταν στην Αθήνα μόνο για τα συμβούλια με Υπουργούς, για να ζεσταθεί το κονέ. Έτσι κι αλλιώς με το σκάφος μια ώρα ήταν η Γλυφάδα από τη Μύκονο και τρώς και καμια αστακομακαρονάδα στο διάμεσο να διαπιστευτεί το στάτους. Και τα σκυλάδικα κοντά, λίγο αλλάξαν από το ηρωικό 80.
Το κόλπο του χρηματιστηρίου τους άφησε πόλλλλλλλά κέρδη. Ήταν μέσα στις κομπίνες που φούσκωναν ανύπαρκτες εταιρίες πιο γρήγορα κι από φαρίνα γιώτης. Όταν δόθηκε το σύνθημα, τα φράγκα μεταφέρθηκαν στην Ελβετία με τσουβάλια και είναι εκεί για τα γεράματα. Ο μπάρμπα Σπύρος έμαθε πως ο καλύτερος φίλος του στο πατρικό του δίπλα αυτοκτόνησε από την απόγνωση. Έχασε τα πάντα… ο Σημίτης που είχε ψηφήσει τον είχε διαβεβαιώσει πως το χρηματιστήριο θα τον κάνει πλούσιο και εκσυγχρονισμένο. Ο Σπύρος έστειλε στεφάνι μια που δεν μπόρεσε να πάει στην κηδεία, είχε επιτροπή.
Στα μέσα του 2000 μπήκε πατέρας και γιός στο μεγαλύτερο φαγοπότι όλων των εποχών. Αρμέγανε από παντού, ήταν πια κολλητοί με τους πάντες και διαχειρίζονταν μίζες και λάδια. Σι Φορ Άι, Αντίρια, Ολυμπιακά Έργα, κατασκευές… ότι μπορεί και δεν μπορεί να φανταστεί κανείς. Η Ολυμπιακή φλόγα έφερε πολύ χρήμα. Ο Σπύρος έχει ακόμα τη δάδα της φλόγας, την μετέφερε κι αυτός για 50 μέτρα… αλλά οι φωτογραφίες βγήκαν ‘καμένες’ επειδή γυάλισε στον ήλιο το ολόχρυσο ρόλεξ και το δαχτυλίδι με την πράσινη πέτρα στο μικρό δάχτυλο με το μακρύ νύχι.
Κάπου σ’ αυτή την εποχή έχασα τα ίχνη του Σπύρου και του γιού του. Είχα κι εγώ τα δικά μου προβλήματα επιβίωσης. Έμαθα πως αγόρασαν σπίτια στο Σαν Φραντζίσκο και στο Λονδίνο για τις δύσκολες ώρες. Μάλλον είχαν την πληροφορία πως η Ελλάδα θα γίνει επικίνδυνος τόπος για την κάστα τους και έφυγαν νωρίς. Όπως οι καλοί κλέφτες, μια καλή μπάζα κι εξαφανιζόλ.
Οι κολλητοί τους όμως είναι ακόμα εδώ, άπληστοι, αδίστακτοι, ψεύτες απέναντι σε εκατομμύρια φτωχών πια ελλήνων. Στις αρχές του 2010 ο τελευταίος της δυναστείας Παπανδρέου αποφάσισε να ποντάρει σε λάθος άλογο, και να κερδίσει τις εκλογές πέφτοντας στην παγίδα που έστησε ο ελληνικός λαός. Σπύρος και γιος ΑΕ ίσως τη γλυτώσουνε. Ίσως αποφύγουν αυτό που δεν απέφυγαν οι Λουδοβίκοι του παρελθόντος. Στην ελλάδα μπορεί το 95% να κοιμάται νανουρισμένο από το σκυλάδικο, τους πληρωμένους τελάληδες της δημοσιογραφίας, και τη χαζομάρα του μεσημεριού, αλλά το 5% είναι γνήσιο τέκνο του Λεωνίδα, του Θεμιστοκλή και του Αλεξάνδρου. Πιο γνήσιο δεν γίνεται.
Καλή σου τύχη Σπύρο. Χαιρετίσματα στο γιό και στην κυρά.
.
Στα μέσα του 70, μετά την επαναδημοκράτιση, είδα τον Σπύρο να σουλατσάρει από καφενείο σε καφενείο με δυο τρεις εφημερίδες στη μασχάλη. Όλες στο πρωτοσέλιδο είχαν τη φωτογραφία του ‘εθνάρχη’ με τα ατάσταλα φρύδια. Κοτλέ καμπάνα παντελόνι, πουκαμισάκι ξεκούμπωτο με την τρίχα βιτρίνα και τον παχύ σταυρό απ’ τα βαπτίσια του. Έλεγε ιστορίες στους θαμώνες για την εξορία που τον έστειλε η χούντα. ‘Αυτοεξορισμένος’ κι αυτός στη Σουηδία. Δεν ήταν κι άσχημα τελικά. Έλεγε και ξανάλεγε την ιστορία για τα κορόιδα τους σουηδούς που του αγοράσανε αμάξι επειδή είχε κάνε δήλωση πως το δικό του κάηκε. Κρατική ασφάλεια, κοινωνικό κράτος εκεί. Ένα πλαστό χαρτί απώλειας και να σου ο λαζός με το καινούριο volvo.
Mε το volvo ήρθε στην Ελλάδα το 76 και με την ιδιότητα του αντιστασιακού, αυτοεξόριστου, κατατρεγμένου αντιφρονούντα, κι αμέσως έπιασε δουλειά. Ένας κολλητός του δούλευε στη νομαρχία… τμήμα πολεοδομίας. Κάτι μαγειρέψανε με ένα οικόπεδο, κάτι άδειες πλαστογραφήσανε και με μια αντιπαροχή βρέθηκε με δυο τρία διαμερίσματα στην κατοχή του. Νοίκιασε τα τρία σε φοιτητές της σχολής που άνοιξε στην πόλη και κάαααθονταν. Τώρα είχε χρόνο να σώσει τους συμπολίτες του από την κατάρα της αντιπαροχής που τσιμέντωσε τα πάντα.
Στις αρχές του 80 το σχέδιο των κυβερνόντων πήγαινε καλά. Μαζέψανε όλο τον πληθυσμό στις πόλεις, τον ένα πάνω στον άλλο. Φθηνά εργατικά χέρια. Το Σπύρο τον συνάντησα τότε πάλι στην Αθήνα. Δεν κρατούσε πια ‘δεξιές’ εφημερίδες αλλά κάτι αφίσες με τον πράσινο ήλιο. Μόλις είχε κερδίσει τις εκλογές ο μεσιέ με το ζιβάγκο και η χώρα έμπαινε στη νέα εποχή. Ο Σπύρος ήταν πια πρόεδρος πολιτιστικού συλλόγου στα Πατήσια, αλλά και παράγοντας σε ποδοσφαιρική ομάδα. Έδωσε το volvo και πήρε μια 318, Μπεμβέ με καθίσματα από δερματίνη, χαμηλωμένη. Τα λεφτά έρχονταν μόνα τους από τότε που οργανώθηκε στο κόμμα. Τον χώσανε οι κολλητοί σε κάτι επιτροπές, και ρούφαγε το μερίδιό του από τα πακέτα που έρχονταν από την Ευρώπη. Ο ΄μεγάλος΄, ο Ανδρέας, δεν γούσταρε την Ευρώπη, αλλά μια χαρά τα πήγε μαζί τους τελικά. Το σύνθημα ‘ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο’ ήταν καλή ατάκα για τα αντανακλαστικά του λαού, αλλά μέχρι εκεί. Ο Ανδρέας ήταν όσο ευρωπαίος ήταν κι ο Κωνσταντίνος. Όσο ο λαός στην ελλάδα είχε χούντα, αυτοί και οι κουστωδία τους ήταν ‘εξορία’… όχι… όχι Μακρόνησο… πιο δύσκολη, στην ξενιτιά. Παρίσια, Στοκχόλμες, Τορόντα, Μανχάταν… όπου υπήρχαν αμερικάνικες και αγγλικές πρεσβείες, ακριβώς δίπλα κάνανε τα σπίτια τους.
Ο Ανδρέας λοιπόν έφερε λεφτά από την Ευρώπη με το σύνθημα ‘αλλαγή’. Πακέτα Ντελόρ. Λεφτά, πολλά λεφτά. Από αυτά τα λεφτά ο Σπύρος ζούσε καλά. Συνδικαλίζονταν στα πράσινα στέκια μαζεύοντας ψήφους για το κόμμα. Με το πακέτο μάλμπορο να εξέχει απ την κωλοτσέπη, τα κλειδιά της μπέμπας σε ρόλο κομπολογιού, το μαλλί μπούκλα μπριγιαντομένο, έτρεχε από σύναξη σε σύναξη πρασινίζοντας τον τόπο. Τα βράδια συνήθως άφηνε στο σπίτι την κυρά, και πήγαινε να ‘σηκώσει’ το κοινωνικό του προφίλ με κολλητούς από κάτι υπουργεία. Παραλιακή, σκυλάδικο, πρώτο τραπέζι, άσπρη κάλτσα, καφέ λουστρίνι εισαγωγής. Λεπά, Χριστοδουλόπουλος, ουίσκι και σαμπάνια μαζί, πιάτα και γαρίφαλα, γκόμενες να κωλοτρίβονται στις γραβάτες, τσιφτετέλια στην πίστα με το χέρι στον αέρα να μοστράρει το μακρύ νύχι του μικρού δακτύλου με το δαχτυλίδι. Παχύς χρυσός με πράσινη πέτρα πάνω. Ξημερώματα για πατσά στη Συγγρού, δίπλα στις πουτάνες.
Αρχές δεκαετίας του 90. Ο γιός του Σπύρου μεγάλωσε και ήταν πια στο Λύκειο. Από το Γυμνάσιο όμως ήταν ‘ενεργός’ πολίτης. Πρόεδρος του 15μελούς που ‘κατέβαινε’ στις σχολικές εκλογές με το κόμμα. Το κόμμα ήταν παντού. Όχι στα νηπιαγωγεία ακόμα, αλλά από το γυμνάσιο μπορούσες να διαλέξεις το κοπάδι σου. Ο γιός ήταν άξιο τέκνο του Σπύρου. Είχε μάθει τα κόλπα πως να βγάζει λεφτά από τις μίζες στις εκδρομές στήνοντας την κατάσταση ανάμεσα στους λεωφορτζήδες και τους καθηγητές. Όλοι κάτι βάζανε στην τσεπούλα κι όλοι μια χαρά. Ο γιός είχε εξαντλήσει το όριο των απουσιών αλλά κανένα πρόβλημα, όλα με λίγο λάδωμα από τον μπαμπά κυλάνε καλύτερα. Ο διευθυντής του σχολείου άλλωστε είχε βλέψεις για προϊστάμενος δευτεροβάθμιας και χρειαζόταν πλάτες στο κόμμα. Ο Σπύρος είχε καημό ο γιος του να πάει στο Κολέγιο Αθηνών αλλά δεν του ‘κατσε. Ήταν σημαντικό να είσαι συμμαθητής με τον γόνο του εφοπλιστή, του εφημεριδά και του μεγαλέμπορου… αργότερα οι μπίζνες με ποιούς θα γίνονταν άλλωστε… με άγνωστους; Με τους συμμαθητές φυσικά! Αλλά κι έτσι όλα τακτοποιήθηκαν.
Στις αρχές του 90 ο γιος του Σπύρου πήγε δυο χρόνια διακοπές στην Αμερική και γύρισε με πτυχίο μάρκετινγκ. Έμαθε απ’ έξω όλα τα καφέ του Γιέιλ και τις μαζορέτες των αδελφάτων, αλλά τα αγγλικούλια του ήταν επιπέδου ελεμέντρι, ίδια μ αυτά του Καραμανλή του νεωτέρου που κι αυτός στο Αμέρικα έφαγε τα νιάτα του σπουδάζοντας …πρωθυπουργός. Γύρισε στην Ελλάδα λοιπόν πτυχιούχος κι άνοιξε με κάτι μαγειρεμένες επιδοτήσεις διαφημιστική εταιρία, ξήγα του μπαμπά. Το μαγαζί πήγε καλά από την αρχή καθώς έπαιρνε ‘αβέρτα’ δημόσια έργα. Τουριστική προβολή Νομού τάδε 150.000, οργάνωση εκθέσεως Υπ. Τουρισμού 900.000, έντυπα Περιφέρειας 1.200.000, κονκάρδες για το Δήμο 500.000 … … και πάει λέγοντας. Πουλούσε και μίντια στα κανάλια που γέμισαν τον τόπο… ελεύθερη τηλεόραση γαρ. Είχε κάνει κολλητούς μερικούς Νομάρχες και Δήμαρχους και έπαιρνε τη δουλειά. Με διαγωνισμό πάντα. Διαφανέστατα. Ήξερε καλά πως αν δεν χώσεις μαύρα, δεν θα πάρεις τη δουλειά. Έτσι, ένας δούλευε, δέκα πληρώνονταν. Ένας έσκαβε (κι αυτός με stage επιδοτήσεις) και δέκα κονομάγανε.
Η πιο κερδοφόρα δουλειά στην Ελλάδα έγινε ο αέρας. Χρυσοπληρωμένοι αεριτζήδες, πετυχημένοι και κονομημένοι. Έτσι κι ο γιός του Σπύρου. Άλλαξε το φοιτητικό κόκκινο celica με το μπουρί από πίσω και πήρε μια καγιέν μαύρη. Την τούρμπο με φιμέ τζάμια επίσης. Αριθμός κυκλοφορίας ΑΜΡ-7777. Ήθελε να τον καταλαβαίνουν όλοι και ένας κολλητός στο συγκοινωνιών του έδωσε το νούμερο. Δεν ήθελε όμως να φαίνεται στην εφορία, γι αυτό και το καγιέν το ‘έβαλε’ στην οφ-σορ του που είχε έδρα την Κύπρο. Εταιρικό το αμάξι, όπως και η γκαρσονιέρα που αγόρασε για γαμηστρώνα στο Κολωνάκι κοντά στου Σημίτη για να τον χαιρετάνε οι μπάτσοι της φρουράς. Στις γκόμενες που ξεμονάχιαζε εκεί έλεγε πως ήταν σύμβουλος του ΥΠ.ΠΟ, έτσι για φιγούρα. Ψέματα βεβαίως, δεν ήταν σύμβουλος, πελάτη τον είχε.
Ο μπάρμπα Σπύρος ήταν περήφανος για το βλαστάρι του. Είχε βγεί στη σύνταξη από τα πενήντα του ΄δουλεύοντας΄ το ΤΕΒΕ με πλαστά παραστατικά εργασίας από τη Σουηδία, αλλά έβγαζε χοντρά φράγκα από τότε που το κόμμα τον έβαλε σύμβουλο στο κρατικό κανάλι. Πολλά λεφτά! Και δεν πατούσε και το πόδι του εκεί. Από τη Μύκονο τηλεφωνικώς οι πολύτιμες συμβουλές του μέσα από την πισίνα ή το τζακούζι που ‘φερε απ΄ τη Σουηδία να του θυμίζει την ξενιτιά. Έφερε και μια σάουνα αλλά την πήγε στο άλλο εξοχικό στην Αράχοβα. Από τη Μύκονο ερχόταν στην Αθήνα μόνο για τα συμβούλια με Υπουργούς, για να ζεσταθεί το κονέ. Έτσι κι αλλιώς με το σκάφος μια ώρα ήταν η Γλυφάδα από τη Μύκονο και τρώς και καμια αστακομακαρονάδα στο διάμεσο να διαπιστευτεί το στάτους. Και τα σκυλάδικα κοντά, λίγο αλλάξαν από το ηρωικό 80.
Το κόλπο του χρηματιστηρίου τους άφησε πόλλλλλλλά κέρδη. Ήταν μέσα στις κομπίνες που φούσκωναν ανύπαρκτες εταιρίες πιο γρήγορα κι από φαρίνα γιώτης. Όταν δόθηκε το σύνθημα, τα φράγκα μεταφέρθηκαν στην Ελβετία με τσουβάλια και είναι εκεί για τα γεράματα. Ο μπάρμπα Σπύρος έμαθε πως ο καλύτερος φίλος του στο πατρικό του δίπλα αυτοκτόνησε από την απόγνωση. Έχασε τα πάντα… ο Σημίτης που είχε ψηφήσει τον είχε διαβεβαιώσει πως το χρηματιστήριο θα τον κάνει πλούσιο και εκσυγχρονισμένο. Ο Σπύρος έστειλε στεφάνι μια που δεν μπόρεσε να πάει στην κηδεία, είχε επιτροπή.
Στα μέσα του 2000 μπήκε πατέρας και γιός στο μεγαλύτερο φαγοπότι όλων των εποχών. Αρμέγανε από παντού, ήταν πια κολλητοί με τους πάντες και διαχειρίζονταν μίζες και λάδια. Σι Φορ Άι, Αντίρια, Ολυμπιακά Έργα, κατασκευές… ότι μπορεί και δεν μπορεί να φανταστεί κανείς. Η Ολυμπιακή φλόγα έφερε πολύ χρήμα. Ο Σπύρος έχει ακόμα τη δάδα της φλόγας, την μετέφερε κι αυτός για 50 μέτρα… αλλά οι φωτογραφίες βγήκαν ‘καμένες’ επειδή γυάλισε στον ήλιο το ολόχρυσο ρόλεξ και το δαχτυλίδι με την πράσινη πέτρα στο μικρό δάχτυλο με το μακρύ νύχι.
Κάπου σ’ αυτή την εποχή έχασα τα ίχνη του Σπύρου και του γιού του. Είχα κι εγώ τα δικά μου προβλήματα επιβίωσης. Έμαθα πως αγόρασαν σπίτια στο Σαν Φραντζίσκο και στο Λονδίνο για τις δύσκολες ώρες. Μάλλον είχαν την πληροφορία πως η Ελλάδα θα γίνει επικίνδυνος τόπος για την κάστα τους και έφυγαν νωρίς. Όπως οι καλοί κλέφτες, μια καλή μπάζα κι εξαφανιζόλ.
Οι κολλητοί τους όμως είναι ακόμα εδώ, άπληστοι, αδίστακτοι, ψεύτες απέναντι σε εκατομμύρια φτωχών πια ελλήνων. Στις αρχές του 2010 ο τελευταίος της δυναστείας Παπανδρέου αποφάσισε να ποντάρει σε λάθος άλογο, και να κερδίσει τις εκλογές πέφτοντας στην παγίδα που έστησε ο ελληνικός λαός. Σπύρος και γιος ΑΕ ίσως τη γλυτώσουνε. Ίσως αποφύγουν αυτό που δεν απέφυγαν οι Λουδοβίκοι του παρελθόντος. Στην ελλάδα μπορεί το 95% να κοιμάται νανουρισμένο από το σκυλάδικο, τους πληρωμένους τελάληδες της δημοσιογραφίας, και τη χαζομάρα του μεσημεριού, αλλά το 5% είναι γνήσιο τέκνο του Λεωνίδα, του Θεμιστοκλή και του Αλεξάνδρου. Πιο γνήσιο δεν γίνεται.
Καλή σου τύχη Σπύρο. Χαιρετίσματα στο γιό και στην κυρά.
.
27.7.10
Καπνός στα μάτια
Το ότι το κάπνισμα βλάπτει τη σωματική υγεία και ενοχλεί μερικούς είναι βέβαια γνωστό από παλιά. Ωστόσο στο παρελθόν, όταν οι κοινωνίες ήσαν λιγότερο αυταρχικές, υπήρχε η δυνατότητα επιλογής μεταξύ χώρων καπνιστών και μη. Έτσι όποιος ήθελε μπορούσε να βλάπτει τον εαυτό του χωρίς να ενοχλεί άλλους, ακριβώς όπως κάποιος μπορεί να βλάπτει το συκώτι του με το ποτό χωρίς να ενοχλεί άλλους (αρκεί να μη πιάσει τιμόνι αμέσως μετά).
Στην εποχή των συχνών συναγερμών για τη δημόσια υγεία, το κάπνισμα έχει ξεχωριστή θέση από όλους τους άλλους κινδύνους που ακούμε: Εξαιτίας του ξεκίνησε μια επίμονη, πολυετής, και συστηματική εκστρατεία που δεν έχει όμοιά της για κανένα άλλο εχθρό της δημόσιας υγείας. Γιατί τέτοια έμφαση ειδικά στο τσιγάρο; Άραγε όλοι οι άλλοι κίνδυνοι ωχριούν μπροστά σε αυτό;
Ας υποθέσουμε ότι, μαγικά, σταματά εντελώς το κάπνισμα! Μήπως τότε θα εξαφανιστεί το νέφος της Αθήνας; Θα μειωθούν οι βλάβες -άμεσες & έμμεσες, ατομικές & κοινωνικές- από το αλκοόλ; Θα φύγουν τα λίπη και οι ορμόνες από τη διατροφή μας; Γιατί άραγε αυτοί οι αναγνωρισμένοι εχθροί μας δεν έχουν προκαλέσει μια συστηματική εκστρατεία σαν αυτή κατά του καπνίσματος, με ανάλογη έκταση και ένταση;
Δεν λέω ότι πρέπει πρώτα να διορθωθούν όλα τα άλλα και μετά να ασχοληθούμε με το κάπνισμα. Αυτό που επισημαίνω ως δυσεξήγητο είναι η επιλεκτική εστίαση σε ένα μόνο πρόβλημα (που στο κάτω-κάτω αφορά ένα μέρος του πληθυσμού) και η πολύ πιο χλιαρή έως ανύπαρκτη αντιμετώπιση άλλων θεμάτων που είναι τουλάχιστον ίσης σημασίας για την υγεία ΟΛΩΝ.
Η μονομέρεια αυτή με προβληματίζει ως προς την ειλικρίνεια των κινήτρων της. Το ίδιο και η μεθόδευση που ακολουθείται ως τώρα: Η τρέχουσα διεθνής εκστρατεία κατά του καπνίσματος ξεκίνησε με δικαιολογία την ασφάλεια (το ίδιο είχε ως αφορμή και η απαγόρευση της βασίλισσας Αμαλίας το 1856) , απαγορεύοντας το κάπνισμα σε υπόγειους σταθμούς μετρό και αμέσως μετά στα αεροπλάνα. Σύντομα καταργήθηκαν τα χωριστά βαγόνια και οι θέσεις για καπνίζοντες. Στη συνέχεια, χρόνο με χρόνο, γίνεται σταδιακή επέκταση της απαγόρευσης, μόνο που τώρα η κύρια δικαιολογία άλλαξε και έγινε το παθητικό κάπνισμα. Η διεθνής κλιμάκωση της αντικαπνιστικής εκστρατείας με τη μέθοδο της σφήνας είναι πλέον προφανής και εξηγείται μόνο με κάποιο αρχικό μακρόπνοο σχεδιασμό ευρείας έκτασης.
Το σύνθημα έδωσε η Αμερική το 1993, όταν η Χίλαρυ Κλίντον ανακοίνωσε περήφανα ότι όσοι επισκέπτες του Λευκού Οίκου θέλουν να καπνίσουν θα πρέπει να βγαίνουν έξω. Το ενδιαφέρον της για την υγεία δεν επεκτάθηκε στο αλκοόλ, ίσως επειδή ήταν απορροφημένη από τα πούρα και τις πίπες του συζύγου, ή γιατί σκέφτηκε την παταγώδη αποτυχία της Ποτοαπαγόρευσης. Τη νέα μόδα μιμήθηκε –ως συνήθως- η Βρετανία, και αργότερα η υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη και πολλές χώρες υπό την επιρροή των ΗΠΑ. Η Ρωσία και η Κίνα δεν έχουν απαγόρευση (πέρα από τα αυτονόητα: σχολεία, νοσοκομεία, μεταφορικά μέσα), το ίδιο και η Ιαπωνία.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η στοργή για τους μη καπνιστές δεν ικανοποιείται με απλές λύσεις, όπως π.χ. τους ξεχωριστούς χώρους για καπνίζοντες ή την ενίσχυση του εξαερισμού. Αντίθετα επιζητεί αποκλειστικά την επιβολή απαγορεύσεων και τη δημιουργία ενόχων. Η εμμονή στις απαγορεύσεις και η απόρριψη των εναλλακτικών λύσεων 'ειρηνικής συνύπαρξης' κάνει φανερό ότι απώτατος στόχος των εμπνευστών και συντονιστών του νέου διωγμού είναι να γίνει το κάπνισμα παντελώς παράνομο, με όποιες επιπτώσεις έχει αυτό στη κοινωνική ψυχολογία.
Με αυτό το προφανές δεδομένο, τα περί «προστασίας των παθητικών καπνιστών» είναι τελικά ένα προσχηματικό δόλωμα για την προσέλκυση υποστηρικτών. Αν υπήρχαν ξεχωριστοί χώροι για καπνιστές και μη, τότε ο καθένας θα μπορούσε να αποφεύγει τους χώρους που δεν του ταιριάζουν, ασκώντας το δικαίωμα επιλογής που έχουν τα ελεύθερα άτομα αντί να υποτάσσεται σε άνωθεν απαγορεύσεις σαν μικρό παιδί υπό κηδεμονία. Σε περιπτώσεις αναπόφευκτης συνύπαρξης, ο επαρκής εξαερισμός είναι πανεύκολη λύση που δεν θα δυσαρεστούσε κανένα, παρά μόνο εκείνους που θέλουν να επιβάλλουν τη δική τους προτίμηση σε όλους τους άλλους.
Ο διωγμός βασίζεται μεν σε επιστημονικές έρευνες, ωστόσο η αποτελεσματικότητα της απαγόρευσης στη δημόσια υγεία δεν τεκμηριώνεται από τις περιστασιακές και αμφιλεγόμενες έρευνες που έγιναν πρόσφατα (βλέπε παράδειγμα). Πιθανόν να υπάρχουν όντως θετικές επιπτώσεις, αλλά αυτές να αναιρούνται από την άνοδο άλλων βλαβερών παραγόντων όπως για παράδειγμα η ρύπανση της ατμόσφαιρας ή τα χημικά των τροφών μας και των κτιρίων μας. Αυτό μας φέρνει πάλι στο ερώτημα: γιατί το δημόσιο πάθος για την υγεία μας εξαντλείται στο τσιγάρο, βάζοντας όλα τα άλλα σε δεύτερη μοίρα;
.
Στην εποχή των συχνών συναγερμών για τη δημόσια υγεία, το κάπνισμα έχει ξεχωριστή θέση από όλους τους άλλους κινδύνους που ακούμε: Εξαιτίας του ξεκίνησε μια επίμονη, πολυετής, και συστηματική εκστρατεία που δεν έχει όμοιά της για κανένα άλλο εχθρό της δημόσιας υγείας. Γιατί τέτοια έμφαση ειδικά στο τσιγάρο; Άραγε όλοι οι άλλοι κίνδυνοι ωχριούν μπροστά σε αυτό;
Ας υποθέσουμε ότι, μαγικά, σταματά εντελώς το κάπνισμα! Μήπως τότε θα εξαφανιστεί το νέφος της Αθήνας; Θα μειωθούν οι βλάβες -άμεσες & έμμεσες, ατομικές & κοινωνικές- από το αλκοόλ; Θα φύγουν τα λίπη και οι ορμόνες από τη διατροφή μας; Γιατί άραγε αυτοί οι αναγνωρισμένοι εχθροί μας δεν έχουν προκαλέσει μια συστηματική εκστρατεία σαν αυτή κατά του καπνίσματος, με ανάλογη έκταση και ένταση;
Δεν λέω ότι πρέπει πρώτα να διορθωθούν όλα τα άλλα και μετά να ασχοληθούμε με το κάπνισμα. Αυτό που επισημαίνω ως δυσεξήγητο είναι η επιλεκτική εστίαση σε ένα μόνο πρόβλημα (που στο κάτω-κάτω αφορά ένα μέρος του πληθυσμού) και η πολύ πιο χλιαρή έως ανύπαρκτη αντιμετώπιση άλλων θεμάτων που είναι τουλάχιστον ίσης σημασίας για την υγεία ΟΛΩΝ.
Η μονομέρεια αυτή με προβληματίζει ως προς την ειλικρίνεια των κινήτρων της. Το ίδιο και η μεθόδευση που ακολουθείται ως τώρα: Η τρέχουσα διεθνής εκστρατεία κατά του καπνίσματος ξεκίνησε με δικαιολογία την ασφάλεια (το ίδιο είχε ως αφορμή και η απαγόρευση της βασίλισσας Αμαλίας το 1856) , απαγορεύοντας το κάπνισμα σε υπόγειους σταθμούς μετρό και αμέσως μετά στα αεροπλάνα. Σύντομα καταργήθηκαν τα χωριστά βαγόνια και οι θέσεις για καπνίζοντες. Στη συνέχεια, χρόνο με χρόνο, γίνεται σταδιακή επέκταση της απαγόρευσης, μόνο που τώρα η κύρια δικαιολογία άλλαξε και έγινε το παθητικό κάπνισμα. Η διεθνής κλιμάκωση της αντικαπνιστικής εκστρατείας με τη μέθοδο της σφήνας είναι πλέον προφανής και εξηγείται μόνο με κάποιο αρχικό μακρόπνοο σχεδιασμό ευρείας έκτασης.
Το σύνθημα έδωσε η Αμερική το 1993, όταν η Χίλαρυ Κλίντον ανακοίνωσε περήφανα ότι όσοι επισκέπτες του Λευκού Οίκου θέλουν να καπνίσουν θα πρέπει να βγαίνουν έξω. Το ενδιαφέρον της για την υγεία δεν επεκτάθηκε στο αλκοόλ, ίσως επειδή ήταν απορροφημένη από τα πούρα και τις πίπες του συζύγου, ή γιατί σκέφτηκε την παταγώδη αποτυχία της Ποτοαπαγόρευσης. Τη νέα μόδα μιμήθηκε –ως συνήθως- η Βρετανία, και αργότερα η υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη και πολλές χώρες υπό την επιρροή των ΗΠΑ. Η Ρωσία και η Κίνα δεν έχουν απαγόρευση (πέρα από τα αυτονόητα: σχολεία, νοσοκομεία, μεταφορικά μέσα), το ίδιο και η Ιαπωνία.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η στοργή για τους μη καπνιστές δεν ικανοποιείται με απλές λύσεις, όπως π.χ. τους ξεχωριστούς χώρους για καπνίζοντες ή την ενίσχυση του εξαερισμού. Αντίθετα επιζητεί αποκλειστικά την επιβολή απαγορεύσεων και τη δημιουργία ενόχων. Η εμμονή στις απαγορεύσεις και η απόρριψη των εναλλακτικών λύσεων 'ειρηνικής συνύπαρξης' κάνει φανερό ότι απώτατος στόχος των εμπνευστών και συντονιστών του νέου διωγμού είναι να γίνει το κάπνισμα παντελώς παράνομο, με όποιες επιπτώσεις έχει αυτό στη κοινωνική ψυχολογία.
Με αυτό το προφανές δεδομένο, τα περί «προστασίας των παθητικών καπνιστών» είναι τελικά ένα προσχηματικό δόλωμα για την προσέλκυση υποστηρικτών. Αν υπήρχαν ξεχωριστοί χώροι για καπνιστές και μη, τότε ο καθένας θα μπορούσε να αποφεύγει τους χώρους που δεν του ταιριάζουν, ασκώντας το δικαίωμα επιλογής που έχουν τα ελεύθερα άτομα αντί να υποτάσσεται σε άνωθεν απαγορεύσεις σαν μικρό παιδί υπό κηδεμονία. Σε περιπτώσεις αναπόφευκτης συνύπαρξης, ο επαρκής εξαερισμός είναι πανεύκολη λύση που δεν θα δυσαρεστούσε κανένα, παρά μόνο εκείνους που θέλουν να επιβάλλουν τη δική τους προτίμηση σε όλους τους άλλους.
Ο διωγμός βασίζεται μεν σε επιστημονικές έρευνες, ωστόσο η αποτελεσματικότητα της απαγόρευσης στη δημόσια υγεία δεν τεκμηριώνεται από τις περιστασιακές και αμφιλεγόμενες έρευνες που έγιναν πρόσφατα (βλέπε παράδειγμα). Πιθανόν να υπάρχουν όντως θετικές επιπτώσεις, αλλά αυτές να αναιρούνται από την άνοδο άλλων βλαβερών παραγόντων όπως για παράδειγμα η ρύπανση της ατμόσφαιρας ή τα χημικά των τροφών μας και των κτιρίων μας. Αυτό μας φέρνει πάλι στο ερώτημα: γιατί το δημόσιο πάθος για την υγεία μας εξαντλείται στο τσιγάρο, βάζοντας όλα τα άλλα σε δεύτερη μοίρα;
.
16.7.10
Μια βοή στην έρημο
Η Λιάνα Κανέλη μιλά με πάθος και αγανάκτηση για το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, 7.7.10.
Το νομοσχέδιο τελικά ψηφίστηκε από 159 αντιπροσώπους του Ελληνικού λαού.
Θαυμάστε τους και θυμηθείτε τους όταν θα ζητήσουν την ψήφο σας:
Το νομοσχέδιο τελικά ψηφίστηκε από 159 αντιπροσώπους του Ελληνικού λαού.
Θαυμάστε τους και θυμηθείτε τους όταν θα ζητήσουν την ψήφο σας:
5.7.10
Το διπλό όχι
[Σχόλιο στην Ελευθεροτυπία 4.7.10]
Η αντίφαση του «Όχι στα παλιά, όχι και στα νέα κόμματα», έχει ίσως μια αξιοπρόσεκτη εξήγηση: Πρόκειται για αποστροφή προς το σύστημα της κομματοκρατίας, όπου οργανωμένες ομάδες κυνηγούν την εξουσία με γνώμονα το στενό συμφέρον των μελών τους.
Η εκλογή του Άλφα κατσικοκλέφτη και του Βήτα λοβοτομημένου μόνο και μόνο γιατί έτυχε να είναι υποψήφιοι του κόμματος, δείχνει ότι για να επιβιώσει η αντιπροσωπευτική δημοκρατία χρειάζεται μια ριζική ανακαίνιση στον τρόπο επιλογής αντιπροσώπων, χωρίς τον ζουρλομανδύα των κομμάτων που χειραγωγούν τους δήθεν εκπροσώπους του λαού.
Η επιλογή βουλευτών και άλλων αξιωματούχων με ΚΛΗΡΟ αντί για ψήφο ήταν μια βασική πρακτική της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, όπως επίσης η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΕΠΑΝΕΚΛΟΓΗΣ για δεύτερη φορά. Μήπως κάτι τέτοιο θα ήταν μια λύση αναγέννησης και προστασίας του δημοκρατικού συστήματος, το οποίο στην πράξη έχει καταντήσει μια πονηρή μάσκα του ολιγαρχισμού?
.
Η αντίφαση του «Όχι στα παλιά, όχι και στα νέα κόμματα», έχει ίσως μια αξιοπρόσεκτη εξήγηση: Πρόκειται για αποστροφή προς το σύστημα της κομματοκρατίας, όπου οργανωμένες ομάδες κυνηγούν την εξουσία με γνώμονα το στενό συμφέρον των μελών τους.
Η εκλογή του Άλφα κατσικοκλέφτη και του Βήτα λοβοτομημένου μόνο και μόνο γιατί έτυχε να είναι υποψήφιοι του κόμματος, δείχνει ότι για να επιβιώσει η αντιπροσωπευτική δημοκρατία χρειάζεται μια ριζική ανακαίνιση στον τρόπο επιλογής αντιπροσώπων, χωρίς τον ζουρλομανδύα των κομμάτων που χειραγωγούν τους δήθεν εκπροσώπους του λαού.
Η επιλογή βουλευτών και άλλων αξιωματούχων με ΚΛΗΡΟ αντί για ψήφο ήταν μια βασική πρακτική της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, όπως επίσης η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΕΠΑΝΕΚΛΟΓΗΣ για δεύτερη φορά. Μήπως κάτι τέτοιο θα ήταν μια λύση αναγέννησης και προστασίας του δημοκρατικού συστήματος, το οποίο στην πράξη έχει καταντήσει μια πονηρή μάσκα του ολιγαρχισμού?
.
4.7.10
Δυό λόγια για το Ιράκ
[Ένα σχόλιο στο TVXS, σχετικά με μια είδηση από το Ιράκ]
Το Ιράκ, πριν το βάλουν στο μάτι οι Δυτικοί δημοκράτες, ήταν η πιο προοδευμένη Αραβική χώρα. Υψηλό μορφωτικό επίπεδο, φυσικός πλούτος, μεγάλος πληθυσμός, σχετική ευημερία, ισχυρή διοίκηση. Ο κίνδυνος εξέλιξής του στον πιο επικίνδυνο αντίπαλο του Ισραήλ ήταν μεγάλος.
Μεταξύ 1980-88, το κοσμικό Ιράκ βρέθηκε απασχολημένο με τον πόλεμο κατά του θεοκρατικού Ιράν. Δύση και Ισραήλ έτριβαν τα χέρια τους και έκαναν στραβά μάτια στις αταξίες του 'δικού μας' Σαντάμ. Όμως είχε στα σκαριά πυρηνικά όπλα. Για να μην εκτεθούν οι καλοί Αμερικανοί που ωθούσαν τον Σαντάμ κατά του Χομεϊνί, τη βρωμοδουλειά την έκαναν οι Ισραηλινοί: σε μια ακόμη επίδειξη του πειρατικού βεληνεκούς τους, βομβάρδισαν τον πυρηνικό αντιδραστήρα Οσιράκ, προκαλώντας μερικά κροκοδείλια δάκρυα στη 'διεθνή κοινότητα'.
Παρά την φθορά του πολέμου, το θηρίο συνέχισε να είναι πολύ επίφοβο. Έτσι ήρθε ο Πόλεμος του Κόλπου το 1991 που τραυμάτισε μεν αλλά –καλού κακού- κράτησε ζωντανό το αντίπαλο δέος του Ιράν. Οι Αμερικανοί βέβαια δεν έχασαν την ευκαιρία και ξεπάστρεψαν τα απομεινάρια του Οσιράκ.
Για χρόνια η Δύση έλεγχε το πληγωμένο θηρίο με εμπάργκο και συχνούς βομβαρδισμούς κάτω από διάφορα προσχήματα (κυρίως τους Κούρδους στο Βόρειο Ιράκ). Η Υπουργός Εξωτερικών του Κλίντον Madeleine Albright είχε εκτιμήσει το 1996 ότι μισό εκατομμύριο παιδιά που πέθαναν λόγω του εμπάργκο ήταν ένα αποδεκτό τίμημα προκειμένου να πιεστεί ο Σαντάμ.
Αλλά το στενό μαρκάρισμα στον Χασάπη της Βαγδάτη δεν σήμαινε και έλεγχο της χώρας. Το θηρίο μπορούσε να κάνει καμιά ξαφνική αποκοτιά προς το Τελ Αβίβ, τα δε πετρέλαιά του τα έλεγχε ακόμη ο Σαντάμ, έστω και με το σταγονόμετρο του εμπάργκο.
Η οριστική λύση βρέθηκε όταν έγινε πρόεδρος ο λοβοτομημένος καουμπόης. Κάτι η εντυπωσιακή επίθεση του Οσάμα στους Δίδυμους Πύργους, κάτι οι φαντασιώσεις για τα περίφημα ‘Όπλα Μαζικής Καταστροφής’, βρέθηκε μια ασυνάρτητη δικαιολογία και ο Σαντάμ έφυγε από τη μέση. Οι Αμερικανοί πήραν τα πετρέλαια και οι Ισραηλινοί διέγραψαν τον κίνδυνο ‘ανεπτυγμένο Ιράκ’. Όσο για τον κίνδυνο της νεκρανάστασης του τέρατος, εφαρμόστηκε η κλασσική μέθοδος: Διαίρει και Βασίλευε.
Ευτυχείτε!
.
Το Ιράκ, πριν το βάλουν στο μάτι οι Δυτικοί δημοκράτες, ήταν η πιο προοδευμένη Αραβική χώρα. Υψηλό μορφωτικό επίπεδο, φυσικός πλούτος, μεγάλος πληθυσμός, σχετική ευημερία, ισχυρή διοίκηση. Ο κίνδυνος εξέλιξής του στον πιο επικίνδυνο αντίπαλο του Ισραήλ ήταν μεγάλος.
Μεταξύ 1980-88, το κοσμικό Ιράκ βρέθηκε απασχολημένο με τον πόλεμο κατά του θεοκρατικού Ιράν. Δύση και Ισραήλ έτριβαν τα χέρια τους και έκαναν στραβά μάτια στις αταξίες του 'δικού μας' Σαντάμ. Όμως είχε στα σκαριά πυρηνικά όπλα. Για να μην εκτεθούν οι καλοί Αμερικανοί που ωθούσαν τον Σαντάμ κατά του Χομεϊνί, τη βρωμοδουλειά την έκαναν οι Ισραηλινοί: σε μια ακόμη επίδειξη του πειρατικού βεληνεκούς τους, βομβάρδισαν τον πυρηνικό αντιδραστήρα Οσιράκ, προκαλώντας μερικά κροκοδείλια δάκρυα στη 'διεθνή κοινότητα'.
Παρά την φθορά του πολέμου, το θηρίο συνέχισε να είναι πολύ επίφοβο. Έτσι ήρθε ο Πόλεμος του Κόλπου το 1991 που τραυμάτισε μεν αλλά –καλού κακού- κράτησε ζωντανό το αντίπαλο δέος του Ιράν. Οι Αμερικανοί βέβαια δεν έχασαν την ευκαιρία και ξεπάστρεψαν τα απομεινάρια του Οσιράκ.
Για χρόνια η Δύση έλεγχε το πληγωμένο θηρίο με εμπάργκο και συχνούς βομβαρδισμούς κάτω από διάφορα προσχήματα (κυρίως τους Κούρδους στο Βόρειο Ιράκ). Η Υπουργός Εξωτερικών του Κλίντον Madeleine Albright είχε εκτιμήσει το 1996 ότι μισό εκατομμύριο παιδιά που πέθαναν λόγω του εμπάργκο ήταν ένα αποδεκτό τίμημα προκειμένου να πιεστεί ο Σαντάμ.
Αλλά το στενό μαρκάρισμα στον Χασάπη της Βαγδάτη δεν σήμαινε και έλεγχο της χώρας. Το θηρίο μπορούσε να κάνει καμιά ξαφνική αποκοτιά προς το Τελ Αβίβ, τα δε πετρέλαιά του τα έλεγχε ακόμη ο Σαντάμ, έστω και με το σταγονόμετρο του εμπάργκο.
Η οριστική λύση βρέθηκε όταν έγινε πρόεδρος ο λοβοτομημένος καουμπόης. Κάτι η εντυπωσιακή επίθεση του Οσάμα στους Δίδυμους Πύργους, κάτι οι φαντασιώσεις για τα περίφημα ‘Όπλα Μαζικής Καταστροφής’, βρέθηκε μια ασυνάρτητη δικαιολογία και ο Σαντάμ έφυγε από τη μέση. Οι Αμερικανοί πήραν τα πετρέλαια και οι Ισραηλινοί διέγραψαν τον κίνδυνο ‘ανεπτυγμένο Ιράκ’. Όσο για τον κίνδυνο της νεκρανάστασης του τέρατος, εφαρμόστηκε η κλασσική μέθοδος: Διαίρει και Βασίλευε.
Ευτυχείτε!
.
3.7.10
Το πάρτυ τελείωσε, τα κεφάλια μέσα *
Ένα κείμενο που μου άρεσε, γραμμένο από τον άγνωστο SA εδώ.
Τη δεκαετία του `70 τη θυμάμαι σαν χθες. Κυκλοφορούσαν παντού τα Fiat 127, τα Zastava, και οι μηχανές Floretta. Οι σπορτίφ τύποι είχαν Autobianchi Abarth (με 53 άλογα παρακαλώ), και οι σώφρονες… Austin Morris Allegro! Το σάντουιτς με γύρο κόστιζε 3 δραχμές, με σουτζουκάκι 2, και το λεωφορείο μία δραχμή (με πάσο 50 λεπτά). Αν έδινες εικοσάρικο, ο εισπράκτορας ή ο σουβλατζής σε μάλωνε, διότι δεν είχε… να στο χαλάσει. Τόσο καλά.
Και μετά ήρθε η δεκαετία του 80. Και το ΠΑΣΟΚ. Και γέλασε το χείλι του κάθε πικραμένου. Το δημόσιο άνοιξε τις πόρτες του στον κάθε αναξιοπαθούντα που δήλωνε σοσιαλιστής, η Ελλάδα απέκτησε «ανεξάρτητη» διεθνή φωνή, μια νέα τάξη αναδύθηκε απ` το πουθενά, και οι ρεμούλες έγιναν κανόνας. Η χαρά του αφισοκολλητή. Το βασίλειο της συνδικαλιστικής αυθαιρεσίας. Όπως και της φτηνής ρητορικής. «Έξω οι βάσεις του θανάτου», «Ζήτω η Λιβύη», μελετήστε το «πράσινο βιβλίο» του Καντάφι, και άλλα πολλά παρόμοια. Ώσπου ήρθε το τέλος. Τα αναπόφευκτα σκάνδαλα οδήγησαν σε ειδικά δικαστήρια, ψευδεπίγραφους κήνσορες, και στο «Τσοβόλα δώστα όλα», και από κει πάνε κι`άλλοι. Και σκάει μύτη ο Μητσοτάκης με τον Μαυρίκη και τον Σωκρατάκια που έλεγε και ο μακαρίτης ο Κίτσος και μπρρρ……
Τη δεκαετία του `90 που ακολούθησε, τα κεφάλια μπήκαν κάπως μέσα, αλλά τότε ήταν που ανδρώθηκαν τα πραγματικά λαμόγια. Τα σκυλάδικα γνώρισαν πιένες. Η Λιάνη ήταν απλά η κορυφή του παγόβουνου. Πίσω της υπήρχε μια ολόκληρη συνομοταξία πεινασμένων και συνάμα αγριεμένων ασύδοτων. Με το χαμόγελο της Κολυνός. «Σοσιαλιστικά» βαμπίρ. Μαζεύοντας όμως γύρω τους και τη πλέμπα. Και έτσι είδαμε το μοναδικό φαινόμενο, η κάθε γειτονιά να έχει και από μια ΕΛΔΕ, όπως κάποτε είχε από μια ντισκοτέκ. Χαμός στο ίσιωμα. Κόσμος και κοσμάκης καταχρεώθηκε για να μπορεί να γίνει «παίκτης». Χα και πάλι χα. Κάποιοι όμως ανησυχούσαν από τότε. Είχαν υπόψη τους τη λευκή βίβλο της ΕΟΚ, που ελάχιστη της δόθηκε δημοσιότητα…
Και μετά ήρθε το ευρώ. Στην αρχή χαρήκαμε, καθότι αισθανθήκαμε Ευρωπαίοι. Το χρόνιο όνειρο της ψωροκώσταινας. Μέχρι που συνειδητοποιήσαμε πως το ευρώ, που είχε κλειδώσει στις 340 δραχμές, ισοδυναμούσε με το παλιό κατοστάρικο. Κάποτε αγοράζαμε το φραπέ 140 δραχμές και σκοτωνόμασταν με τον σερβιτόρο για τα ρέστα από τις 150. Τώρα έφτασε το φραπέ στα 5 ευρώ και αισθανόμαστε γύφτοι αν δεν αφήσουμε 1 Ε πουρμπουάρ (340 δραχμές παρακαλώ).
Παρόλα αυτά, λίγο τα ευρωπαϊκά πακέτα, λίγο η Ολυμπιάδα, λίγο η τραπεζική απελευθέρωση της δανειοδότησης, λίγο η στρεβλή ανάπτυξη, λίγο η καρακατσουλίστικη τιβί μας, και γίναμε όλοι μπρούκληδες. Πήξαμε να βλέπουμε BMW και Μερτσέντες αγορασμένες με 136 άτοκες(!) δόσεις. Γεμίσαμε από χάϊδες τυπάδες και αισθησιακές μοντέλες (όλες ξανθιές) γκλαμουράτες. Εκεί που κάποτε βλέπαμε μόνο μουσάτους αγωνιστές, και αξύριστες κνίτισες, γεμίσαμε από τεκνά και σεξοβόμβες. 50 τηλεοπτικά κανάλια η Νέα Υόρκη; 150 εμείς. Home Cinemas, Pentium, Playstation, lap tops, flat screen 42 inch HD TV’s, και πάει λέγοντας. Όχι παίζουμε. Και νάσου Ολυμπιάδα σούπερ φαντεζί, και νάσου ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, και πίσω και σας φάγαμε κουφάλες λιγούρηδες Ευρωπαίοι. Ελλάδα ρε….
Ναι, αλλά ήρθε πλέον και η ώρα του λογαριασμού. Με π….ς αυγά δεν βάφονται. Η αιώνια σοφία του απλού λαού επαληθεύτηκε για μια ακόμη φορά. Όλα ήταν σικέ. Τεράστιο το έλλειμμα, τεράστιο το δημόσιο χρέος, και πάπαλα οι ντεμέκ σωτήρες πολιτικοί μας. Ανθρωπάκια και αυτοί, που ψάχνουν να κάνουν τη καλή τους με καμιά γρηγοράδα. Και μετά μην τους είδατε, μην τους απαντήσατε. Πάντα φταίνε οι προηγούμενοι. Και νάμαστε ξανά μανά, εσείς και εγώ, οι μέσοι Έλληνες δηλαδή, ενώπιοι ενωπίω του ΔΝΤ και του κάθε Τρισέ. Της σκληρής πραγματικότητας. Και ξαφνικά έντρομοι συνειδητοποιούμε, πως τελικά οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι δεν μας πολυσυμπαθούν. Ήταν όλα μια αυταπάτη. Τους αρέσουν τα τζατζίκια και οι παραλίες μας, αλλά πέραν τούτων …. τίποτα. Μας απεχθάνονται και μας θεωρούν τσαμπατζήδες και απατεώνες. Και ο κύκλος κλείνει.
Μας βλέπω ξανά με λαχανί Zastava και πειραγμένα Lada (με 6 προβολείς ομίχλης) να κάνουμε κόντρες στις παραλιακές. Αν φυσικά υπάρχουν χρήματα για βενζίνη. Αλλιώς υπάρχουν και τα παπάκια (με φωσφοριζέ ζάντες) για τα τρελά γούστα.
Το ride είναι over, που λένε και οι Αμερικάνοι σύμμαχοί μας. Το ελληνικό λούνα παρκ τελείωσε. Εκτροχιάστηκε, όπως στις ταινίες με το δαιμονισμένο τρενάκι του τρόμου. Ήταν όμως εντυπωσιακό όσο κράτησε. Και όσοι το πρόλαβαν το απόλαυσαν. Οι υπόλοιποι ας πρόσεχαν. Γεννήθηκαν αργά.
SA
Τη δεκαετία του `70 τη θυμάμαι σαν χθες. Κυκλοφορούσαν παντού τα Fiat 127, τα Zastava, και οι μηχανές Floretta. Οι σπορτίφ τύποι είχαν Autobianchi Abarth (με 53 άλογα παρακαλώ), και οι σώφρονες… Austin Morris Allegro! Το σάντουιτς με γύρο κόστιζε 3 δραχμές, με σουτζουκάκι 2, και το λεωφορείο μία δραχμή (με πάσο 50 λεπτά). Αν έδινες εικοσάρικο, ο εισπράκτορας ή ο σουβλατζής σε μάλωνε, διότι δεν είχε… να στο χαλάσει. Τόσο καλά.
Και μετά ήρθε η δεκαετία του 80. Και το ΠΑΣΟΚ. Και γέλασε το χείλι του κάθε πικραμένου. Το δημόσιο άνοιξε τις πόρτες του στον κάθε αναξιοπαθούντα που δήλωνε σοσιαλιστής, η Ελλάδα απέκτησε «ανεξάρτητη» διεθνή φωνή, μια νέα τάξη αναδύθηκε απ` το πουθενά, και οι ρεμούλες έγιναν κανόνας. Η χαρά του αφισοκολλητή. Το βασίλειο της συνδικαλιστικής αυθαιρεσίας. Όπως και της φτηνής ρητορικής. «Έξω οι βάσεις του θανάτου», «Ζήτω η Λιβύη», μελετήστε το «πράσινο βιβλίο» του Καντάφι, και άλλα πολλά παρόμοια. Ώσπου ήρθε το τέλος. Τα αναπόφευκτα σκάνδαλα οδήγησαν σε ειδικά δικαστήρια, ψευδεπίγραφους κήνσορες, και στο «Τσοβόλα δώστα όλα», και από κει πάνε κι`άλλοι. Και σκάει μύτη ο Μητσοτάκης με τον Μαυρίκη και τον Σωκρατάκια που έλεγε και ο μακαρίτης ο Κίτσος και μπρρρ……
Τη δεκαετία του `90 που ακολούθησε, τα κεφάλια μπήκαν κάπως μέσα, αλλά τότε ήταν που ανδρώθηκαν τα πραγματικά λαμόγια. Τα σκυλάδικα γνώρισαν πιένες. Η Λιάνη ήταν απλά η κορυφή του παγόβουνου. Πίσω της υπήρχε μια ολόκληρη συνομοταξία πεινασμένων και συνάμα αγριεμένων ασύδοτων. Με το χαμόγελο της Κολυνός. «Σοσιαλιστικά» βαμπίρ. Μαζεύοντας όμως γύρω τους και τη πλέμπα. Και έτσι είδαμε το μοναδικό φαινόμενο, η κάθε γειτονιά να έχει και από μια ΕΛΔΕ, όπως κάποτε είχε από μια ντισκοτέκ. Χαμός στο ίσιωμα. Κόσμος και κοσμάκης καταχρεώθηκε για να μπορεί να γίνει «παίκτης». Χα και πάλι χα. Κάποιοι όμως ανησυχούσαν από τότε. Είχαν υπόψη τους τη λευκή βίβλο της ΕΟΚ, που ελάχιστη της δόθηκε δημοσιότητα…
Και μετά ήρθε το ευρώ. Στην αρχή χαρήκαμε, καθότι αισθανθήκαμε Ευρωπαίοι. Το χρόνιο όνειρο της ψωροκώσταινας. Μέχρι που συνειδητοποιήσαμε πως το ευρώ, που είχε κλειδώσει στις 340 δραχμές, ισοδυναμούσε με το παλιό κατοστάρικο. Κάποτε αγοράζαμε το φραπέ 140 δραχμές και σκοτωνόμασταν με τον σερβιτόρο για τα ρέστα από τις 150. Τώρα έφτασε το φραπέ στα 5 ευρώ και αισθανόμαστε γύφτοι αν δεν αφήσουμε 1 Ε πουρμπουάρ (340 δραχμές παρακαλώ).
Παρόλα αυτά, λίγο τα ευρωπαϊκά πακέτα, λίγο η Ολυμπιάδα, λίγο η τραπεζική απελευθέρωση της δανειοδότησης, λίγο η στρεβλή ανάπτυξη, λίγο η καρακατσουλίστικη τιβί μας, και γίναμε όλοι μπρούκληδες. Πήξαμε να βλέπουμε BMW και Μερτσέντες αγορασμένες με 136 άτοκες(!) δόσεις. Γεμίσαμε από χάϊδες τυπάδες και αισθησιακές μοντέλες (όλες ξανθιές) γκλαμουράτες. Εκεί που κάποτε βλέπαμε μόνο μουσάτους αγωνιστές, και αξύριστες κνίτισες, γεμίσαμε από τεκνά και σεξοβόμβες. 50 τηλεοπτικά κανάλια η Νέα Υόρκη; 150 εμείς. Home Cinemas, Pentium, Playstation, lap tops, flat screen 42 inch HD TV’s, και πάει λέγοντας. Όχι παίζουμε. Και νάσου Ολυμπιάδα σούπερ φαντεζί, και νάσου ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, και πίσω και σας φάγαμε κουφάλες λιγούρηδες Ευρωπαίοι. Ελλάδα ρε….
Ναι, αλλά ήρθε πλέον και η ώρα του λογαριασμού. Με π….ς αυγά δεν βάφονται. Η αιώνια σοφία του απλού λαού επαληθεύτηκε για μια ακόμη φορά. Όλα ήταν σικέ. Τεράστιο το έλλειμμα, τεράστιο το δημόσιο χρέος, και πάπαλα οι ντεμέκ σωτήρες πολιτικοί μας. Ανθρωπάκια και αυτοί, που ψάχνουν να κάνουν τη καλή τους με καμιά γρηγοράδα. Και μετά μην τους είδατε, μην τους απαντήσατε. Πάντα φταίνε οι προηγούμενοι. Και νάμαστε ξανά μανά, εσείς και εγώ, οι μέσοι Έλληνες δηλαδή, ενώπιοι ενωπίω του ΔΝΤ και του κάθε Τρισέ. Της σκληρής πραγματικότητας. Και ξαφνικά έντρομοι συνειδητοποιούμε, πως τελικά οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι δεν μας πολυσυμπαθούν. Ήταν όλα μια αυταπάτη. Τους αρέσουν τα τζατζίκια και οι παραλίες μας, αλλά πέραν τούτων …. τίποτα. Μας απεχθάνονται και μας θεωρούν τσαμπατζήδες και απατεώνες. Και ο κύκλος κλείνει.
Μας βλέπω ξανά με λαχανί Zastava και πειραγμένα Lada (με 6 προβολείς ομίχλης) να κάνουμε κόντρες στις παραλιακές. Αν φυσικά υπάρχουν χρήματα για βενζίνη. Αλλιώς υπάρχουν και τα παπάκια (με φωσφοριζέ ζάντες) για τα τρελά γούστα.
Το ride είναι over, που λένε και οι Αμερικάνοι σύμμαχοί μας. Το ελληνικό λούνα παρκ τελείωσε. Εκτροχιάστηκε, όπως στις ταινίες με το δαιμονισμένο τρενάκι του τρόμου. Ήταν όμως εντυπωσιακό όσο κράτησε. Και όσοι το πρόλαβαν το απόλαυσαν. Οι υπόλοιποι ας πρόσεχαν. Γεννήθηκαν αργά.
SA
30.6.10
Ελεήστε τις τράπεζες!
Διαβάζοντας την είδηση για "το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που ιδρύεται με στόχο τη διατήρηση της σταθερότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος", σκέφτομαι ότι οι καημένες οι τράπεζες πραγματικά δεινοπαθούν και χρειάζονται στήριξη από το -κατά τα άλλα απένταρο- Δημόσιο στο δράμα που ζουν αυτό τον καιρό!
Κατά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, "οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες αυξήθηκαν στα 379,7 δισ. ευρώ από 373,1 δισ. ευρώ τον Απρίλιο, αναρριχήθηκαν δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο από την αρχή καταγραφής των στοιχείων το Μάρτιο του 1998".
Το πόσο αξιοπερίεργη είναι η διαβόητη 'κρίση' που μας πλασάρουν συστηματικά, το δείχνει η εκθετική άνοδος των καταθέσεων τα τελευταία 12 χρόνια -και ειδικά στη διάρκεια της 'κρίσης' (διάγραμμα άνω). Φαίνεται ότι, με κάποιο μαγικό τρόπο, τα ασφαλιστικά ταμεία αδειάζουν, ενώ οι τράπεζες γεμίζουν (6.6 δις αύξηση των καταθέσεων σε ΕΝΑ μόνο μήνα!!!).
Τι περίεργο...
.
23.6.10
Η πολυτέλεια της μισθωτής δουλείας *
Ένα άρθρο του Περικλή Κοροβέση, από την Ελευθεροτυπία 19.6.10.
Την εποχή όπου η δουλεία ήταν νόμιμος και αποδεκτός θεσμός, ο δούλος είχε μια αξία.
Ο κύριός του για να τον αποκτήσει είχε καταβάλει ένα αντίτιμο και ήταν ένα πολύτιμο τμήμα της περιουσίας του. Και για να αβγατίσει κάποιος την περιουσία του, πρέπει να την προσέχει και να τη φροντίζει. Και ο δούλος είχε πάντα στέγη, τροφή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Ηταν ένα είδος ζώου και απολάμβανε όλα τα δικαιώματα του ζώου. Αυτό που έλειπε από τον δούλο ήταν η ελευθερία του. Δεν μπορούσε να ορίσει τη ζωή του. Θα έκανε όποια δουλειά και να του λέγανε και θα έμενε σαν φυλακισμένος στον τόπο που του είχαν επιβάλει άλλοι.
Σήμερα η δουλεία έχει επισήμως καταργηθεί, άσχετα αν σαν θεσμός ζει και βασιλεύει σε πολλά μέρη του κόσμου. Τι γίνεται όμως σήμερα στον λεγόμενο ελεύθερο κόσμο; Εχουμε όλοι τη δυνατότητα να επιλέξουμε μια εργασία που να ταιριάζει με τις δημιουργικές μας ικανότητες; Μπορούμε να επιλέξουμε κάποιον τόπο διαμονής που να μην είναι κάτεργο, αλλά σπίτι; Εχουμε τη δυνατότητα να μετακινηθούμε σε κάποιον επιθυμητό προορισμό; Σίγουρα όχι. Κάνουμε τη δουλειά που βρίσκουμε, μένουμε εκεί όπου μπορούμε να πληρώσουμε το νοίκι και πάμε εκεί όπου βρίσκουμε μια προσφορά. Και ύστερα κάνουμε και τον σταυρό μας. Και λέμε: «Τυχεροί είμαστε. Εχουμε ακόμα δουλειά». Και αυτό πια είναι πολυτέλεια.
Και αν υποθέσουμε πως αυτές οι σκέψεις έχουν κάποιον ειρμό, τότε θα μπορούσαμε να τις τραβήξουμε στα άκρα. Αν κάποιος σκλάβος στοίχιζε στον ιδιοκτήτη του το ίδιο με ένα αυτοκίνητο, ή με ένα άλογο, σήμερα ο εργαζόμενος δεν στοιχίζει τίποτα. Τζάμπα τον παίρνει, τζάμπα τον απολύει. Και αυτό λέγεται ελεύθερη αγορά. Και όλοι μας τρέχουμε να υπερασπιστούμε τις θέσεις εργασίας που χάνονται, καλώς βέβαια, αλλά ποτέ δεν σκεφτόμαστε πως ίσως υπερασπιζόμαστε ένα καθεστώς δουλείας. Αυτό της μισθωτής εργασίας. Προυντόν, Μαρξ, Ενγκελς, Μπακούνιν, Κροπότκιν και πολλοί άλλοι είχαν γράψει γι' αυτά. Τα θυμάται κανείς σήμερα; Ή έχουμε γίνει όλοι μέρος του συστήματος;
Και αυτά τα ονόματα οδηγούν αναγκαστικά στην Αριστερά. Σε μια εποχή συνολικής καταστροφής, ποια είναι η σκέψη της Αριστεράς; Τι λένε τα κόμματά της; Ποια η σχέση τους με την κοινωνική πραγματικότητα; Ο Μανώλης Γλέζος μέτρησε 49 κόμματα και οργανώσεις της Αριστεράς. Δεν ξέρω αν μέσα σε αυτές βάζει και τους αναρχικούς ή αν αυτός ο αριθμός αφορά μόνο τις κομμουνιστογενείς οργανώσεις. Οπως και να έχει η κατάσταση, ένα πράγμα είναι σίγουρο. Η μια Αριστερά αναιρεί την άλλη. Αλλιώτικα δεν θα είχαν λόγο ύπαρξης. Πιστεύουν πως το δίκαιο και το σωστό βρίσκεται με το μέρος τους και οι υπόλοιπες είναι λάθος. Είναι ακριβώς η ίδια λογική της ποδοσφαιρικής ομάδας. Το μόνο που μετράει είναι το πρωτάθλημα. Δηλαδή οι εκλογές και τα κουκιά.
Και δεν είναι λίγοι αυτοί οι αριστεροί, οργανωμένοι ή ανοργάνωτοι, που θεωρούν τον εαυτό τους μέλος κάποιου κλαμπ ή ότι ανήκουν σε μια ελίτ που τους επιτρέπει να σχολιάζουν τα πάντα χωρίς οι ίδιοι να κάνουν τίποτα. (Κατά κανόνα έχουν καλές δουλειές και αισθάνονται την Αριστερά σαν κάποιο κληρονομικό τίτλο τιμής.) Αλλά η κοινωνία είναι ένα περίεργο μείγμα που δεν έχει ιδεολογική καθαρότητα. Οι περίφημοι Ταλιμπάν σήμερα θεωρούνται αξιόπιστοι συνομιλητές και τους προσφέρεται μερίδιο στην εξουσία. Και ίσως η λύση στο Αφγανιστάν να προέλθει από έναν τέτοιο συμβιβασμό, δεδομένου ότι ο πόλεμος για το ΝΑΤΟ έχει χαθεί. Αυτό μπορεί να μη σημαίνει Δημοκρατία, αλλά δείχνει πώς διαμορφώνονται τα κοινωνικά φαινόμενα. Η αγανάκτηση και η δυσαρέσκεια των πολλών θα εκφραστούν από αυτόν που θα εκφέρει έναν πειστικό λόγο. Ασχετα αν είναι αληθινός ή ψεύτικος. Εξάλλου, δεν είναι πολλοί αυτοί που ψάχνουν την αλήθεια. Οι περισσότεροι μια πίστη ψάχνουν. Και θρησκείες υπάρχουν πολλές που μπορεί να μην έχουν σχέση με κανένα θεό. Αρκεί ο φανατισμός.
Την εποχή όπου η δουλεία ήταν νόμιμος και αποδεκτός θεσμός, ο δούλος είχε μια αξία.
Ο κύριός του για να τον αποκτήσει είχε καταβάλει ένα αντίτιμο και ήταν ένα πολύτιμο τμήμα της περιουσίας του. Και για να αβγατίσει κάποιος την περιουσία του, πρέπει να την προσέχει και να τη φροντίζει. Και ο δούλος είχε πάντα στέγη, τροφή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Ηταν ένα είδος ζώου και απολάμβανε όλα τα δικαιώματα του ζώου. Αυτό που έλειπε από τον δούλο ήταν η ελευθερία του. Δεν μπορούσε να ορίσει τη ζωή του. Θα έκανε όποια δουλειά και να του λέγανε και θα έμενε σαν φυλακισμένος στον τόπο που του είχαν επιβάλει άλλοι.
Σήμερα η δουλεία έχει επισήμως καταργηθεί, άσχετα αν σαν θεσμός ζει και βασιλεύει σε πολλά μέρη του κόσμου. Τι γίνεται όμως σήμερα στον λεγόμενο ελεύθερο κόσμο; Εχουμε όλοι τη δυνατότητα να επιλέξουμε μια εργασία που να ταιριάζει με τις δημιουργικές μας ικανότητες; Μπορούμε να επιλέξουμε κάποιον τόπο διαμονής που να μην είναι κάτεργο, αλλά σπίτι; Εχουμε τη δυνατότητα να μετακινηθούμε σε κάποιον επιθυμητό προορισμό; Σίγουρα όχι. Κάνουμε τη δουλειά που βρίσκουμε, μένουμε εκεί όπου μπορούμε να πληρώσουμε το νοίκι και πάμε εκεί όπου βρίσκουμε μια προσφορά. Και ύστερα κάνουμε και τον σταυρό μας. Και λέμε: «Τυχεροί είμαστε. Εχουμε ακόμα δουλειά». Και αυτό πια είναι πολυτέλεια.
Και αν υποθέσουμε πως αυτές οι σκέψεις έχουν κάποιον ειρμό, τότε θα μπορούσαμε να τις τραβήξουμε στα άκρα. Αν κάποιος σκλάβος στοίχιζε στον ιδιοκτήτη του το ίδιο με ένα αυτοκίνητο, ή με ένα άλογο, σήμερα ο εργαζόμενος δεν στοιχίζει τίποτα. Τζάμπα τον παίρνει, τζάμπα τον απολύει. Και αυτό λέγεται ελεύθερη αγορά. Και όλοι μας τρέχουμε να υπερασπιστούμε τις θέσεις εργασίας που χάνονται, καλώς βέβαια, αλλά ποτέ δεν σκεφτόμαστε πως ίσως υπερασπιζόμαστε ένα καθεστώς δουλείας. Αυτό της μισθωτής εργασίας. Προυντόν, Μαρξ, Ενγκελς, Μπακούνιν, Κροπότκιν και πολλοί άλλοι είχαν γράψει γι' αυτά. Τα θυμάται κανείς σήμερα; Ή έχουμε γίνει όλοι μέρος του συστήματος;
Και αυτά τα ονόματα οδηγούν αναγκαστικά στην Αριστερά. Σε μια εποχή συνολικής καταστροφής, ποια είναι η σκέψη της Αριστεράς; Τι λένε τα κόμματά της; Ποια η σχέση τους με την κοινωνική πραγματικότητα; Ο Μανώλης Γλέζος μέτρησε 49 κόμματα και οργανώσεις της Αριστεράς. Δεν ξέρω αν μέσα σε αυτές βάζει και τους αναρχικούς ή αν αυτός ο αριθμός αφορά μόνο τις κομμουνιστογενείς οργανώσεις. Οπως και να έχει η κατάσταση, ένα πράγμα είναι σίγουρο. Η μια Αριστερά αναιρεί την άλλη. Αλλιώτικα δεν θα είχαν λόγο ύπαρξης. Πιστεύουν πως το δίκαιο και το σωστό βρίσκεται με το μέρος τους και οι υπόλοιπες είναι λάθος. Είναι ακριβώς η ίδια λογική της ποδοσφαιρικής ομάδας. Το μόνο που μετράει είναι το πρωτάθλημα. Δηλαδή οι εκλογές και τα κουκιά.
Και δεν είναι λίγοι αυτοί οι αριστεροί, οργανωμένοι ή ανοργάνωτοι, που θεωρούν τον εαυτό τους μέλος κάποιου κλαμπ ή ότι ανήκουν σε μια ελίτ που τους επιτρέπει να σχολιάζουν τα πάντα χωρίς οι ίδιοι να κάνουν τίποτα. (Κατά κανόνα έχουν καλές δουλειές και αισθάνονται την Αριστερά σαν κάποιο κληρονομικό τίτλο τιμής.) Αλλά η κοινωνία είναι ένα περίεργο μείγμα που δεν έχει ιδεολογική καθαρότητα. Οι περίφημοι Ταλιμπάν σήμερα θεωρούνται αξιόπιστοι συνομιλητές και τους προσφέρεται μερίδιο στην εξουσία. Και ίσως η λύση στο Αφγανιστάν να προέλθει από έναν τέτοιο συμβιβασμό, δεδομένου ότι ο πόλεμος για το ΝΑΤΟ έχει χαθεί. Αυτό μπορεί να μη σημαίνει Δημοκρατία, αλλά δείχνει πώς διαμορφώνονται τα κοινωνικά φαινόμενα. Η αγανάκτηση και η δυσαρέσκεια των πολλών θα εκφραστούν από αυτόν που θα εκφέρει έναν πειστικό λόγο. Ασχετα αν είναι αληθινός ή ψεύτικος. Εξάλλου, δεν είναι πολλοί αυτοί που ψάχνουν την αλήθεια. Οι περισσότεροι μια πίστη ψάχνουν. Και θρησκείες υπάρχουν πολλές που μπορεί να μην έχουν σχέση με κανένα θεό. Αρκεί ο φανατισμός.
Οι νέοι φιλελεύθεροι *
Ένα άρθρο του Νικόλα Σεβαστάκη, από την Ελευθεροτυπία 19.6.10
Το πολυθρύλητο πια τέλος της μεταπολίτευσης, πριν πλησιάσει ως πραγματικότητα, έχει υπάρξει αντικείμενο πόθου από πολλές πλευρές.
Αυτοί τους οποίους αποκαλώ εδώ νέους φιλελεύθερους, είναι από τους πιο ένθερμους θιασώτες της μετάβασης σε αυτό που ζωγραφίζουν ως μια Ελλάδα «κανονική», cool, μεταδογματική, ευπρεπισμένη. Αναφέρομαι εδώ σ' έναν χώρο που τελευταία δείχνει να διευρύνει την επιρροή του κυρίως στο δημόσιο σχολιασμό του πολιτισμού και των κοινωνικών συμπεριφορών· σε μια ευαισθησία η οποία ελκύει ιδιαίτερα τους ανθρώπους του λογοτεχνικού σιναφιού και του πολιτισμικού πεδίου, συγγραφείς, καλλιτέχνες και δημοσιογράφους γνώμης. Από το Athens Review of books μέχρι το ΕΚΕΒΙ, από την «Καθημερινή» μέχρι το Protagon.gr, από τη φιλελεύθερη Αριστερά μέχρι το «φωτισμένο» συντηρητισμό διαμορφώνονται πλέον αξιοσημείωτες συγκλίσεις. Ο δρόμος χαράχτηκε ουσιαστικά ήδη από τη δεκαετία του '90 μέσα από το μετα-lifestyle έντυπο που μετεξελίχτηκε στη συνέχεια σε free press.
Προς διευκρίνιση: οι νέοι φιλελεύθεροι δεν είναι νεοφιλελεύθεροι. Ή δεν είναι κατά βάση νεοφιλελεύθεροι. Παρά το ότι αναγνωρίζουν την «ελεύθερη οικονομία» ως τον αξεπέραστο ορίζοντα της εποχής και μάλλον ως την οριστική μορφή του ανθρώπινου Λόγου, παρά το ότι γοητεύονται από τη συγκινητική φιγούρα του επιχειρηματία-δημιουργού καινοτομίας, η αιχμή των παρεμβάσεών τους είναι μια ορισμένη πολιτισμική κριτική. Κατά κάποιον τρόπο ανακαλύπτουν πράγματα που στη Γαλλία των αρχών του '80 αποτελούσαν το αντι-ολοκληρωτικό ρεύμα. Οι ιδέες και αξίες στις οποίες αναγνωρίζονται είναι ο υπεύθυνος ατομικισμός, η καταγγελία του μεγάλου κράτους, η αντίθεση στα άκρα και στους «εξτρεμισμούς». Συχνά υιοθετούν έναν σκεπτικιστικό φιλελευθερισμό για να λοιδορήσουν τον αιώνιο αρχαϊσμό της Αριστεράς ή τη μετριότητα του πολιτικού προσωπικού της Δεξιάς. Το κοινό πεδίο στο οποίο κινούνται είναι η υπεράσπιση του «ορθολογισμού» απέναντι στη νεοελληνική «παράνοια». Αλλοι επενδύουν στους κανόνες τής -δικής τους βεβαίως- κοινής λογικής και άλλοι στην επινόηση μιας νέας πολιτικής, περισσότερο συμπονετικής και χαρούμενης, μακριά από τις κακές ουτοπίες και τις αγωνιστικές ταυτότητες. Προς Θεού, «όχι άλλοι αγώνες» γράφει αηδιασμένος ένας από τους πρωτοπόρους του χώρου στο «Κυριακάτικο Βήμα».
Οι νέοι φιλελεύθεροι θέλουν να είναι το κόμμα της κίνησης, της ανοιχτόμυαλης διαθεσιμότητας, της πρόθυμης προσαρμογής στα θαυμαστά κελεύσματα της νέας εποχής. Παρ' όλα αυτά, επειδή πιστεύουν ότι βασικός αντίπαλος του εκπολιτισμού των ηθών είναι η σκληρή πολιτική, αναζητούν όλο και συχνότερα τη φιλική συνδρομή των δυνάμεων της τάξης, των άγρυπνων φυλάκων της δημοκρατίας μας. Ο αντι-αυταρχισμός τους είναι κυρίως πολιτισμικός.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι ο συγκεκριμένος χώρος πιστεύει πως αντιπροσωπεύει μια αντικομφορμιστική προσέγγιση στην παρούσα κρίση. Αλλά η ουσία των όσων διακινούν είναι η πιο κοινότοπη αντίληψη περί συλλογικής ευθύνης για τα ελληνικά δεινά. Το κακό ανάγεται στην ηθική τού νεοέλληνα, στο ότι δεν έκανε τα «αυτονόητα» όταν έπρεπε και τώρα πληρώνει τη γαϊδουριά του. Η νεοελληνική μιζέρια, οι συναισθηματικές υπερβολές, ο λαϊκισμός των διαδηλώσεων, η κοινωνική βία, η ξύλινη γλώσσα: ιδού οι αιτίες της κρίσης. Χάσαμε το μέτρο, λένε. Ωραία. Και πώς συνέβη αυτό; Ποιοι ιδεολογικοί μηχανισμοί, ποιες εικόνες πλούτου και ευημερίας, ποια life style εγχειρίδια ευφορίας συνέβαλαν στις αυταπάτες; Δεν υπάρχουν όλα αυτά τα χρόνια ηγεμονικοί μηχανισμοί διαμόρφωσης των πεποιθήσεων ή μήπως όλα τούτα ήλθαν από τον ουρανό;
Αλλά για τους νέους φιλελεύθερους ουσιαστικά δεν υφίσταται κοινωνικό πρόβλημα. Ή αν υπάρχει, αφορά μόνο τους απολύτως φτωχούς, τους αποδεδειγμένα αποκλεισμένους, τις ευπαθείς ομάδες. Οπως θα έλεγε και ο Φλομπέρ, το κοινωνικό πρόβλημα (ανισότητες, εργασιακή βία, εργοδοτικός δεσποτισμός) είναι απώθηση ενός πολύ πιο σημαντικού προβλήματος, το οποίο είναι η άνοδος της βλακείας, ο θρίαμβος της ανοησίας.
Η σημερινή μετάφραση αυτής της υποθήκης είναι ανησυχητική. Εμφανίζεται με την ανακύκλωση των συνθημάτων του αντι-λαϊκιστικού -αλλά πάντοτε υπέρ πλουσίων και ισχυρών- εκσυγχρονισμού. Εκδηλώνεται στη μορφή μιας σωφρονιστικής ηθικολογίας, η οποία αθωώνει τις πολιτικοεπιχειρηματικές ελίτ για να κατακεραυνώσει απλώς κάποιες κραυγαλέες και ασυμμάζευτες περιπτώσεις. Ως προς τούτο υπάρχει μια συνέχεια: στην άποψη ότι το όλο πρόβλημα της Ελλάδας είναι το κακό γούστο, το ύφος της εξουσίας, η άσχημη αισθητική, το κιτς. Πολύ παλιά ιδέα, που επανέρχεται για να διανθίσει το έξυπνο ύφος των νέων φιλελεύθερων.
Οι νέοι φιλελεύθεροι συχνά ισχυρίζονται ότι υπερασπίζονται κάποιες αξίες που απειλούνται: λ.χ. την αυτονομία της λογοτεχνίας, τον ελεύθερο πλουραλισμό της γνώμης, την ανεκτικότητα. Πράγματι, όλα αυτά πρέπει να αποτελούν θεμελιώδη σημεία αναφοράς για να έχει νόημα η κριτική αντιπαράθεση στην πολιτική, στην κουλτούρα, στα κοινωνικά θέματα. Εχω, ωστόσο, την εντύπωση ότι η συγκεκριμένη ευαισθησία θα ήταν πιο πειστική -σε αυτούς τουλάχιστον που τη βρίσκουν νόστιμη- αν δεν εξαντλούνταν μόνο στο ανελέητο μαστίγωμα των «ακραίων», αλλά έθετε και το πρόβλημα των «μέσων» και των «μετριοπαθών». Αν δεν κάνω λάθος, οι συνταγές, η διακυβέρνηση, τα πρόσωπα, οι αποφάσεις, οι παρέες, τα δίκτυα της λαμογιάς που μας έφεραν ώς εδώ ανήκουν κυρίως σε αυτούς τους τελευταίους. Οσο και αν επιμένουν, δεν μας κυβέρνησε η άκρα Αριστερά αλλά το διαπαραταξιακό μπλοκ της νοικοκυροσύνης.
Οι νέοι φιλελεύθεροι θα ήταν μάλλον πιο ενδιαφέροντες στην πολιτισμική τους κριτική αν δεν διεκδικούσαν τη τωρινή τους λειτουργία: να είναι η εναλλακτική, προωθημένη, branche -θα έλεγαν οι Γάλλοι- εκδοχή του μεσαίου χώρου. Τους λείπει όμως κάτι για να γίνουν ενδιαφέροντες συντηρητικοί: η ποιότητα της απόγνωσης, η αίσθηση της πικρίας, η αυθεντική ηθική αγανάκτηση. Αλλά ούτε και αυτό είναι παράδοξο: η μελαγχολία ποτέ δεν ήταν το φόρτε του μεταμοντέρνου φιλελεύθερου Κέντρου.
Το πολυθρύλητο πια τέλος της μεταπολίτευσης, πριν πλησιάσει ως πραγματικότητα, έχει υπάρξει αντικείμενο πόθου από πολλές πλευρές.
Αυτοί τους οποίους αποκαλώ εδώ νέους φιλελεύθερους, είναι από τους πιο ένθερμους θιασώτες της μετάβασης σε αυτό που ζωγραφίζουν ως μια Ελλάδα «κανονική», cool, μεταδογματική, ευπρεπισμένη. Αναφέρομαι εδώ σ' έναν χώρο που τελευταία δείχνει να διευρύνει την επιρροή του κυρίως στο δημόσιο σχολιασμό του πολιτισμού και των κοινωνικών συμπεριφορών· σε μια ευαισθησία η οποία ελκύει ιδιαίτερα τους ανθρώπους του λογοτεχνικού σιναφιού και του πολιτισμικού πεδίου, συγγραφείς, καλλιτέχνες και δημοσιογράφους γνώμης. Από το Athens Review of books μέχρι το ΕΚΕΒΙ, από την «Καθημερινή» μέχρι το Protagon.gr, από τη φιλελεύθερη Αριστερά μέχρι το «φωτισμένο» συντηρητισμό διαμορφώνονται πλέον αξιοσημείωτες συγκλίσεις. Ο δρόμος χαράχτηκε ουσιαστικά ήδη από τη δεκαετία του '90 μέσα από το μετα-lifestyle έντυπο που μετεξελίχτηκε στη συνέχεια σε free press.
Προς διευκρίνιση: οι νέοι φιλελεύθεροι δεν είναι νεοφιλελεύθεροι. Ή δεν είναι κατά βάση νεοφιλελεύθεροι. Παρά το ότι αναγνωρίζουν την «ελεύθερη οικονομία» ως τον αξεπέραστο ορίζοντα της εποχής και μάλλον ως την οριστική μορφή του ανθρώπινου Λόγου, παρά το ότι γοητεύονται από τη συγκινητική φιγούρα του επιχειρηματία-δημιουργού καινοτομίας, η αιχμή των παρεμβάσεών τους είναι μια ορισμένη πολιτισμική κριτική. Κατά κάποιον τρόπο ανακαλύπτουν πράγματα που στη Γαλλία των αρχών του '80 αποτελούσαν το αντι-ολοκληρωτικό ρεύμα. Οι ιδέες και αξίες στις οποίες αναγνωρίζονται είναι ο υπεύθυνος ατομικισμός, η καταγγελία του μεγάλου κράτους, η αντίθεση στα άκρα και στους «εξτρεμισμούς». Συχνά υιοθετούν έναν σκεπτικιστικό φιλελευθερισμό για να λοιδορήσουν τον αιώνιο αρχαϊσμό της Αριστεράς ή τη μετριότητα του πολιτικού προσωπικού της Δεξιάς. Το κοινό πεδίο στο οποίο κινούνται είναι η υπεράσπιση του «ορθολογισμού» απέναντι στη νεοελληνική «παράνοια». Αλλοι επενδύουν στους κανόνες τής -δικής τους βεβαίως- κοινής λογικής και άλλοι στην επινόηση μιας νέας πολιτικής, περισσότερο συμπονετικής και χαρούμενης, μακριά από τις κακές ουτοπίες και τις αγωνιστικές ταυτότητες. Προς Θεού, «όχι άλλοι αγώνες» γράφει αηδιασμένος ένας από τους πρωτοπόρους του χώρου στο «Κυριακάτικο Βήμα».
Οι νέοι φιλελεύθεροι θέλουν να είναι το κόμμα της κίνησης, της ανοιχτόμυαλης διαθεσιμότητας, της πρόθυμης προσαρμογής στα θαυμαστά κελεύσματα της νέας εποχής. Παρ' όλα αυτά, επειδή πιστεύουν ότι βασικός αντίπαλος του εκπολιτισμού των ηθών είναι η σκληρή πολιτική, αναζητούν όλο και συχνότερα τη φιλική συνδρομή των δυνάμεων της τάξης, των άγρυπνων φυλάκων της δημοκρατίας μας. Ο αντι-αυταρχισμός τους είναι κυρίως πολιτισμικός.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι ο συγκεκριμένος χώρος πιστεύει πως αντιπροσωπεύει μια αντικομφορμιστική προσέγγιση στην παρούσα κρίση. Αλλά η ουσία των όσων διακινούν είναι η πιο κοινότοπη αντίληψη περί συλλογικής ευθύνης για τα ελληνικά δεινά. Το κακό ανάγεται στην ηθική τού νεοέλληνα, στο ότι δεν έκανε τα «αυτονόητα» όταν έπρεπε και τώρα πληρώνει τη γαϊδουριά του. Η νεοελληνική μιζέρια, οι συναισθηματικές υπερβολές, ο λαϊκισμός των διαδηλώσεων, η κοινωνική βία, η ξύλινη γλώσσα: ιδού οι αιτίες της κρίσης. Χάσαμε το μέτρο, λένε. Ωραία. Και πώς συνέβη αυτό; Ποιοι ιδεολογικοί μηχανισμοί, ποιες εικόνες πλούτου και ευημερίας, ποια life style εγχειρίδια ευφορίας συνέβαλαν στις αυταπάτες; Δεν υπάρχουν όλα αυτά τα χρόνια ηγεμονικοί μηχανισμοί διαμόρφωσης των πεποιθήσεων ή μήπως όλα τούτα ήλθαν από τον ουρανό;
Αλλά για τους νέους φιλελεύθερους ουσιαστικά δεν υφίσταται κοινωνικό πρόβλημα. Ή αν υπάρχει, αφορά μόνο τους απολύτως φτωχούς, τους αποδεδειγμένα αποκλεισμένους, τις ευπαθείς ομάδες. Οπως θα έλεγε και ο Φλομπέρ, το κοινωνικό πρόβλημα (ανισότητες, εργασιακή βία, εργοδοτικός δεσποτισμός) είναι απώθηση ενός πολύ πιο σημαντικού προβλήματος, το οποίο είναι η άνοδος της βλακείας, ο θρίαμβος της ανοησίας.
Η σημερινή μετάφραση αυτής της υποθήκης είναι ανησυχητική. Εμφανίζεται με την ανακύκλωση των συνθημάτων του αντι-λαϊκιστικού -αλλά πάντοτε υπέρ πλουσίων και ισχυρών- εκσυγχρονισμού. Εκδηλώνεται στη μορφή μιας σωφρονιστικής ηθικολογίας, η οποία αθωώνει τις πολιτικοεπιχειρηματικές ελίτ για να κατακεραυνώσει απλώς κάποιες κραυγαλέες και ασυμμάζευτες περιπτώσεις. Ως προς τούτο υπάρχει μια συνέχεια: στην άποψη ότι το όλο πρόβλημα της Ελλάδας είναι το κακό γούστο, το ύφος της εξουσίας, η άσχημη αισθητική, το κιτς. Πολύ παλιά ιδέα, που επανέρχεται για να διανθίσει το έξυπνο ύφος των νέων φιλελεύθερων.
Οι νέοι φιλελεύθεροι συχνά ισχυρίζονται ότι υπερασπίζονται κάποιες αξίες που απειλούνται: λ.χ. την αυτονομία της λογοτεχνίας, τον ελεύθερο πλουραλισμό της γνώμης, την ανεκτικότητα. Πράγματι, όλα αυτά πρέπει να αποτελούν θεμελιώδη σημεία αναφοράς για να έχει νόημα η κριτική αντιπαράθεση στην πολιτική, στην κουλτούρα, στα κοινωνικά θέματα. Εχω, ωστόσο, την εντύπωση ότι η συγκεκριμένη ευαισθησία θα ήταν πιο πειστική -σε αυτούς τουλάχιστον που τη βρίσκουν νόστιμη- αν δεν εξαντλούνταν μόνο στο ανελέητο μαστίγωμα των «ακραίων», αλλά έθετε και το πρόβλημα των «μέσων» και των «μετριοπαθών». Αν δεν κάνω λάθος, οι συνταγές, η διακυβέρνηση, τα πρόσωπα, οι αποφάσεις, οι παρέες, τα δίκτυα της λαμογιάς που μας έφεραν ώς εδώ ανήκουν κυρίως σε αυτούς τους τελευταίους. Οσο και αν επιμένουν, δεν μας κυβέρνησε η άκρα Αριστερά αλλά το διαπαραταξιακό μπλοκ της νοικοκυροσύνης.
Οι νέοι φιλελεύθεροι θα ήταν μάλλον πιο ενδιαφέροντες στην πολιτισμική τους κριτική αν δεν διεκδικούσαν τη τωρινή τους λειτουργία: να είναι η εναλλακτική, προωθημένη, branche -θα έλεγαν οι Γάλλοι- εκδοχή του μεσαίου χώρου. Τους λείπει όμως κάτι για να γίνουν ενδιαφέροντες συντηρητικοί: η ποιότητα της απόγνωσης, η αίσθηση της πικρίας, η αυθεντική ηθική αγανάκτηση. Αλλά ούτε και αυτό είναι παράδοξο: η μελαγχολία ποτέ δεν ήταν το φόρτε του μεταμοντέρνου φιλελεύθερου Κέντρου.
20.6.10
24 Ιουλίου 2010: Κραυγή για δημοκρατία
Το Σάββατο 24 Ιουλίου θα ‘γιορτάσουμε’ 36 χρόνια Μεταπολίτευσης. Θα ακούσουμε ένα κάρο πανηγυρικούς και δηλώσεις περί δημοκρατίας, και φυσικά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα κάνει δεξίωση για την ελίτ της χώρας –που θα γιορτάζει κι αυτή για τους δικούς της λόγους.
Ήδη κυκλοφορεί η ιδέα της γενικής κινητοποίησης εκείνη την ημέρα, ώστε να ακουστεί η γνώμη του λαού για τα όσο γίνονται «στο όνομά του» τελευταία. Μια τέτοια κίνηση θα είναι εξαιρετική στον συμβολισμό της, αλλά θα είναι ασθενική αν περιοριστεί μόνο σε μια ακόμη διαδήλωση σαν τις προηγούμενες: τα παχύδερμα τις έχουν συνηθίσει, κάπως όπως εμείς τα σκάνδαλά τους.
Νομίζω ότι χρειάζονται πιο ευφάνταστες κινήσεις, οι οποίες θα πρέπει
- να έχουν πανελλαδική συμμετοχή, όχι μόνο Αθηναϊκή (ας μη ξεχνάμε ότι πολλοί θα λείπουν από την Αθήνα τότε),
- να διευκολύνουν τη συμμετοχή όσων δεν πάνε στις διαδηλώσεις για διάφορους λόγους,
- να είναι ορατές παντού, όχι μόνο σε μερικούς κεντρικούς δρόμους και πλατείες.
Τέτοιες κινήσεις από τον οποιοδήποτε και οπουδήποτε μπορεί να είναι:
- η Ελληνική σημαία μεσίστια ή ανάποδα, μαύρες σημαίες ή άλλες ενδείξεις πένθους σε σπίτια, μαγαζιά, εργασιακούς χώρους,
- κλείσιμο των φώτων για ένα τέταρτο –π.χ. 10 ως 10:15,
- την ίδια ώρα, κορναρίσματα και κάθε είδους θόρυβος, σαν κραυγή διαμαρτυρίας σε όλη τη χώρα.
Ο στόχος δεν είναι απλά μια εκτόνωση, αλλά το να φανεί ξεκάθαρα ότι ο κόμπος είναι έτοιμος να σπάσει το χτένι.
Η αποδοχή αυτής της ιδέας πρέπει να συνοδευτεί από τη μέγιστη δυνατή διάδοσή της, με email, sms, facebook, blog, κ.λπ. Ακόμη πιο αποδοτική θα ήταν και η υιοθέτησή της από όποια εφημερίδα ή κόμμα έχει τα αναγκαία κότσια και δεν αρκείται σε μπλα-μπλα. Σε αυτούς λέμε «Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα»!
[δείτε και το επόμενο -εξηγεί ΓΙΑΤΙ χρειάζεται αυτή η κραυγή για δημοκρατία!]
Δρόµοι *
Μια 'Γνώμη' του Ρούσσου Βρανά [αναδημοσίευση από Τα Νέα 18.6.10.]
Ένας ακήρυχτος πόλεµος διεξάγεται σήµερα κατά της δηµοκρατίας. Και είναι ένας πόλεµος που εξαπέλυσε η ολιγαρχία του χρήµατος όταν της δόθηκε η µεγάλη ευκαιρία: η κρίση που ξέσπασε το 2008. Οι κυβερνήσεις είχαν κι αυτές τη δική τους µεγάλη ευκαιρία να αµυνθούν. Δεν µπόρεσαν. Δεν θέλησαν. Και ο πόλεµος έχει τώρα κλιµακωθεί.
Η ολιγαρχία δεν περιορίζεται στην άµυνα. Έχει περάσει στην αντεπίθεση. Υποδαυλίζει παντού µια µαζική υστερία για τα ελλείµµατα των χωρών και ζητεί δραστικές περικοπές στα εισοδήµατα των εργαζοµένων. Γιατί; Επειδή θέλει να εξασφαλίσει ότι τα δάνειά της δεν θα απειληθούν από τα κρατικά χρέη (χρέη που συσσωρεύτηκαν κυρίως από τις προσπάθειες των κυβερνήσεων να τη διασώσουν από την κρίση που προκάλεσε η ίδια). Οµως, ποια είναι αυτή η ολιγαρχία που συνηθίζουµε να αποκαλούµε «διεθνείς αγορές»; Ποιοι πολεµούν για λογαριασµό της; Πού βρίσκεται το στρατηγείο τους; Ποιοι είναι οι διοικητές τους; Αδικα θα ψάξουµε. Γιατί δεν είναι µια διεθνής συνωµοσία. Είναι µια συµµαχία µεγάλων τραπεζών και διεθνών επιχειρήσεων που κρατούν στα χέρια τους τις τύχες των χωρών.
Δεν χρειάζεται να καθήσουν µαζί σε ένα τραπέζι για να σχεδιάσουν τη στρατηγική τους. Οσµίζονται αµέσως ό,τι απειλεί την εξουσία τους. Μυρίζονται αµέσως πού βρίσκονται τα κέρδη. Και είναι πάντα έτοιµες να τα αρπάξουν, όπου κι αν βρίσκονται και όποτε µπορούν. Το χάος είναι αυτό που τις τρέφει. Αυτό δίνει στις αγορές τις µεγαλύτερες ευκαιρίες για κέρδη. Επειδή οι πολιτικοί των κοµµάτων εξουσίας είναι πάντα πρόθυµοι να «ακούνε» τις αγορές και να επιζητούν την εύνοιά τους. Κατά τα άλλα, όπως επισηµαίνει ο Λες Λίοπολντ, συγγραφέας του βιβλίου «Η λεηλασία της Αµερικής», ο µηχανισµός της τυπικής δηµοκρατίας συνεχίζει τη λειτουργία του σαν να µη συµβαίνει τίποτα. Εξακολουθούµε να ψηφίζουµε στις εκλογές.
Οµως, οι αποφάσεις που επηρεάζουν περισσότερο τη ζωή µας λαµβάνονται µε έναν βαθιά αντιδηµοκρατικό τρόπο. Οι απρόσωπες αγορές ασκούν στους πολιτικούς πολύ µεγαλύτερο έλεγχο από όσο οι ψηφοφόροι που τους εκλέγουν.
Στον πόλεµο που διεξάγεται σήµερα δεν υπάρχει έλεος γι’ αυτούς που σηκώνουν λευκή σηµαία. Οι διεθνείς αγορές και όσοι βρίσκονται στην υπηρεσία τους δεν αναγνωρίζουν ανακωχή. «Η επίθεσή τους συνεχίζεται µε στόχο το κοινωνικό κράτος, την κοινωνική περίθαλψη, την κοινωνική ασφάλιση», διαπιστώνει ο Λες Λίοπολντ. «Μας θέλουν να δουλεύουµε περισσότερο για να αµειβόµαστε λιγότερο, να πληρώνουµε ακριβότερη περίθαλψη για να έχουµε λιγότερη, να πληρώνουµε ακριβότερη παιδεία για να έχουµε λιγότερη δωρεάν παιδεία, να πληρώνουµε ακριβότερη σύνταξη για να την παίρνουµε αργότερα. Με δυο λόγια, θέλουν να ανατρέψουν όλες τις πολιτικές και τα προγράµµατα που πάνω τους στήριξαν κάποτε την επιβίωσή τους οι άνθρωποι των µεσαίων τάξεων».
Σε αυτόν τον πόλεµο, δυστυχώς δεν υπάρχει καµιά εγγύηση πως τελικά θα επικρατήσει η δηµοκρατία. Μα ούτε και για το αντίθετο. Το µόνο βέβαιο είναι πως όποιος σηκώνει λευκή σηµαία, δεν µπορεί να ελπίζει σε έλεος.
[Το κείμενο είναι μετάφραση μέρους του άρθρου του Λες Λίοπολντ "Is there a Global War Between Financial Theocracy and Democracy?".]
Ένας ακήρυχτος πόλεµος διεξάγεται σήµερα κατά της δηµοκρατίας. Και είναι ένας πόλεµος που εξαπέλυσε η ολιγαρχία του χρήµατος όταν της δόθηκε η µεγάλη ευκαιρία: η κρίση που ξέσπασε το 2008. Οι κυβερνήσεις είχαν κι αυτές τη δική τους µεγάλη ευκαιρία να αµυνθούν. Δεν µπόρεσαν. Δεν θέλησαν. Και ο πόλεµος έχει τώρα κλιµακωθεί.
Η ολιγαρχία δεν περιορίζεται στην άµυνα. Έχει περάσει στην αντεπίθεση. Υποδαυλίζει παντού µια µαζική υστερία για τα ελλείµµατα των χωρών και ζητεί δραστικές περικοπές στα εισοδήµατα των εργαζοµένων. Γιατί; Επειδή θέλει να εξασφαλίσει ότι τα δάνειά της δεν θα απειληθούν από τα κρατικά χρέη (χρέη που συσσωρεύτηκαν κυρίως από τις προσπάθειες των κυβερνήσεων να τη διασώσουν από την κρίση που προκάλεσε η ίδια). Οµως, ποια είναι αυτή η ολιγαρχία που συνηθίζουµε να αποκαλούµε «διεθνείς αγορές»; Ποιοι πολεµούν για λογαριασµό της; Πού βρίσκεται το στρατηγείο τους; Ποιοι είναι οι διοικητές τους; Αδικα θα ψάξουµε. Γιατί δεν είναι µια διεθνής συνωµοσία. Είναι µια συµµαχία µεγάλων τραπεζών και διεθνών επιχειρήσεων που κρατούν στα χέρια τους τις τύχες των χωρών.
Δεν χρειάζεται να καθήσουν µαζί σε ένα τραπέζι για να σχεδιάσουν τη στρατηγική τους. Οσµίζονται αµέσως ό,τι απειλεί την εξουσία τους. Μυρίζονται αµέσως πού βρίσκονται τα κέρδη. Και είναι πάντα έτοιµες να τα αρπάξουν, όπου κι αν βρίσκονται και όποτε µπορούν. Το χάος είναι αυτό που τις τρέφει. Αυτό δίνει στις αγορές τις µεγαλύτερες ευκαιρίες για κέρδη. Επειδή οι πολιτικοί των κοµµάτων εξουσίας είναι πάντα πρόθυµοι να «ακούνε» τις αγορές και να επιζητούν την εύνοιά τους. Κατά τα άλλα, όπως επισηµαίνει ο Λες Λίοπολντ, συγγραφέας του βιβλίου «Η λεηλασία της Αµερικής», ο µηχανισµός της τυπικής δηµοκρατίας συνεχίζει τη λειτουργία του σαν να µη συµβαίνει τίποτα. Εξακολουθούµε να ψηφίζουµε στις εκλογές.
Οµως, οι αποφάσεις που επηρεάζουν περισσότερο τη ζωή µας λαµβάνονται µε έναν βαθιά αντιδηµοκρατικό τρόπο. Οι απρόσωπες αγορές ασκούν στους πολιτικούς πολύ µεγαλύτερο έλεγχο από όσο οι ψηφοφόροι που τους εκλέγουν.
Στον πόλεµο που διεξάγεται σήµερα δεν υπάρχει έλεος γι’ αυτούς που σηκώνουν λευκή σηµαία. Οι διεθνείς αγορές και όσοι βρίσκονται στην υπηρεσία τους δεν αναγνωρίζουν ανακωχή. «Η επίθεσή τους συνεχίζεται µε στόχο το κοινωνικό κράτος, την κοινωνική περίθαλψη, την κοινωνική ασφάλιση», διαπιστώνει ο Λες Λίοπολντ. «Μας θέλουν να δουλεύουµε περισσότερο για να αµειβόµαστε λιγότερο, να πληρώνουµε ακριβότερη περίθαλψη για να έχουµε λιγότερη, να πληρώνουµε ακριβότερη παιδεία για να έχουµε λιγότερη δωρεάν παιδεία, να πληρώνουµε ακριβότερη σύνταξη για να την παίρνουµε αργότερα. Με δυο λόγια, θέλουν να ανατρέψουν όλες τις πολιτικές και τα προγράµµατα που πάνω τους στήριξαν κάποτε την επιβίωσή τους οι άνθρωποι των µεσαίων τάξεων».
Σε αυτόν τον πόλεµο, δυστυχώς δεν υπάρχει καµιά εγγύηση πως τελικά θα επικρατήσει η δηµοκρατία. Μα ούτε και για το αντίθετο. Το µόνο βέβαιο είναι πως όποιος σηκώνει λευκή σηµαία, δεν µπορεί να ελπίζει σε έλεος.
[Το κείμενο είναι μετάφραση μέρους του άρθρου του Λες Λίοπολντ "Is there a Global War Between Financial Theocracy and Democracy?".]
10.5.10
Αφελές ερώτημα
Τα νέα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης με έχουν μπερδέψει: Η μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων σημαίνει άραγε ότι θα μειωθούν και τα λαδώματα, τα φακελάκια και οι μίζες; Ή μήπως όλα αυτά θα επαυξηθούν για να ισοσκελίσουν το χαμένο επίσημο εισόδημα;
Το ερώτημα μοιάζει αφελές, αλλά μήπως είναι μεγαλύτερη αφέλεια το να νομίζουμε ότι η μείωση μισθών με παράλληλη αύξηση των έμμεσων φόρων είναι αποτελεσματική μέθοδος για οικονομική ανάπτυξη ή για πάταξη της διαφθοράς;
Το ερώτημα μοιάζει αφελές, αλλά μήπως είναι μεγαλύτερη αφέλεια το να νομίζουμε ότι η μείωση μισθών με παράλληλη αύξηση των έμμεσων φόρων είναι αποτελεσματική μέθοδος για οικονομική ανάπτυξη ή για πάταξη της διαφθοράς;
25.4.10
Μακάρι!
[γράμμα στη Καθημερινή]
Γράφετε στο κύριο άρθρο της Κυριακής 25.4.10 με τίτλο ‘Αποδόμηση’:
«Ο στόχος είναι δύσκολος, μεγάλος, αλλά εθνικός. Αν η κυβέρνηση αποδειχθεί ανεπαρκής στην υλοποίησή του και η Ν.Δ. αποδυθεί σε άσφαιρους λαϊκισμούς, θα έχει ανοίξει ο δρόμος για την αποδόμηση του σημερινού πολιτικού κατεστημένου.»
Το γεγονός ότι στο ‘νέο’ έργο παίζει ο ίδιος θίασος που προκάλεσε το πρόβλημα, κάνει βέβαιο ότι οι δύο προϋποθέσεις που βάζετε θα πραγματοποιηθούν.
Ίσως μια τέτοια ‘αποδόμηση’ να είναι οδυνηρή -βραχυπρόθεσμα.
Αλλά αν αυτό είναι το τίμημα για να απαλλαγεί μακροπρόθεσμα η χώρα από τους πειρατές που την έριξαν στα βράχια, τότε μια ευχή υπάρχει:
Μακάρι!
Γράφετε στο κύριο άρθρο της Κυριακής 25.4.10 με τίτλο ‘Αποδόμηση’:
«Ο στόχος είναι δύσκολος, μεγάλος, αλλά εθνικός. Αν η κυβέρνηση αποδειχθεί ανεπαρκής στην υλοποίησή του και η Ν.Δ. αποδυθεί σε άσφαιρους λαϊκισμούς, θα έχει ανοίξει ο δρόμος για την αποδόμηση του σημερινού πολιτικού κατεστημένου.»
Το γεγονός ότι στο ‘νέο’ έργο παίζει ο ίδιος θίασος που προκάλεσε το πρόβλημα, κάνει βέβαιο ότι οι δύο προϋποθέσεις που βάζετε θα πραγματοποιηθούν.
Ίσως μια τέτοια ‘αποδόμηση’ να είναι οδυνηρή -βραχυπρόθεσμα.
Αλλά αν αυτό είναι το τίμημα για να απαλλαγεί μακροπρόθεσμα η χώρα από τους πειρατές που την έριξαν στα βράχια, τότε μια ευχή υπάρχει:
Μακάρι!
Απάτη ή κρετινισμός;
[γράμμα στη Καθημερινή]
Είναι γεγονός ότι ούτε ΠΑΣΟΚ ούτε ΝΔ είχαν στο επίσημο πρόγραμμά τους την παράδοση της χώρας στο ΔΝΤ, και έτσι πήραν την ψήφο των ανύποπτων οπαδών τους.
Αν τα χάλια που αποκαλύφθηκαν μετά τις εκλογές ήσαν άγνωστα και στους δύο, τότε πρόκειται για ασύλληπτη ανεπάρκεια με εγκληματικές συνέπειες.
Αν τα ήξερε τουλάχιστον ένας από τους δύο και το κράτησε μυστικό, τότε πρόκειται για εκούσια εξαπάτηση του εκλογικού σώματος που -λόγω της επακόλουθης απώλειας της εθνικής κυριαρχίας- έχει σαφώς χαρακτήρα εθνικής προδοσίας.
Και στις δύο περιπτώσεις –εγκληματικής ανεπάρκειας ή προδοτικής εξαπάτησης- είναι απαραίτητη η νομική μεθόδευση προσφυγής για την ακύρωση των τελευταίων εκλογών και επαναπροκήρυξη νέων.
Επειδή οι πρασινογάλαζοι λόχοι δεν θα τολμήσουν κάτι τέτοιο, η μόνη ελπίδα είναι ότι κάποιοι πέρα απ' αυτούς (η εξαπατημένη ‘βάση’ ας πούμε) θα πάρουν επιτέλους στα σοβαρά το τελευταίο άρθρο του Συντάγματος...
Είναι γεγονός ότι ούτε ΠΑΣΟΚ ούτε ΝΔ είχαν στο επίσημο πρόγραμμά τους την παράδοση της χώρας στο ΔΝΤ, και έτσι πήραν την ψήφο των ανύποπτων οπαδών τους.
Αν τα χάλια που αποκαλύφθηκαν μετά τις εκλογές ήσαν άγνωστα και στους δύο, τότε πρόκειται για ασύλληπτη ανεπάρκεια με εγκληματικές συνέπειες.
Αν τα ήξερε τουλάχιστον ένας από τους δύο και το κράτησε μυστικό, τότε πρόκειται για εκούσια εξαπάτηση του εκλογικού σώματος που -λόγω της επακόλουθης απώλειας της εθνικής κυριαρχίας- έχει σαφώς χαρακτήρα εθνικής προδοσίας.
Και στις δύο περιπτώσεις –εγκληματικής ανεπάρκειας ή προδοτικής εξαπάτησης- είναι απαραίτητη η νομική μεθόδευση προσφυγής για την ακύρωση των τελευταίων εκλογών και επαναπροκήρυξη νέων.
Επειδή οι πρασινογάλαζοι λόχοι δεν θα τολμήσουν κάτι τέτοιο, η μόνη ελπίδα είναι ότι κάποιοι πέρα απ' αυτούς (η εξαπατημένη ‘βάση’ ας πούμε) θα πάρουν επιτέλους στα σοβαρά το τελευταίο άρθρο του Συντάγματος...
4.4.10
Ζήτω ο νεο-σοσιαλισμός!
Επί χρόνια μας έλεγαν ότι η οικονομία της χώρας αναπτύσσεται με υψηλούς ρυθμούς, ζητώντας την ψήφο μας για επιβράβευση.
Πραγματικά, τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν ότι στη 10ετία 2000-9 το ελληνικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν αυξήθηκε κατά 76%.
Σήμερα βαράνε ξαφνικά τον συναγερμό και μας λένε ότι «είμαστε σε κρίση». Επιδόματα καταργούνται, επιδοτήσεις κόβονται, τραπεζικές στρόφιγγες κλείνουν, ο τζίρος πέφτει. Το σκηνικό του φόβου ορθώνεται μεθοδικά.
Κι όμως, επί 10 χρόνια –χώρια τα προηγούμενα- τα 5 εκατομμύρια του εργατικού δυναμικού της ‘Ψωροκώσταινας’ δούλευαν καθημερινά και την έκαναν να είναι η 27η οικονομία του κόσμου με βάση το ΑΠΕ.
Μα πού πήγε όλος αυτός ο πλούτος; Ποιανού ο μισθός αυξήθηκε κατά 76% από το 2000 (αποπληθωρισμένα); Πού πήγε όλος αυτός ο ιδρώτας 5 εκατομμυρίων ανθρώπων; Εξατμίστηκε χωρίς ίχνη, ή μήπως γέμισε τις πλουτοκρατικές πισίνες μόνο;
Αν η αύξηση του πλούτου στο παρελθόν ήταν εικονική, τότε μας κορόιδευαν με τις στατιστικές τους.
Αν πάλι η σημερινή κρίση είναι εικονική, τότε μας κοροϊδεύουν με τις τωρινές κλάψες τους.
Βάζω στοίχημα ότι αύριο θα μας επιστρέψουν -δήθεν θριαμβευτικά- ένα μικρό κομμάτι από αυτά που μας πήραν, επιζητώντας εκλογική επιβράβευση της υποκρισίας (σαν το κόλπο του Χότζα με τον χωριάτη που παραπονιόταν για το μικρό σπίτι του).
Κάποιες στατιστικές από το 2000, δείχνουν ότι, από 100 Έλληνες, οι 20 πλουσιότεροι άρπαζαν τότε το 40% της εθνικής πίτας ενώ για τους φτωχότερους 20 περίσσευε μόλις το 7.5%.
Υποψιάζομαι ότι σήμερα οι πρώτοι 20 παίρνουν ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι, φωνάζοντας ταυτόχρονα ότι «μας κλέβουν οι κερδοσκόποι» για να δικαιολογήσουν το ξάφρισμα του ταμείου όσο εμείς είμαστε καθηλωμένοι στον νέο άμβωνα της τηλεόρασης, και για να βάλουν χέρι και στο μερίδιο των άλλων 80 χωρίς γκρίνιες.
Άραγε θα πιπιλάμε για πολύ τα γλειφιτζούρια που μας δίνουν;
Πραγματικά, τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν ότι στη 10ετία 2000-9 το ελληνικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν αυξήθηκε κατά 76%.
Σήμερα βαράνε ξαφνικά τον συναγερμό και μας λένε ότι «είμαστε σε κρίση». Επιδόματα καταργούνται, επιδοτήσεις κόβονται, τραπεζικές στρόφιγγες κλείνουν, ο τζίρος πέφτει. Το σκηνικό του φόβου ορθώνεται μεθοδικά.
Κι όμως, επί 10 χρόνια –χώρια τα προηγούμενα- τα 5 εκατομμύρια του εργατικού δυναμικού της ‘Ψωροκώσταινας’ δούλευαν καθημερινά και την έκαναν να είναι η 27η οικονομία του κόσμου με βάση το ΑΠΕ.
Μα πού πήγε όλος αυτός ο πλούτος; Ποιανού ο μισθός αυξήθηκε κατά 76% από το 2000 (αποπληθωρισμένα); Πού πήγε όλος αυτός ο ιδρώτας 5 εκατομμυρίων ανθρώπων; Εξατμίστηκε χωρίς ίχνη, ή μήπως γέμισε τις πλουτοκρατικές πισίνες μόνο;
Αν η αύξηση του πλούτου στο παρελθόν ήταν εικονική, τότε μας κορόιδευαν με τις στατιστικές τους.
Αν πάλι η σημερινή κρίση είναι εικονική, τότε μας κοροϊδεύουν με τις τωρινές κλάψες τους.
Βάζω στοίχημα ότι αύριο θα μας επιστρέψουν -δήθεν θριαμβευτικά- ένα μικρό κομμάτι από αυτά που μας πήραν, επιζητώντας εκλογική επιβράβευση της υποκρισίας (σαν το κόλπο του Χότζα με τον χωριάτη που παραπονιόταν για το μικρό σπίτι του).
Κάποιες στατιστικές από το 2000, δείχνουν ότι, από 100 Έλληνες, οι 20 πλουσιότεροι άρπαζαν τότε το 40% της εθνικής πίτας ενώ για τους φτωχότερους 20 περίσσευε μόλις το 7.5%.
Υποψιάζομαι ότι σήμερα οι πρώτοι 20 παίρνουν ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι, φωνάζοντας ταυτόχρονα ότι «μας κλέβουν οι κερδοσκόποι» για να δικαιολογήσουν το ξάφρισμα του ταμείου όσο εμείς είμαστε καθηλωμένοι στον νέο άμβωνα της τηλεόρασης, και για να βάλουν χέρι και στο μερίδιο των άλλων 80 χωρίς γκρίνιες.
Άραγε θα πιπιλάμε για πολύ τα γλειφιτζούρια που μας δίνουν;
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)